Törkiyä Tışqı êşlär ministrı Awrupalı liderlarnıñ dönya berniçä tartu mäydanına bülengän oçraqta närsä êşläw mäs’äläsendä aptıraşta buluına basım yasadı.
“TV100” televideniye kanalına äñgämä birüçe Xaqan Fidan: "Angliyäneñ, Awrupanıñ bilgele illäreneñ, Törkiyäneñ êçendä bulğan qorılışnıñ (strukturanıñ) töbäktä üz cälep itü üzägen buldıruı ğayät mömkin. Bu sälät bar, mömkinlek bar. Bu barı tik ixtıyar köçen quyıp artınnan baru belän bäyle tema”, - dide.
Ministr Fidan 2007nçe-2008nçe yıllarda Törkiyä Awrupa Berlegenä alınğan bulsa ide Angliyäneñ Awrupa Berlegennän çıqmaw ixtimalın citkerep: " Awrupa Berlegeneñ êçendä Törkiyä häm Angliyä bulğan qorılış (struktura) qotılğısız bularaq üz tışqı säyäsät häm tışqı iminlek miğmarisen da tağın da tizräk bilgeläyäçäk ide”, - dip äytte.
Fidan monnan tış Awrupa Berlegeneñ saqlanu säläten nığıtu öçen 800 milliard yevro ayırıp quyuına basım yasadı. Awrupa illäre saqlanu sälätlären arttırırğa tırışqan çorda bu ölkädä Törkiyä yoldızınıñ balqıp toruın belderde.
Şaqtıy Awrupa armiyasınıñ suğış qırlarında sınap qaralğan maşinalar belän Törek qorallı köçläre qädär köçle bulmawın iskärtep uzuçı Fidan AQŞ “iminlek qulçatırın töşergän çaqta Awrupanıñ närsä yasayaçağı turındağı borçıluların citkerde.
Awrupa Berlegenä äğza bulu prioritet bulıp qala
“TV100”gä äñgämä birüçe Törkiyäneñ yuğarı däräcäle diplomatı Törkiyäneñ Awrupa illäre belän turıdan-turı mönäsäbätläreneñ yaxşı wazğiyättä buluına da basım yasadı.
“Böten Awrupa belän barlığı 200 milliard dollardan kübräk säwdä külämebez bar. Bu här ike taraf öçen dä dönyanıñ iñ tigez, balanslı säwdä küläme”, - dide.
Awrupa Berlege oyışmaları belän 2019nçı yılda küpmeder däräcädä özelgän êlemtälärne cayğa salunıñ awırlıqlarına iğtibarnı yünältüçe Fidan Awrupa Berlege äğzalegeneñ Änkara öçen äle dä strategik östenlek buluın belderde. Läkin Awrupa Berlegeneñ bu mäs’älägä ber ük räweşle qaramawın iskärtep uzdı.
Tışqı êşlär ministrı, söyläşülär waqıtında här ike tarafnıñ da mänfäğätlären isäpkä aluçı konstruktiv totışnı üz itärgä teläwlären belderep, 2019nçı yıldan birle Awrupa Berlegendä xökem sörgän tiskäre atmosferanıñ azayuın äytte.
Ukrainadağı suğış
Atnakiçen çığış yasawçı Törkiyäneñ iñ yuğarı däräcäle diplomatı Rusiyä-Ukraina suğışınıñ Törkiyä belän bergä Awrupa illäreneñ ber-berlären saqlaw mäs’äläsendäge teläklären sınap qarayaçağın da belderde.
Ukraina suğışınıñ niçek betereläçäge mäs’äläsendäge fiker qarşılıqlarına tuqtalıp uzuçı Fidan: “Ukrainadağı suğışnıñ başlawı taraflarnı bülde, tämamlanuı da bülä. Törkiyäneñ baştan birle yasağan belderüläre xäzer AQŞ tarafınnan telgä alına”, - dip äytte.
Änkara baştan birle Rusiyä belän Ukraina arasındağı öç yıldan kübräk däwam itüçe suğışnı söyläşülär yulı belän beterergä çaqıra. Bu qaraş totışı xäzerge waqıtta AQŞ tarafınnan İlbaşı Donald Tramp citäkçelegendä üz itelgän wazğiyättä.
“Säyäsi, texnik häm xärbi bularaq qulıbızdan kilgän här närsäne yasarğa däwam itäçäkbez”, - dip äytüçe Fidan NATO êçendä ozaq waqıttan birle utnı tuqtaru çaqıruın yasağan berdänber il bularaq Törkiyäneñ Rusiyä belän Ukraina arasında aradaşçılıq tırışuların arttırırğa äzer buluın belderde.
Fidan “çın” tınıçlıq söyläşüläreneñ barı tik böten yaqlarnıñ qatnaşuı belän mömkin bula alaçağın iskärtep uzdı. Törkiyä tınıçlıq söyläşülären qabul itü öçen tağın ber qat açıq çaqıru cibärde.
