Soñğı waqıtlarnıñ iñ möhim atnalarınnan bersendä Törkiyä İlbaşı Räcäp Tayyip Ärdoğan Awrupa, Yaqın Könçığış häm Tönyaq Afrikanı üz êçenä aluçı bertörkem diplomatik häm strategik täräqqiyätneñ üzägendä urın aldı.
Ukraina, Rusiyä häm AQŞ arasındağı söyläşülärdän “PKK” terror oyışmasınıñ tarqaluına qädär Törkiyä barı tik regional yoğıntısın ğına tügel, ber ük waqıtta global mäğnädä köç qoralı bularaq artqan rolen dä kürsätte.
İstanbulda Ukraina–Rusiyä–AQŞ tınıçlıq söyläşüläre
Atnanıñ iñ küp iğtibarnı cälep itkän waqiğası - Ukraina, Rusiyä häm AQŞtan yuğarı däräcäle wäkillärneñ Ukrainadağı bäreleşlärne beterü öçen İstanbulda oçraşuınıñ iğlan itelüe buldı.
Älegä utnı tuqtatu iğlan itelmägän bulsa da yuğarı däräcäle söyläşülärneñ Törkiyädä ütkärelüe qararı Änkaranıñ suğışnıñ berençe könnärennän birle Könçığış belän Könbatış arasında tarafsız ciñeläytüçe bularaq qazanğan ışanıçlılığına basım yasadı.
Sişämbe könne Ukraina başqalası Kievta jurnalistlarğa belderü yasawçı Zelenskiy atnakiçen Änkarada İlbaşı Räcäp Tayyip Ärdoğan belän oçraşaçağın häm biredä Rusiyä İlbaşı Vladimir Putinnıñ kilüen kötäçägen äytte. AQŞ räsmiläre Rus liderı cıyılışta qatnaşqan oçraqta İlbaşı Trampnıñ da İstanbuldağı tınıçlıq söyläşülärenä quşıla alaçağın belderde.
Şul uq könne NATO Ğomum särqatibe Mark Rutte, Törkiyägä kilep, 14-15nçe may könnärendä Antaliyädä ütkärelüe planlaştırılğan NATO tışqı êşlär ministrlarınıñ räsmi bulmağan cıyılışı aldınnan İlbaşı Ärdoğan häm Tışqı êşlär ministrı Xaqan Fidan oçraştı. Rutte säfäreneñ Ukraina tınıçlıq söyläşülärenä yünälüe belderelde.
“PKK” terror oyışması tarqaldı
Törkiyäneñ milli iminlege cähätennän iñ möhim uñışlarınnan berse – düşämbe könne “PKK” terror oyışmasınıñ räsmi räweştä tarqatıluın häm qoral taşlawın iğlan itüe ide. Bu Törkiyäneñ yıllar buyı alıp barılğan terrorçılıqqa qarşı köräş kampaniyasında tarixi borılış noqtası bularaq bäyälände.
Terror oyışmasınıñ tarqaluı Törkiyäneñ xärbi modernizaśiyäse, Törkiyäneñ üzendä êşläp çığarılğan keşesez hawa apparatları belän kiñäytelgän küzätü häm könyaq-könçığış vilayätlärenä salınğan iqtisadi häm sośial investiśiyälärne berläştergän uñışlı strategiyäsenä bäyle buluı äytelde.
Bu alğarış Könbatış xökümätläre tarafınnan tınlıq belän qarşılanğan bulsa, Törkiyädä tınıçlıq häm totrıqlılıq öçen zur ciñü bularaq qotlanuına basım yasaldı.
Süriyä sankśiyäläre beterelä
Sişämbe könne AQŞ İlbaşı Tramp Däwlät başlığı Ärdoğan belän ütkärgän söyläşülärdän soñ AQŞnıñ Süriyägä qarata qullanğan böten sankśiyälärne ğämäldän çığaraçağın belderde. Bu adım tormışqa aşırılğan täqdirdä Süriyäneñ yañadan torğızıluı tırışularına häm regional integraśiyäsenä işeklärneñ açılaçağı häm Törkiyäneñ könyağındağı kürşesen totrıqlılıqqa qawıştıru häm yañadan tözekländerü barışında üzäk rol uynıy alaçağı añlatması birelde.
Bu täräqqiyät Törkiyäneñ AQŞ häm Süriyäle äñgämädäşläre arasında kiyerenkelekne azaytunı häm töbäktäge humanitar krizislarnı ciñeläytüne maqsat itep alğan yäşeren söyläşülärne qabul itüe turındağı xäbärlärdän soñ buldı.
İran belän Awrupa häm “Xamas” belän Paqıstannan Törkiyägä maqtaw süzläre
Törkiyäneñ diplomatik tigezlek (balans) säyäsäte İran häm Awrupa räsmiläreneñ atom-töş kiyerenkelegen azaytu häm säwdäneñ cayğa salınuı mäs’älälärendä tuqtap qalğan söyläşülärne yañadan başlatu öçen Änkarada oçraşuı belän tağın da kiñäyde. İran, Angliyä, Franśiyä häm Germaniyädän kilgän wäkilleklär arasındağı söyläşülär comğa könne İstanbulda ütkäreläçäge belderelde.
Neçkälekläre älegä anıq bilgele bulmasa da, söyläşülärneñ Törkiyädä ütkärelüe Änkaranıñ tarafsız häm ışanıçlı aradaşçı bularaq qabul itelüen kürsätä. Simvolik jest bularaq Fälästin qarşılıq kürsätü törkeme “Xamas” häm Paqıstan xökümäte İlbaşı Ärdoğanğa humanitar koridorlarnıñ ciñeläytelüe häm Yaqın Könçığış belän Könyaq Aziyädäge kiyerenkeleklär waqıtında utnı tuqtatu söyläşülärenä kertkän öleşe öçen räxmät belderde.
Liviyädä Törkiyä yaqlawçı Baş ministr belän totrıqlılıq täêmin itelde
Tönyaq Afrikada Törkiyä Liviyäneñ BMO tarafınnan tanılğan Baş ministr Abdulxamid Dibäybäneñ, êçke oppoziśiyäne bastırıp, säyäsi avtoritetın nığıtuı belän başqa ber strategik qazanışqa ireşte. Şuşı alğarış belän bergä Törkiyäneñ Liviyäneñ bäreleştän soñğı säyäsi manzarasın şäkelländerüdäge yoğıntısın yañadan rasladı.
Monnan tış Änkaranıñ bu ildä häm diplomatiyä häm dä saqlanu ölkäsendä zur investiśiyälär kertüe belenä.
Diplomatiyä atnalığı: Törkiyäneñ mizgele
Uzğan atna buyı Törkiyä altı törle global krizis mäs’äläseneñ üzägendä bulsa, İlbaşı Ärdoğan aradaşçılıq, xärbi adım yäki diplomatiya yulı belän ilne tınıçlıq, suğış häm global tärtip bäxäslärendä töp aktyorğa äylände.
Awırlıqlar däwam itsä dä diplomatiyä intensiv bulğan bu atna strategik bäysezlek, regional liderlıq häm global aktivlıq mäs’älälärendä Änkaranıñ üseş alğan tışqı säyäsät doktrinası turında küzallaw täqdim itte.
Ärdoğan, törle frontlardağı rolen nığıtqan bulsa, Törkiyä dönyaküläm yoğıntığa iyä urta köç bularaq ışanıçlı adımnarı belän alğa bara.
