Serikali ya Rwanda inapanga kuwapa uraia zaidi ya watu 14,000, wakiwemo baadhi ya wanaoishi katika visiwa vya Ziwa Kivu bila kutambuliwa kisheria kuwa raia wa Rwanda.
Ziwa Kivu linapatikana kati ya Rwanda na Jamhuri ya Kidemokrasia ya Congo, DRC.
Timu ya pamoja ya wawakilishi kutoka taasisi mbalimbali kwa miaka mingi imepewa jukumu la kuangalia suala hilo na kulishughulikia katika ngazi ya mtaa.
Suala hili lilijadiliwa katika Seneti Juni 16 huku Wizara ya Serikali za Mitaa (MINALOC) ikijibu maswali ya Maseneta kuhusu hali ya wakazi wa visiwa vya Rwanda.
"Baadhi ya wale wasio na uraia wameoa Wanyarwanda katika vyama vya wafanyakazi visivyotambuliwa, na watoto wao walizaliwa hapa na bado hawajatambuliwa rasmi kama raia," Marie Solange Kayisire, Waziri wa Nchi katika MINALOC, alielezea.
"Taarifa zote zinazohitajika zimekusanywa. Wale ambao wamehitimu na wameomba watapata uraia kwa mujibu wa sheria."
Kayisire alisisitiza kuwa mchakato wa kuwapa uraia unaendelea, huku taasisi tofauti za serikali zikifanya kazi kwa uratibu.
Kipaumbele kitapewa wale ambao wameolewa na raia wa Rwanda na wale waliotimiza vigezo vilivyoainishwa katika Amri ya Mawaziri ya 2022 kuhusu utaifa.
Kwa mujibu wa takwimu rasmi, Rwanda ina visiwa 60 katika maziwa mbalimbali, 14 kati ya hivyo vinakaliwa na watu.
Visiwa vyengine havina wakazi na vinachukuliwa kuwa havifai kwa makazi, wakati vyengine kwa sasa vinahamishwa.
Kayisire alibainisha kuwa serikali pia inajitahidi kuinua hali ya maisha ya jamii za visiwa, kuwekeza katika elimu, afya na miundombinu.
Kuna mipango pia ya kuhamisha wakazi kutoka visiwa kama Ruzi, Muzira, na Tereri hadi maeneo yenye huduma za umma zinazofikiwa zaidi.
Kamati ya Seneti ya Masuala ya Kijamii na Haki za Kibinadamu hivi majuzi ilitembelea visiwa kadhaa kama sehemu ya juhudi za uangalizi wa kitaifa zilizoambatanishwa na mkakati wa maendeleo wa NST2 wa Rwanda (2024-2029).
"Tulitembelea visiwa kwa sababu tunataka masuala haya yashughulikiwe kabisa," alisema Seneta Adrie Umuhire, ambaye ni mwenyekiti wa kamati hiyo.
"Uraia sio tu suala la kisheria, ni mlango wa fursa, utu na ushirikishwaji."
Mfumo wa kisheria wa Rwanda hutoa njia mbalimbali za utaifa, ikiwa ni pamoja na kuzaliwa ndani ya eneo hilo, kuishi nchini humo kwa muda mrefu, na ndoa kwa raia wa Rwanda.
Waombaji lazima wawasilishe hati kama vile rekodi za kuzaliwa, vibali vya makazi, na vyeti vya ndoa, kulingana na sababu za maombi yao.
