Küp illärneñ tışqı êşlär ministrları häm küp kenä xalıqara forum wäkilläre İzrailneñ Fälästin cirlären yawlap aluın tuqtatırğa çaqırdı häm ike däwlätle çişeleş tormışqa aşırılırğa tiyeş dip taläp quydı, AQŞ häm İzrailneñ Ğazzä töbägendäge fälästinlelärne köçläp küçerü planın kire qaqtı.
Antaliyada forum qısalarındağı ministrlar cıyılışında ike däwlätle çişeleşne tormışqa aşıru turında urtaq belderü yasaldı. Cıyılışta qatnaşuçılar "İzrail-Fälästin bäreleşe soñğı distä yıldağı iñ naçar däräcäsenä citte, bu xalıqara xoquq häm Berläşkän Millätlär Oyışması prinśiplarına qarşı kilä," dip belderde.
Belderüdä "Töbäktä küp tapqır söyläşülär, xalıqara iniśiativalar, kiskenläşülär häm suğışlar buldı. Läkin xäzerge säyäsi tıñğısızlıq häm gumanitar facıyğadan da naçarı bulmadı," diyelde.
Öç könlek Antaliya diplomatiya forumu comğa könne Törkiyäneñ kön’yaq şähäre Antaliyada başlandı häm "Bülgälängän dön’yada diplomatiyäne kire qaytaru" teması astında ütä.
Fälästin turındağı cıyılışta Ğäräp däwlätläre ligası häm İslam xezmättäşlege oyışmasınıñ Ğazzä buyınça Ministrlar komitetı wäkilläre, şulay uq İrlandiya, Norvegiya, Sloveniya, İspaniya, Qıtay häm Rusiyä wäkilläre qatnaştı. Cıyılış İzrailneñ Ğazzägä qarşı genośid suğışın tuqtatuğa yünältelgän ide.
Belderüdä "Xalıqara cämäğätçelekneñ ğadel çişeleşkä ireşü tırışlıqları näticä birmäde, häm xäzerge waqıyğalar yaña tügel, ä ozın yıllarğa suzılğan nizağnı çağıldıra," diyelde.
"İke däwlätle çişeleşne tormışqa aşıruda alğa kiteş bulmawı êkstremizm häm köç qullanunı arttıra, häm xäzerge waqıyğalar monı tağın ber qat isbatladı. Bez barlıq köç qullanunı häm terrorçılıqnı ğayeplibez."
Ğazzä, Yordannıñ basıp alınğan Könbatış üzänlege häm Könçığış Qudüsneñ berläşterelüe
"Xäl itelmägän nizağlar kiläçäktä yaña suğışlarğa säbäp bula ala," diyelä belderüdä. "Barlıq yaqlarnıñ, regional' häm xalıqara aradaşçılıq yärdämendä, çın küñeldän häm cawaplı söyläşülärgä ixtiyacı bar”.
"Xalıqara cämäğät’çelek Yaqın Könçığıştağı yawlap alu häm köç qullanunı tuqtatırlıq ğadel häm säyäsi çişeleşne yaqlaw cawaplılığın üz östenä alırğa tiyeş," diyelde belderüdä.
Cıyılışta qatnaşqan diplomatlar Fälästindäge soñğı waqıyğalarğa "tirän borçılu" belderde häm Ğazzägä qarşı höcümnärne, bigräk tä, İzrail' köçläreneñ "tınıç xalqınıñ küpsanlı ülemnärenä häm töp infrastrukturanıñ cimerelüenä" kitergän höcümnären ğayepläde.
Belderüdä BMO rezolyuśiyäläre nigezendä kiçekmästän häm daimi utnı tuqtatuğa çaqırıldı, häm 19nçı ğıynwar kileşüen tormışqa aşıru taläp itelde.
"Bez Ğazzä, Yordannıñ basıp alınğan Könbatış üzänlege häm Könçığış Qudüsneñ Fälästin xakimiyäte astında berläşüen taläp itäbez," diylde belderüdä.
Belderüdä İzrail'neñ Ğazzä, Yordannıñ basıp alınğan Könbatış üzänlege häm Könçığış Qudüstän fälästinlelärne köçläp küçerüenä qarşı çıqtılar häm "Ğazzä xalqınnan torğan cirlären köçläp alu – bu irekle tügel, ä köçläp küçerü, bez monı tulısınça kire qağabız," diyelde.
Belderüdä BMOnıñ Fälästin qaçaqlarına yardäm agentlığına yaqlaw belderelde. Cıyılışta Misır, Qatar häm AQŞnıñ ut tuqtatuğa aradaşçılıq itüe maqtap telgä alındı häm Misırnıñ tözekländerü planın yaqlaw assızıqlandı.
Belderüdä, "Fälästin xalqın açlıqtan üterü – bu berqayçan da aqlanmayaçaq," diyelde häm Ğazzägä yardämneñ kertelüe taläp itelde.
Cıyılışta 2024 yılda Xalıqara xoquq mäxkämäse qararına nigezlänep, ike däwlätle çişeleşne tormışqa aşıru häm Fälästin däwläten 1967nçe yıl çikläre nigezendä tözü turında söyläşü öçen konkret häm waqıt belän çiklängän plan kiräklege assızıqlandı.
