Berläşkän Millätlär Oyışması İminlek Şurası äğzaläre BMO İminlek Şurasınıñ Ğazzädä utnı tuqtatu häm humanitar yärdämgä çiklänmägän räweştä ireşüne täêmin itärgä çaqırğan rezolyuśiyäsen AQŞnıñ veto itüen tänqitläde. Waşington şuşı veto qararınıñ däwam itüçe diplomatik tırışularğa zıyan kiterüen belderde.
Bu 15 äğzale şuranıñ noyabr ayınnan birle berençe tawışqa quyuı. İzrailneñ töp berlektäşe AQŞ yäşängän ütereşne beterergä çaqırğan tekstnı çärşämbe könne kire qaqqan ide.
AQŞnıñ BMO tulı wäqälätle ilçese Dorothy Shea çärşämbe könne ütkärelgän häm 14 uñay tawış häm 1 qarşı tawış belän qabul itelgän häm berdänber qarşı tawışnı AQŞ birgän qarar aldınnan: "Bu qarar cirlektäge çınbarlıqlarnı çağıldırğan utnı tuqtatuğa ireşü öçen ütkärelgän diplomatik tırışularğa zıyan kiterä häm “Xamas”nı qıyulandıra", - dip äytte.
Qarar ölgese: "Böten taraflar xörmät itkän, şunda uq, şartsız häm daimi utnı tuqtatu”nı taläp itä ide.
Monnan tış "“Xamas” häm başqa törkemnär tarafınnan totılğan böten totıqlarnıñ xäzer ük, däräcäle häm şartsız bularaq irekkä cibärelüen” dä küzdä tota ide.
Fälästin cirlärendäge "fäläkät däräcäsendäge humanitar wazğiyät”kä basım yasawçı qarar qabul itelsä ide Ğazzägä humanitar yärdämneñ kertelüenä qarata böten çikläwlärneñ beterelüen taläp itär ide.
Paqıstannıñ BMO tulı wäqälätle ilçese Asim Ahmad: "Bu barı tik şuranıñ vöcdanında äxlaqi tap bularaq qına qalmayaçaq, ber ük waqıtta böten buınnarğa täêsir itäçäk säyäsi waqiğa bulaçaq”, - dip äytte.
Qıtaynıñ BMO tulı wäqälätle ilçese Fu Cong isä: "Bügenge tawışqa quyu näticäse Şuranıñ Ğazzädäge bäreleşlärne beterü mäs’äläsendäge citärsezlegeneñ töp säbäbeneñ AQŞnıñ qabatlanuçı totqarlawları buluın tağın ber qat bilgele itä”, - dip iskärtep uzdı.
Fälästinneñ “Xamas” qarşılıq kürsätü törkeme dä, Waşington vetosına reakśiyä kürsätep, monıñ İzrail Başministrı Binyamin Netanyahuğa Ğazzädäge genośidnı däwam itterüenä yäşel ut yandıruın belderde.
Bu veto AQŞ İlbaşı Donald Tramp ğinwar ayında wazıyfasına başlağannan soñ Waşingtonnıñ täwge şuşındıy ğämäle bularaq terkälde.
“Citär inde”
Franśiyä dä, Waşingtonnı tänqitläp, vetonıñ Şuranıñ “cawaplılıqnı üz östenä aluın” totqarlawın belderde. Franśiyäneñ BMO tulı wäqälätle ilçese Jerome Bonnafont: "Şura cawaplılıqnı aludan çitläşterelde, yuğisä küpçelegebez ber ük qaraşta berläşüebez kürenä”, - dide.
Rezolyuśiyäne täqdim itkän Sloveniyä dä AQŞnı tänqitläde. Sloveniyäneñ BMO tulı wäqälätle ilçese Samuel Zbogar: "Monnan arı citär inde. Maqsatıbız vetoğa säbäp bulu tügel ide", - dip iskärtep uzdı. Turıdan-turı telgä almıyça ğına Amerika Quşma Ştatların tänqitläwçe Zbogar vetonıñ çaralar kürüne totqarlawın belderde.
Fälästinneñ BMO tulı wäqälätle ilçese Riyad Mansur sişämbe könne Şuranı çara kürergä çaqırdı. "Fälästin xalqına qarşı yasalğan bu cinayätne tuqtatu öçen ni qädär tırışlıq sarıf itüebez mäs’äläsendä bezne tarix xökem itäçäk”, - dip äytte.
İzrailneñ BMO tulı wäqälätle ilçese Danny Danon isä tekstnı tänqitläde. "Tawışqa quyılğan qarar “Xamas”qa büläk üzençälegendä häm terrorçılıqnı qıyulandıru riskın yörtä ide. AQŞqa döres yaqta torğanı öçen räxmät belderäbez”, - dide.
AQŞ 2023nçe yılnıñ oktäbr belän dekabr aylarındağı häm 2024nçe yılnıñ fevral belän noyabr aylarındağı qararlarnı veto itkän bulsa, başqa qarar ölgelären tawışqa quyuda bitaraf qaldı.
