Törkiyä tışqı êşlär ministrı Xaqan Fidan, AQŞtan "Törkiyägä yanawçı “PKK” terrorçı oyışmasına yaqlaw kürsätüdän tuqtawın" kötüen belderde.
"Ayıruça, Süriyädä “DEAŞ” belän köräş qısalarında, AQŞ üzeneñ mönäsäbät parametrların qabat küzdän kiçerergä häm Törkiyägä yanawçı “PKK”nı yaqlaw burıçınnan yıraqlaşırğa tieş," dip äytte Fidan çärşämbe könne “Al Jazeera ğaräpçä” kanalına interv’yusında.
"Bu bezneñ öçen bik möhim milli iminlek mäsäläse. AQŞ “DEAŞ” äğ’zaların törmädä totunı taktika dip sanıy. Läkin şul uq waqıtta “PKK”nı yaqlaw bezneñ öçen milli iminlek mäs’äläse bulıp tora, häm bu bezneñ belän AQŞ arasında, çınnan da, awır mäs’älä. Bu xäl betärgä tiyeş," dip östäde ul.
Fidan, Süriyäneñ “PKK/YPG” terrorçı oyışması belän yaña xökümät kileşügä ireşä almas, dip sanasa da, bu zur problemaga tınıç çişeleş tabıluına ömet belderde.
Törkiyä Süriyäneñ yaña xökümätenä konstitutsion grajdanlıq xoquqlarına tigez ireşüne täêmin itü cämğiyät’ tınıçlığına zur öleş kertäçäk, dip kiñäş itä.
Fidan bu tınıçlıqnıñ ikençe möhim şartınıñ, qanuni däwlät organnarınnan tış, ber genä oyışmanıñ da qorallar totmawı buluına basım yasadı. "PKK” häm anıñ belän bäyle êlementlarınıñ Süriyäneñ öçtän ber öleşen, küpçelek oçraqta garäp şähärlären, yawlap aluı “PKK”nıñ garäplär yäşägän cirlärne basıp aluın añlata," dip kisätte ul.
AQŞ häm Awrupa illäreneñ “DEAŞ” totqınnarın törmädä totu xezmäte öçen “PKK/YPG”gä östenlek birüen bilgeläp, Fidan, "Bu yalğan arqasında terrorçı oyışması Süriyäneñ öçtän ber öleşen yawlap aldı," dide.
Fidan, Süriyä cirlegendä Ğıyraq, Törkiyä häm İran terrorçılarınıñ sıyındırıluın, "Süriyäneñ territorial’ bötenlegenä yanawlar, Ğıyraqnıñ territorial bötenlegenä yanawlar häm Törkiyägä yanawlar" bar, dip äytte häm bu mäs’äläne xäl itärgä kiräklegen belderde.
Körd qardäşlär belän teläktäşlek
Fidan xökümät tarafınnan bilgele iniśiativalar buluın häm Änkara belän Körd töbäk idaräse başlığı arasında duslıqnıñ bik alğa kitüen assızıqladı.
Fidan terrorçılıqqa qarşı köräştä Törkiyä belän "Körd qärdäşläre" arasında zur teläktäşlek buluın bilgeläp: "Alar da, qızğanıçqa qarşı, “PKK”nıñ höcümnärenä, cinayät’lärenä häm ğamällärenä duçar buldı. Bez monıñ qarşısında teläktäşlek kürsätäbez," dip äytte.
"Şuña kürä, alar da “PKK”nı taratu häm qoralların taşlatu öçen tırışlıq kürsätä," dip östäde ul.
Ministr, Törkiyäneñ baştan uk Süriyä oppoziśiyäsen yaqlawın häm bu yaqlawnıñ soñğı yıllarda "tağın da möhimräk" buluın äytte, çönki millionnarça süriyäle Törkiyägä kilde.
Fidan, şul uq waqıtta, oppoziśiyä kontrolendä bulğan cirlärdä 5 millionnan artıq keşe yäşäwenä basım yasap, Törkiyäneñ alarnıñ küçenüen buldırmas öçen utnı tuqtatu kileşüen däwam itterergä tırışuın äytte.
Fidan Süriyä ilbaşı Äxmät Älşaraa häm anıñ yünäleşendäge üzgäreşkä başqa illärneñ borçıluına qarata bolay di: "Ul üz xataların tanıdı, sabak aldı häm İdlibtä 4 million keşeneñ töp ixtıyacların qanäğät’länderergä tırışıp, cämğiyät’ cawaplılığın üz östenä aldı”.
Däwlät idaräse barı tik ideologiyä aşa ğına tügel, ä mondıy cawaplılıqlar häm xezmätlär aşa başqarılırğa tieş, dip belderde ul häm yaña xökümätne bu mäs’älädä Törkiyäneñ täq’dimnären iskä alırğa çaqırdı.
Törkiyä tışqı eşlär ministrı Äsad rejimı waqıtında Süriyäneñ üz töbägenä häm barlıq keşelärgä yanaw buluın assızıqlap, "Xäzer monnan qotılu yulı – barlıq Süriyäne qolaçlawçı, Süriyäneñ territorial’ bötenlegen saqlawçı häm Süriyä xalqı belän kileşüçe xökümät," dip äytte.
İrannıñ “PKK/YPG” terrorçı oyışmasın Süriyäneñ Demokratik Köçläre (SDF) iseme astında yaqlawı mömkin digän däğ’walarğa qarata Fidan: "İrannıñ êlekkege kebek mondıy säyäsätlärne däwam itüe döres yul tügel," dip belderde.
Ul Süriyäneñ süriyälelärneke buluın häm berkemneñ dä Süriyägä nişlärgä kiräklegen äytep, suverenlığına tıqşınırğa tiyeş tügellegen assızıqladı. Fidan bu yulnıñ üz äxlağına häm Törkiyäneñ tışqı säyäsätenä qarşı buluın östäp äytte.
Fälästin
Fidan, Soğud Ğäräbstanınıñ İzrail belän mönäsäbätlrne cayğa salu öçen şart quyıp "ciddi häm xörmätkä layıq adım" yasawın bilgeläp: "Cayğa salunı ike däwlätle çişeleşkä bäyläw bik möhim mäsälä. Bu Yordaniyä häm Misır poziśiyälären nığıta," dip äytte.
Mönäsäbätlärne cayğa salu prośessınıñ ike yağı bar: berençese – AQŞ häm Soğud Ğaräbstanı arasında kileşü häm mönäsäbätlär, ikençese – İzrail belän normal'läşügä qağılışlı öleş, dip äytte Fidan häm: "Min qatnaşqan söyläşülärgä qarağanda, ike däwlätle çişeleşe tormışqa aşırılmıyça häm qabul itelmiçä, normal'läşü bulmayaçaq," dip östäde.
Fidan AQŞ ilbaşı Donal’d Trampnıñ "tarixi rol'" uynıy aluın belderde häm: "Ukraina mäs’äläsendä niçek suğışnı tuqtattı? Monda da, dön’yanıñ barlıq illäre qabul itkän ike däwlätle çişeleş mäs’äläsendä İzrail häm Netan’yaxuğa basım yasıy ala torğan berdänber keşe – ilbaşı Tramp," dip äytte.
Ul, ägär Tramp mondıy adım yasasa, ul İzrail iminlege mäsäläsendä aqıllıraq adımnar yasıy alaçaq häm, şulay uq, ğaräp totrıqlılığı häm fälästinlelärneñ däwlätçelekkä ireşüenä zur täêsir yasayaçaq, dip assızıqladı. Törkiyä tışqı eşlär ministrı assızıqlağança, töbäktäge normal'läşü AQŞ östendäge yökne dä ciñeläytäçäk.
