Törkiyä tışqı êşlär ministrı Xaqan Fidan Rusiyä belän Ukraina arasında yaña solıx söyläşüläre kötelä dip belderde, çönki ike yaqnıñ da dialogqa ixtıyacı arta bara.
Sişämbe könne “TRT Haber” kanalına birgän äñgämäsendä Fidan, xäzer inde dürtençe yılına kergän bu suğışnıñ ike il arasında ğına tügel, ä xalıqara qatnaşu arqasında global bäreleşkä äylänüen assızıqladı.
Ul, Törkiyäneñ suğışqa qarşı buluın qabatlap, bu bäreleşneñ keşelek häm iq’tisadi yaqtan zur zıyan kiterüe, millionnan artıq keşeneñ ülüe yäisä yaralanuı, zur şähärlärneñ cimerelep betüe turında söyläde.
Fidan Änkaranıñ solıx tırışlıqların, şul isäptän, Qara diñgez aşlıq initsiativasın, 2022 yılda İstanbulda ütkän söyläşülärne häm küp tapqırlar äsir almaşunı assızıqladı.
Ul, şulay uq, Tramp administrasiyäse waqıtında ut tuqtatuğa omtılışlar köçäyüen, häm üzeneñ Mäskäw belän Kiyevqa yuğarı däräcäle vizitların iskä töşerde.
Fidan 2 iyün könne oçraşunıñ uñay rux belän ütüen, 1 meñnän artıq keşene üz êçenä aluçı yaña totqınnar almaşu kileşüe tözelüen belderde.
Törkiyäneñ daimi solıx öçen tırışlıqları
Fidan, Rusiya häm Ukraina tarafınnan ut tuqtatu şartların añlatqan dokumentlar täqdim itelüen, häm liderlar sammitı mömkinlege turında fiker alışular buluın äytte. Şulay uq, yaña söyläşülär öçen qabat cıyılu kiräklege turında kileşü bar dip belderde.
“Xäzerge şartlar häm suğışnıñ psixologik atmosferasın isäpkä alğanda, bu iñ yaxşı oçraşu buldı. Möhim närsä – östälne taşlamaw häm ut tuqtatu belän solıxqa tuğrılıqlı bulu. Bu – bezneñ yaqlarğa kiñäşebez. Östäl Törkiyädäme, başqa urındamı – möhim tügel. İñ möhime – yaqlarnıñ oçraşuların häm söyläşülären däwam itüe,” – dip äytte ul.
Fidan, Törkiyä ilbaşı Räcäp Tayyip Ärdoğannıñ liderlar oçraşuın qabul itü teläge barlığın assızıqladı, häm Ärdoğannıñ öç yaqnıñ da ışanıçlı liderı buluın äytte.
“Urın tabılır, läkin global pozitsiyäle, yıllar buyı awır köräşlär belän sınalğan, döreslek häm ışanıçlılıq belän tanılğan, professional institutlarğa iyä bulğan başqa lider yuq,” – dip östäde ul.
Fidan, kiläçäktäge söyläşülärdä tärräqiät bulsa, Rusiyä häm Ukraina liderlarınıñ yözgä-yöz oçraşuı mömkin bulır dip östäde.
Ul Ukrainağa AQŞnıñ êlekkege şlbaşı Djo Bayden raslağan yärdämneñ däwam itüen, läkin berniçä aydan tögällänäçägen belderde. Şunnan soñ xäzerge AQŞ ilbaşı Donal’d Trampnıñ qararları qarşılıqnıñ dinamikasın üzgärtergä mömkin.
Süriyädä terrorçılıqqa qarşı köräş
Fidan Törkiyä, Ğıyraq, Süriyä, Yordaniya häm Livan qatnaşında “Daeş” terror törkemenä qarşı köräş öçen yaña mexanizm buldırıluın da telgä aldı.
Ul, berniçä atna êlek Yordaniya häm Süriyä tışqı êşlär ministrlarınıñ Änkarada qabul itelüen, häm şul waqıtta xärbi häm küzläw delegatsiyäläre aşa küzläw häm operatsiyä üzägen aktivlaştıru turında nigez qarar qabul itelüen äytte.
“Yordaniya, Süriyä häm Törkiyä wäkillärennän torğan törkemnär xäzer “Daeş”qa qarşı koordinaśiyä üzägen aktivlaştırdı. Bu – töbäk iminlege öçen möhim adım,” – dip östäde ul.
Fidan, 10 martta Süriyä xökümäte belän “PKK/YPG” terror törkeme arasında tözelgän integratsiyä kileşüennän soñ kürenä torğan tärräqiät bulmawın, läkin pärdä artında möhim üzgäreşlär baruın belderde.
Ul, AQŞnıñ Süriyädäge qatnaşuı, cirle institutlar belän bäyle tärräqiätlär häm Törkiyäneñ däwam itüçe tırışlıqları barğan sayın yaqınayuın assızıqladı.
“Bez Dimäşq, Änkara häm Vaşington arasında bu yanawnı näticäle räweştä xäl itü öçen yaqınraq koordinaśiyä qısasına taba xäräkät itäbez,” – dip östäde ul.
