Tramp AQŞ-Qıtay mönäsäbätlärendä “tulısınça torğızılunıñ” täêmin itelüen alğa sörde.

Tramp “Truth Social” sośial media platformasınnan urtaqlaşqan yazmasında: “Bügen Şveyśariyädä Qıtay belän bik yaxşı cıyılış ütkärdek. Bik küp tema bäxäsläşelde, şaqtıy mäs’älädä kileşügä ireşelde. Dustanä, ämma konstruktiv räweştä tulı torğızılu söyläşelde. Häm Qıtay häm dä AQŞnıñ faydasına, amerikan êş dönyasına Qıtaynıñ işeklären açuın kürergä telibez. Zur alğa kiteşkä ireşelde”, - dip belderde.

“Wall Street Journal” xäbär itkänçä, säwdä söyläşüläreneñ berençe köne Jenevada tögällände häm söyläşülärneñ yäkşämbe könne däwam itüe planlaştırıla. Cirle waqıt belän säğät irtänge 10da (0800GMT) başlanğan häm töşke aş tänäfese birelgän cıyılış kiçke sigez tiräsendä tögällände häm sigez säğättän kübräk bardı.

Cıyılıştan soñ bernindi belderü yasalmadı häm söyläşülärneñ êçtälege yäki tonı turında cämäğätçelekkä mäğlümat birelmäde. AQŞ wäkillegen Kazna ministrı Scott Bessent häm Säwdä wäkile Jamieson Greer citäklägän bulsa, Qıtay wäkillegeneñ başında Baş ministr urınbasarı He Lifeng ide.

Bu söyläşülär dönyanıñ iñ zur ike iqtisadınıñ yuğarı däräcäle räsmiläreneñ Trampnıñ Qıtay importına 145%qa qädär citkän tamğaxanä (tamojnya) salımnarın kertüennän häm Pekinnıñ da moña cawap itep qayber amerikan êşlänmälärenä 125%qa qädär citkän salımnarın ğämälgä kertüennän birle säwdä mäs’äläse qara-qarşı söyläşelgän berençe cıyılış buldı.

Cıyılış aldınnan Tramp tariflarnı töşerä alaçağın iskärtep uzıp sośial media aşa: “Qıtayğa 80% tamğaxanä salımı yaraşlı bulıp kürenä!” - - dip urtaqlaştı. Läkin press-sekretar Karoline Leavitt AQŞnıñ tariflärne ber yaqlı bularaq töşermäyäçägen häm Qıtaynıñ da taşlama yasawınıñ zarurlığın belderde.

Möhim adım

Söyläşülärneñ berençe köne Jenevadağı Berläşkän Millätlär Oyışmasınıñ Şveyśariyä ilçelege rezidenśiyäsendä Jeneva küleneñ sul yar buyında zur parknıñ yanında urnaşqan zäñgär täräzä qapqaçlı tıynaq ber villada uzdı.

Cıyılışqa kergän çaqta här ike taraf ta säwdä mönäsäbätlärendä zur üzgäreşlär ömeten tübän tottı. Bessent “kiyerenkelekneñ azaytıluına” yünältelülärenä häm “zur säwdä kileşüen” kötmäwlärenä basım yasağan bulsa, Pekin AQŞnıñ başta tariflärne ciñeläytüeneñ zarurlığın belderde.

Qıtaynıñ “Xinhua” däwlät xäbär agentlığı bastırğan añlatmada söyläşülär “problemanıñ çişeleşen täşviq itü (qızıqsındıru) öçen möhim adım” bularaq bäyälände. Söyläşülärneñ ütkärelüe dä xätta “êş dönyası häm finans bazarlar öçen yaxşı xäbär” bularaq täqdim itelde.

Fäqät Peterson Xalıqara iqtisad institutınıñ ölkän tikşerenüçese Gary Hufbauer: “AQŞ-Qıtay säwdä mönäsäbätläreneñ cayğa salınuınnan bik şiklänüen” kisätte. 70-80% külämendäge tarif külämeneñ dä xätta ike yaqlı säwdäne yartılayğa töşerä alaçağın belderde.

Säwdä söyläşüläre

Qıtay Baş ministr urınbasarı cömğa könne Qıtay êksportınıñ säwdä suğışına qaramastan uzğan ayda artuı turındağı xäbärlär belän söyläşülärdä yuğarı käyef belän qatnaştı. Belgeçlär şuşı kötelmägän alğarışnı AQŞ tariflären ciñeläytü öçen säwdäneñ Könyaq-könçığış Aziyägä yünälderelüenä bäyläde.

Tramp citäkçelegendäge tağın da urtaçıl qaraşlı räsmilärdän qayberäwläre, mäsälän, Bessent häm Säwdä ministrı Howard Lutnick “Qıtaynıñ şuşı säwdä suğışın xäl itü öçen tağın da yaxşıraq cihazlandırılğan buluın” abaylap aluların belderde.

Hufbauer: “Jenevadan konstruktiv häm näticäle söyläşülär ütkärülären äytep kitüläre bik ixtimal, fäqät tariflärne hiç töşermäwläre dä mömkin”, - dip äytte.

Jeneva cıyılışı Trampnıñ global tariflär dulqının başlatqannan birle nindi dä bulsa ber il belän tözegän kileşü bulğan Angliyä belän säwdä kileşüen açıqlawınnan soñ ütkärelde. Biş bitlek, bäyläwçe bulmağan bu kileşü AQŞnıñ soñğı tariflärdän sektör nigezendä azat itüne söyläşergä teläwen rasladı, läkin Angliyä tovarlarınıñ kübesenä 10%lıq töp salım külämen saqlap qaldı.

AQŞ-Angliyä säwdä kileşüe iğlanınnan soñ analitiklar AQŞ-Qıtay säwdä mönäsäbätlärendä möhim üzgäreşlär bulaçağı mäs’äläsendä optimist bulmawların citkerde.

“Citigroup”nıñ dönyaküläm baş iqtisadçısı Nathan Sheets “AFP”gä yasağan belderüendä: “Bu söyläşülär şuşı bik yuğarı tariflär belän xäzerge säwdä mönäsäbätläreneñ ni AQŞnıñ ni dä Qıtaynıñ faydasına buluın çağıldıra”, - dip äytte häm tariflärne “ike yaqlı yuğaltu wazğiyäte” bularaq bäyäläde.

Sheets: “Çığışları matur, ämma şuşı berençe tur söyläşülärdän anıq näticälärneñ çığuı mäs’äläsendäge kötkännärem şaqtıy çiklängän”, - dip iskärtep uzdı.