Ukrainada yıllar buyı däwam itkän suğışnı tuqtatu öçen diplomatik tırışlıqlar köçäygän şartlarda, Rusiyä prezidentı Vladimir Putin, pänceşämbe könne İstanbulda ütäçäk solıx söyläşüläre aldınnan, tışqı häm saqlanu ministrları belän yuğarı däräcäle oçraşu ütkärde.
Bu - Rusiyä häm Ukraina arasında soñğı ike yıl êçendä berençe turıdan-turı söyläşülär häm Törkiyä aradaşçılığı belän uza. NATO häm AQŞ räsmiläre Törkiyäneñ ışanıçlı häm neutral söyläşü moxite täêmin itüçe urınına iğ’tibarnı cälep itep, diplomatik aktivlıq artqan waqıtta bu söyläşülärneñ ähämiyäten assızıqlıy.
Kreml’ süzçese Dmitriy Peskov pänceşämbe könne jurnalistlarğa yasağan belderüendä ilbaşı Putinnıñ çärşämbe kiçendä Rusiyäneñ iminlek häm diplomatik citäkçelek wäkilläre qatnaşında strategik oçraşu ütkärüen xäbär itte.
“Bez İstanbulğa delegaśiyä cibärgänçe, ilbaşı Putin Ukraina yağı belän bulaçaq söyläşülärgä äzerlek turında kiñäşmä ütkärde,” – dip belderde Peskov Mäskäwdä.
Oçraşuda tışqı eşlär ministrı Sergey Lavrov, yaña bilgelängän saqlanu ministrı Andrey Belousov, ğomumştab başlığı Valeriy Gerasimov, iminlek şurası särqatibe Sergey Şoygu, şulay uq, Rusiyäneñ küzläw häm êçke iminlek agentlıqları citäkçeläre qatnaştı.
Bu oçraşu Mäskäwneñ söyläşülärgä zur ähämiyät birüen kürsätä, häm küzätüçelär fikerençä, bu söyläşülär suğışnıñ kiläse fazasın yäisä diplomatik çişeleş yulın bilgelärgä mömkin.
Rusiyä delegaśiyäse sostavı açıqlana
Räsmi qararğa kürä, İstanbul söyläşülärendä Rusiyä delegaśiyäsen ilbaşı kiñäşçese Vladimir Medinskiy citäkläyäçäk. Başqa äğ’zalär arasında tışqı êşlär ministrınıñ urınbasarı Mixail Galuzin, baş küzläw idaräse (GRU) başlığı İgor Kostyukov häm saqlanu ministrınıñ urınbasarı Aleksandr Fomin bar. Delegaśiyägä texnik häm xoquqıy belgeçlär törkeme yärdäm itäçäk.
Bu sostav Rusiyäneñ xärbi, diplomatik häm küzläw citäkçelegenä qarağan törle ölkälärne üz êçenä ala, häm bu Mäskäwneñ citdi häm kiñqırlı söyläşülärgä äzer buluın kürsätä.
Törkiyäneñ diplomatik üzäk role qabat raslana
Söyläşülärne İstanbulda ütkärü qararı Törkiyäneñ diplomatik köç bularaq role artuın kürsätä. Änkara 2022 yılnıñ martında da Rusiyä häm Ukraina delegaśiyälären qabul itte, ul waqıtta kileşü proyektı täq’dim itelgän, ämma prośess tuqtap qalğan ide.
Ul çaqtağı Ukraina wäkile David Araxamia, Kiyevnıñ söyläşülärdän çigenüen, ul çaqtağı Böyekbritaniyä prem’yer-ministrı Boris Djonsonnıñ Mäskäw belän waqıtınnan alda kileşü tözüne kisätüe belän añlatqan ide. Xäzerge söyläşülär üzgärgän regional häm global’ şartlarda diplomatiyä öçen ikençe forsat täq’dim itä.
Ukraina älegä üz delegaśiyäse sostavın räsmi räweştä raslamasa da, mäs’älägä yaqın çığanaqlar ilbaşı Volodimir Zelenskiynıñ söyläşülärne xuplawın häm anıñ xalıqara küzätü astında başlanaçağın belderä.
AQŞ däwlät särqatibe Marko Rubio da bu iniśiativanı xupladı häm Vaşingtonnıñ “ğadel solıx näticäsenä kiteräçäk teläsä-qaysı mexanizmğa” yärdäm itäçägen belderde.
NATO tışqı êşlär ministrları Antalya şähärendä cıyılğan waqıtta, diplomatik iğ’tibar Törkiyägä yünälä – bu il üzeneñ al’yans burıçların balanslaw belän bergä barlıq yaqlar belän söyläşä alu säläten kürsätä.
Delegaśiyälär İstanbulda cıyılğanda, dön’ya 21nçe ğasırnıñ iñ qurqınıç konfliktlarınnan bersen tuqtata aluçı itırışlıqlarnı iğ’tibar belän küzätä.
