Pakistanyň nebiti gaýtadan işleýän esasy kärhanasy “Cnergyico” oktýabr aýynda “Witol” kompaniýasyndan 1 million barrel çig nebit import eder. Bu barada kompaniýanyň baş direktorynyň orunbasary Usama Kureşi anna güni “Reýter” habar gullugyna aýtdy. Bu söwda ylalaşygy bilen Pakistan ilkinji gezek ABŞ-dan çig nebit satyn alar.
Kureşiniň aýtmagyna görä, West Texas Intermediate görnüşli ýeňil çig nebit şu aýyň dowamynda Houston şäherinden ýüklenip, oktýabr aýynyň ikinji ýarymynda Karaçi şäherine ýetiriler diýip garaşylýar.
“Bu — “Witol” bilen baglaşylan umumy şertnama esasynda, synag maksatly ýük. Eger bu ykdysady taýdan peýdaly we elýeterli bolsa, her aýda azyndan bir ýük import edip bileris” diýip, Kureşi belledi. Şeýle-de, bu ýüküň gaýtadan satmak üçin däl-de, içerki sarp ediş üçin niýetlenendigini aýtdy.
Kureşi bu ylalaşygyň ABŞ-nyň öňki prezidenti Donald Trampyň Pakistandan alynýan harytlara 29 göterimlik salgyt girizjekdigi baradaky haýbatyndan soň başlanan gepleşikleriň netijesinde baglaşylandygyny aýtdy.
Onuň beýan etmegine görä Pakistanyň Maliýe we Nebit ministrlikleri ýerli kärhanalary ABŞ-dan çig nebit import etmäge höweslendirdi. “Witol” kompaniýasy bolsa iş wagtyndan daşary iberilen soraga derrew jogap bermedi.
Penşenbe güni Pakistan ABŞ bilen baglaşylan söwda ylalaşygyny gutlady we bu ylalaşygyň daşary ýurt maýa goýumlaryny artdyrjakdygyny aýtdy. Ak Tam bolsa ABŞ-nyň Pakistandan import edilýän harytlara 19 göterim salgyt saljakdygyny mälim etdi.
Hytaýyň ýakyn ýarany bolan Pakistan Trampyň salgyt haýbatyndan soň ABŞ bilen gatnaşyklary ösdürmäge çalyşýar. Şeýle hem ABŞ-nyň diplomatik tagallalarynyň Hindistan bilen soňky dartgynlyklary çözmäge ýardam berendigini aýdyp, Trampy Nobeliň Parahatçylyk baýragyna hödürledi.
"Uly nebit ätiýajy"
Nebit Pakistan üçin iň uly import harydy bolup, 2025-nji ýylyň 30-njy iýunynda tamamlanan maliýe ýylynda onuň bahasy 11,3 milliard dollar boldy we ýurduň umumy import çykdajylarynyň takmynan bäşden birine barabar boldy.
Bu import ylalaşygy Pakistanyň çig nebit üpjünçiligini diwersifikasiýalaşdyrmaga we esasan Ýakyn Gündogaryň üpjün edijilerine bolan garaşlylygyny azaltmaga ýardam eder.
“Nebiti gaýtadan işlemegiň girdejisi Ýakyn Gündogaryň nebitiniň derejesi bilen deň we goşmaça çykdajy ýa-da zawod üýtgetmeleri zerur däl” diýip, Kureşi aýtdy.
“Cnergyico” kärhanasy günde 156,000 barrel çig nebiti gaýtadan işlemäge ukyply we Karaçiniň golaýynda Pakistanyň ýeke-täk bir nokatly ýük terminalyny dolandyrýar. Şol terminal uly nebit tankerlerini kabul etmäge mümkinçilik berýär, beýleki kärhanalarda beýle mümkinçilik ýok.
Kureşiniň aýtmagyna görä, kompaniýa has uly ýa-da has ýygy ýükleri kabul etmek üçin ikinji deňiz terminalyny gurmagy we geljek 5-6 ýylyň dowamynda zawodyny döwrebaplaşdyrmagy meýilleşdirýär.
Häzirki wagtda zawod ýurtda ýerli islegiň pes bolmagy sebäpli diňe 30-35 göterim kuwwatda işleýär. Şeýle-de bolsa nebit önümlerine bolan islegiň artmagyna garaşylýar.
“Ýerli isleg güýçlenip, içerki önümçilik import edilen ýangyçlaryň ornuny tutan ýagdaýynda, zawodyň kuwwatynyň ýokarlanmagyna garaşýarys” diýip, Kureşi aýtdy.
Tramp bolsa çarşenbe güni ABŞ-nyň Pakistanyň “uly nebit ätiýajyny” ösdürmäge goldaw berjekdigini aýtdy, ýöne goşmaça maglumat bermedi.