Tramp idaräse yäşerenlelegen betergän dokumentlar, Avstraliyaneñ êlekkege küzläw citäkçeseneñ 1963nçe yılda AQŞ ilbaşı Djon F Kennedi üterelgän waqıtta AQŞnıñ Kanberradağı ilçelegenä kilgän anonim telefon şaltıratuların tikşerüne ser itep saqlaw öçen basım yasawın kürsätä.
1968nçe yılnıñ oktyabrendä Avstraliya iminlek küzläw oyışması başlığı Çarl’z Spri CIA direktorı Riçard Xelmsqa yazğan xatında, tikşerü mäğlümatların cämäğätçelekkä açıqlamawnıñ yaxşı bulaçağın söyli.
Trampnıñ ilbaşı qararı näticäsendä, AQŞ milli arxivı sişämbe könne 1963nçe yılda Kennedinı üterü belän bäyle 80,000 bitlek dokumentnıñ yäşerenlelegen ğamäldän çığardı häm cämäğat’çelekkä açıqladı.
Kanberradan kilgän şöbhäle şaltıratular
CIA Kennedi üterelgän waqıtta häm annan soñ AQŞnıñ Kanberradağı ilçelegenä yasalğan berniçä anonim telefon şaltıratuların tikşerä. Kennedinıñ urınbasarı wazıyfalandırğan Uorren komissiyaseneñ xisabında üterü planı belän Kanberranıñ bäyläneşen tikşergän CİA dokumentı urın ala.
1968nçe yılnıñ noyabrendä Xelmsqa cibärelgän yazuda mondıy yullar bar: “Sêr Çarl’z sezgä yazğan xatta Kennedinıñ üterelüenä qadär häm annan soñ Kanberra ilçelegenä kilgän anonim şaltıratular belän bäyle tikşerü turındağı Uorren komissiyäse dokumentınıñ yäşerenlelegen betermäskä kiñäş birä”.
Berniçä könnän soñ, Xelms Spriğa yazğan cawabında “älegä dokumentnı açıqlaw niyäte yuq” dip ışandırğan.
CIA Uorren komissiyase dokumentların açıqlaw öçen kiläçäktä tağın da zur basım bulır dip küzallap, Avstraliya iminlek küzläw oyışması belän berniçä ay aldan kiñäşläşkän bulğan. Tik Xelms ul basımnıñ çınğa aşmawın belderä.
Üterü häm xıyanät teoriyäläre
Kennedinıñ üterelüe, räsmi tikşerügä qaramastan, yıllar buyı törle farazlar belän äyländerep alınğan xäldä. Uorren komissiyase häm başqa däwlät oyışmaları bu cinayät’ne Li Xarvi Osval’dnıñ berüze başqaruı näticäsen çığardı.
Tik märxüm ilbaşınıñ tuganı häm xäzer Tramp idaräsendä sälamätlek häm gumanitar xezmätlär särqatibe Robert F Kennedi Jr üterüdä CIAnıñ role buluı turında ğayepläwlär belderde.
Milli Arxiv tarafınnan idarä itelä torğan portalğa urnaştırılğan bu dokumentlar - üterü belän bäyle barlıq xökümät yazmaların açıqlaw öçen ozın waqıt kötelgän tırışlıqnıñ ber öleşe.
Trampnıñ 23nçe ğıynwarda imzalağan qararı qalğan dokumentlarnı tulısınça açıqlawğa yünältelgän häm monı cämäğät’çelek öçen möhim dip atıy.
Yaña dokumentlardan närsälär kötelä
JFK üterelüen öyränüçe berniçä analitik AQŞ media çaralarına yaña dokumentlarnıñ zur açış kiteräçägenä şöbhälänä.
Tik FBI, Trampnıñ ilbaşı qararı êtärgän ber tikşerenü waqıtında, monnan alda açıqlanmağan 2400 dokument tabıluın häm bolarnıñ 14000 bitlek dos’ye êçendä urın aluın citkerde.
Bu terkäwlärneñ distälärçä yıl buyı ser itep saqlanğan tikşerü detal’läre turında möhim mäğ’lümatlargä iyä buluı uylanıla.
