Regional seysmik monitorinq xidməti bu gün baş verən zəlzələnin Rusiyanın Kamçatka bölgəsində 1952-ci ildən bəri qeydə alınan ən güclü zəlzələ olduğunu və yeraltı təkanlar barədə xəbərdarlıq etdiyini bildirib.
İndiyə qədər qeydə alınmış ən güclü zəlzələlərdən biri bu gün səhər Rusiyanın az əhalisi olan uzaq şərq bölgəsində baş verib. Zəlzələ Sakit okean boyunca dörd metrə qədər hündürlüyündə sunamilərə və Havaydan Yaponiyaya təxliyələrə səbəb olub.
ABŞ Geoloji Xidmətinin məlumatına görə, iyulun 30-da yerli vaxtla saat 8:24-də Rusiyanın ucqar Kamçatka yarımadasının sahillərində, Petropavlovsk yaxınlığında 8,8 bal gücündə zəlzələ baş verib və bu, indiyə qədər qeydə alınan 10 ən böyük zəlzələdən biridir.
Rusiya hakimiyyət orqanları sunaminin liman şəhəri Severo-Kurilskdə baş verdiyini və bunun daşqınlara səbəb olduğunu bildirib. Yerli media Kamçatkanın Elizovski rayonunda hündürlüyü 3-4 metr olan dalğanın qeydə alındığını açıqlayıb.
Rusiya sosial mediasında paylaşılan videoda qəsəbədəki binaların dəniz suyuna qərq olduğu əks olunub. Səlahiyyətlilər təxminən 2000 nəfərin təxliyə edildiyini açıqlayıb.
Dövlət mediasının məlumatına görə, Rusiyada baş verən zəlzələ nəticəsində bir neçə nəfər xəsarət alıb, lakin ciddi xəsarət alanlar yoxdur.
Elizoviskidə sakinlərdən biri dövlət televiziyasının müxbirinə deyib: "Divarlar titrəyirdi. Qapının yanında su və paltarla dolu çamadanımız hazır idi. Tez onu götürüb çölə qaçdıq... Çox qorxulu idi" deyib.
ABŞ, Meksika və Ekvador da daxil olmaqla Şimali və Cənubi Amerikanın Sakit okean sahilləri boyunca təsirlənmiş çimərliklərə gedilməməsi üçün xəbərdarlıq edilib.
Yaponiyada insanlar avtomobillə və ya piyada olaraq Hokkaydo da daxil olmaqla yüksək yerlərə təxliyə edilib. İlkin dalğanın 30 santimetr hündürlüyündə olduğu müşahidə olunub. Yaponiyada günorta saatlarına qədər heç bir xəsarət və dağıntı qeydə alınmayıb.
Havayda honolulu mer Rik Blangiardi bildirib ki, sakinlər və minlərlə ziyarətçi binaların yuxarı mərtəbələrinə və ya daha hündür yerə köçməlidir.
Qubernator Coş Qrin "İnsanlar keçmişdə gördüyümüz kimi sahildə qalmamalı və sunaminin necə göründüyünü görmək üçün həyatlarını riskə atmamalıdırlar" deyib.
"Bu, adi bir dalğa deyil. Əgər sunamiyə düşsəniz, sizi həqiqətən öldürə bilər",-deyə o əlavə edib.
Sakit okeanda xəbərdarlıqlar edilib
ABŞ Geoloji Xidmətinin (USGS) məlumatına görə, zəlzələnin episentri həmin il Sakit okeanda dağıdıcı sunamiyə səbəb olan 9.0 bal gücündə zəlzələ ilə təxminən eyni yerdir.
Bölgədə 6,9 və 6,3 təkanlar da daxil olmaqla, ən azı altı əlavə təkan baş verib.
ABŞ Sunami Xəbərdarlıq Mərkəzi Ekvador, Şimal-qərb Havay adaları və Rusiyanın bəzi sahillərində mədd və cəzrdən üç metr yüksəklikdə dalğaların ola biləcəyini bildirib.
Çili, Kosta-Rika, Fransız Polineziyası, Quam, Havay, Yaponiya və Sakit okeanın digər adaları və ada qruplarının bəzi sahillərində 1-3 metr hündürlüyündə dalğalar gözlənilir. Digər ərazilərdə, o cümlədən Avstraliya, Kolumbiya, Meksika, Yeni Zelandiya, Tonqa və Tayvanda bir metrə qədər dalğaların gözlənildiyi açıqlanıb.
Bu şərtlər "təhlükəli" kimi təsvir edilib.
Çimərlikdə sahilə atılan balinalar televiziyada görüntülənib.
Fukuşima Atom Elektrik Stansiyasının operatoru bildirib ki, Yaponiyanın şimal-şərqində, 2011-ci ildə güclü zəlzələ və sunami nəticəsində dağılan Fukuşima Atom Elektrik Stansiyasının işçiləri zəlzələdən sonra təxliyə edilib.
Tayvan da sunami xəbərdarlığı edib, Mərkəzi Hava İdarəsi isə sunami dalğalarının Tayvan sahillərinə saat 13:18-də (GMT 05:18) çata biləcəyi barədə xəbərdarlıq edib.
Filippin də Sakit Okeanla üzbəüz sahilyanı ərazilərin sakinlərinə güclü zəlzələdən sonra "bir metrdən az sunami dalğasının hündürlüyü" barədə xəbərdarlıq edib.
Yeraltı təkanlar
Yerli AFP müxbirləri Kaliforniyada cib telefonlarına sunami xəbərdarlığının göndərildiyini bildiriblər.
ABŞ prezidenti Donald Tramp sosial şəbəkədə "GÜCLÜ OLUN VƏ TƏHLÜKƏSİZ QALIN!", deyə yazıb.
Havay adalarının məşhur Vaikiki sörfinq çimərliyi yaxınlığında sunami sirenları səslənərkən, AFP-nin fotojurnalisti havaylılarınhündür yerə qaçmağa çalışarkən tıxacda qaldığını müşahidə edib.
ABŞ Sunami Xəbərdarlıq Mərkəzləri bütün Havay ştatı üçün ən yüksək səviyyəli sunami xəbərdarlığı verib.
Seysmoloji Mərkəzi xəbərdarlıq edib ki, insanlar çimərlikdən uzaq olsunlar və sahilə çıxmasınlar.
Gəmilərə isə 2 metrə (6 fut) qədər dalğaların gözlənildiyi ərazilərdə açıq suya üz tutmaları tapşırılıb.
