Törkiyä ilbaşı Räcäp Tayyip Ärdoğan Yaqın Könçığışta "yaña Sayks-Piko tärtibe" urnaştırıluı turında kisätü yasadı häm İslam illäreneñ İzrail ğamällärenä häm töbäktäge totrıqsızlıqqa qarşı nığıraq berdämlek kürsätüen taläp itte.

Ärdoğan şimbä könne İstanbulda İslam Xezmättäşlek Oyışmasınıñ (İXO) Tışqı êşlär ministrları şurasınıñ 51-nçe utırışında: “Bez töbägebezdä qan belän çiklär bilgeläwçe yaña Sayks-Piko tärtiben urnaştırırğa yul quymayaçaqbız,” dip belderde .

Ul Ğazzädäge şartların faşistlarnıñ kontsentratsion lagerlarınnan da naçarraq dip bäyäläde häm "Ğazzädä 2 million qardäşebez 21 ay buyı şundıy şartlarda isän qalırğa tırışa," dip äytte.

Ärdoğan İzrail höcümnärendä 55 meñnän artıq fälästinleneñ üterelüen, şularnıñ 65 protsenttan artığınıñ xatın-qızlar häm balalar buluın, 128 meñ keşeneñ yaralanuın belderde.

Ul qorbannar nisbätennän qayğı urtaqlaştı häm yaralılarnıñ tizräk sawığuın teläde, "Törkiyä Fälästin xalqınıñ qayğısın häm açısın tiränten urtaqlaşa," dip äytte.

İran

Ärdoğan üz çığışında İran xalqınıñ awırlıqlarğa qarşı tüzemlegenä ışanıç belderde.

“Bez İran xalqınıñ awırlıqlarğa qarşı berdämlege häm köçle däwlät täcribäse belän bu könnärne ciñep çığaçağına ışanabız,” dide ul.

Ul İzrail bombalawlarında häm İran watandaşların üterülärdä hälaq bulğannarnıñ yaqınnarınıñ qayğısın urtaqlaştı.

Ärdoğan İzrailneñ Ğazzädä, Livanda, Yämändä, Süriyädä häm İranda höcümnären "qanunsızlıq" dip bäyäläde häm İzrail premyer-ministrı Binyamin Netanyaxu xökümäten töbäktäge tınıçlıqka iñ zur kirtä dip atadı.

Ul İslam illären Ğazzädän tış İzrail' ğamällärenä dä qarşı nığıraq berdämlek kürsätergä çaqırdı. “Bez Fälästindä genä tügel, ä Süriyädä, Livanda häm İranda da İzrailneñ qanunsız ğamällären tuqtatu öçen berdämlek kürsätergä tieş,” dip östäde Ärdoğan.

Süriyäneñ İslam xezmättäşlek oyışmasına qabat kerüe

Ärdoğan Süriyäneñ İXOğa qabat quşıluın xuplap bolay dide: “Süriyä üzeneñ cir bötenlegen häm milli berdämlegen saqlap qalır öçen häm daimi totrıqlılıqqa ireşü öçen barlıq İslam dönyasınıñ yärdämenä moxtac”.

Ärdoğan Süriyäneñ İXOğa qaytuın häm xalıqara cämğıyätkä qabat integratsiyä yulındağı alğa kiteşen xuplawın belderde.

Ul Törkiyäneñ Süriyägä ayaqqa basu öçen küpyaqlı yärdämen arttıraçağın äytte.

Ärdoğan İslam dönyasınıñ Süriyäneñ cir bötenlegen saqlap qalırğa häm daimi tınıçlıqqa ireşü öçen kiräkle yärdäm kürsätüen täêmin itärgä tieşlegenä basım yasadı.

İslam dönyasınıñ berdämlege

Ärdoğan xäzerge waqıtta üzgäreşlär häm totrıqsız säyäsät çorında İslam dönyasınıñ berdäm bulırğa tiyeşlegen assızıqladı.

Ärdoğan İslam xezmättäşlek oyışmasın İzrail säyäsätenä qarşı açıq pozitsiyä belderergä häm äğza illärne tüzemlek häm berdämlekne nığıtırğa çaqırdı.

Ul Fälästin xalqı arasındağı büleneşlärne beterergä çaqırdı häm milli berdämlek urnaşqan kiläçäkkä ömet belderde.

Ärdoğan, mäzhäb yäisä millätkä qaramastan, barlıq möselmannarnıñ ber qıyblası häm yazmışı buluın häm urtaq awırlıqlarğa qarşı berdäm bulırğa tiyeşlegen äytte.

İslam xezmättäşlege oyışmasınıñ üseştäge role

Ärdoğan, İslam xezmättäşlege oyışmasınıñ BMOdan soñ iñ zur xalıqara oyışma ikänlegenä basım yasap, anıñ tağın da täêsirleräk xezmät itärgä, üseş öçen çara bulırğa, xäzerge häm kiläçäktäge awırlıqlarğa qarşı torırğa äzer bulırğa tiyeşlegen assızıqladı.

Ul oyışmağa äğza barlıq illärne UNRWAnı finans häm ruxi yaqtan yaqlawnı däwam itärgä çaqırdı häm agentlıqnıñ Änkarada wäkilçelek bülegen açuın xupladı.

Ärdoğan Törkiyäneñ İslam xezmättäşlege oyışması räislegeneñ İzrail agressiyäse töbäktäge totrıqlılıq häm tınıçlıqqa yanawçı çorda başlanuın äytte.

Ul küp qotıplı dönyanıñ İslam dönyasınıñ üz qotıbın buldıruın, tağın da kübräk cawaplılıq aluın häm global mäs'älälärdä tağın da möhimräk rol' uynawın taläp itüen assızıqladı.

Ärdoğan möselmannarnıñ üzara büleneşlärne üz aqılları häm teläkläre belän çişärgä tieşlegen äytte häm İslam dönyasınıñ üz kiläçägenä täêsir itüçe här mäs'äläne xäl itärgä sälätle häm teläkle buluın belderde.