AQŞ êçke İminlek ministrlığı Garvard universitetına, ägär dä Trump idaräse taläpläre ütälmäsä, çit il studentların uqıtu xoquqın yuğaltu yanawın belderde. Bu xökümätneñ mäğarif oyışmasına qarata soñğı kisken adımı bulıp tora.
Êçke iminlek ministrı Kristi Noêm çärşämbe könne yasağan belderüendä Garvardqa birelgän cämgese 2.7 million dillardan artıq ike grantnıñ tuqtatıluı turında citkerde.
Noêm, Garvardqa xat yazıp, universitetta çit il studentı vizası belän buluçılarnıñ "qanunsız häm köç qullanu belän bäyle êşçänlekläre" turında terkäwlärne 30nçı aprel’gä qadär birelüen taläp itüen belderde.
"Ägär Garvard üzeneñ xisap birü taläplären tulısınça ütäwen raslıy almasa, universitet çit il studentların uqıtu xoquqın yuğaltaçaq," dide Noêm belderüendä.
Garvard bu mäs’älägä qarata älegä añlatma birmäde.
Universitetlarğa yanawlar
İlbaşı Donal’d Tramp idaräse AQŞnıñ berlektäşe İzrailneñ Ğazzägä höcümnärenä qarşı çıqqan Fälästin yaqlı kampus protestları öçen universitetlarnı federal finanslawdan mäxrüm itü belän yanıy.
Tramp bu protestçılarnı tışqı säyäsätkä yanawçı, antisemit häm “Xamas” tarafdarları dip ğayepli. Ämma protestçılar, şul isäptän, qayber yähüd törkemnär, Tramp idaräseneñ Fälästin xoquqları öçen köräş häm İzrailneñ Ğazzädäge ğamällären tänqıyt’läwne êkstremizm häm antisemitizm belän butawın äytä.
Tramp administraśiyase qayber çit il protestçıların deportaśiyalärgä tırışa häm il buylap yözlärçä vizanı ğamäldän çığardı.
"53,2 milliard dollarlıq fondı belän Garvard üzeneñ tärtipsezlegen üze finanslıy ala — êçke iminlek ministrlığı monı êşlämäyäçäk," dip belderde Noêm häm Garvardta Amerikağa qarşı, “Xamas” yaqlı ideologiyä xökem sörüen äytte.
Garvard êlegräk kampusında antisemitizm häm başqa näfrät kürsätülärgä qarşı köräşüen, şul uq waqıtta, akademik irekleklärne häm protest xoquqların saqlawın beldergän ide.
Finanslawlarnı tuqtatu
Tramp administraśiyase uzğan ay axırında Garvardqa birelgän 9 milliard dollar federal’ kontraktlar häm grantlarnı küzdän kiçerüen belderde häm soñraq universitetqa federal’ aqçalarnı alu öçen bitlek tıyu häm törlelek, tigezlek häm qolaçlaw programmaların beterü kebek çikläwlär kertü taläplären quyğan ide.
Garvard düşämbe könne yasağan belderüendä xökümätkä kontrol’ne tapşıruğa täñgäl bulğan berniçä taläpne kire qağuın citkerde. Şunnan soñ Tramp administraśiyase 2,3 milliard dollarlıq finanslawnı tuñdıruın xäbär itte.
Tramp sişämbe könne Garvardnıñ salımnan azat statusın beterü belän dä yanadı. “CNN” çärşämbe könge xäbärendä AQŞ êçke keremnär xezmäteneñ Garvardnıñ salımnan azat statusın beterü planın äzerläwen häm axırğı qararnıñ tizdän kötelüen citkerde.
Keşe xoquqların yaqlawçılar xökümätneñ bu basımı astında süz irege häm akademik irekleklärneñ yanaw astında buluına iğ’tibarnı yünältte.
Tramp administraśiyase Kolumbia, Prinston, Braun, Kornell häm Nortvestern universitetlarına birelgän qayber finanslawlarnı da tuñdırdı yäisä beterde.
