Washington, DC — John F. Kennedy was niet alleen de 35e president van de Verenigde Staten. Hij was een symbool — van jeugd, charme en leiderschap. Zijn woorden droegen het gewicht van een nieuw tijdperk. Zijn aanwezigheid verlichtte een kamer, en zijn bestaan leek de toekomst van Amerika te belichamen.

Die toekomst kwam abrupt tot een einde in Dallas op 22 november 1963.

De schoten die werden gelost op Dealey Plaza aan Elm Street deden meer dan alleen een charismatische president doden. Ze verbrijzelden Amerika's zelfvertrouwen. Ze luidden een tijdperk in van twijfel, van gefluisterde complottheorieën en van geheime dossiers die achter slot en grendel in overheidsarchieven werden bewaard.

Nu, zes decennia later, is de laatste verzameling JFK-moordaanslagdossiers — 64.000 pagina's aan ooit geheime documenten — vrijgegeven na een bevel van president Donald Trump, waarvan vele zonder redactie.

Maar de vraag blijft: onthullen ze eindelijk het volledige verhaal, of maken ze het mysterie alleen maar groter?

De nieuwste documenten bieden een inkijkje in de angstige sfeer van die tijd, met name rond de betrekkingen tussen de VS en de Sovjet-Unie kort na de Cubaanse rakettencrisis van 1962, die bijna tot een nucleaire oorlog leidde, aldus persbureau Reuters.

Veel van de documenten weerspiegelen het werk van onderzoekers om meer te weten te komen over de tijd die moordenaar Lee Harvey Oswald in de Sovjet-Unie doorbracht en om zijn bewegingen in de maanden voorafgaand aan de moord op Kennedy te volgen.

De puzzelstukjes die nooit helemaal passen

Het officiële verhaal is altijd eenvoudig geweest: een eenzame schutter, Lee Harvey Oswald, loste de fatale schoten. De Warren Commissie zette die versie in de geschiedenisboeken. Zaak gesloten.

Maar diep in de nieuw vrijgegeven pagina's ligt een veel complexer verhaal — een waarin de feiten vaag zijn en de waarheid net buiten bereik blijft.

Oswald en de Russen: Een lang geclassificeerd CIA-memo uit 1991 suggereert dat de Sovjets Oswald nooit vertrouwden. Moskou vond hem onstabiel en twijfelde zelfs aan zijn vermogen om een geweer te hanteren.

Toch tonen inlichtingenbestanden aan dat Sovjetagenten hem nauwlettend in de gaten hielden. Als hij niet voor hen werkte, waarom gaven ze dan zoveel om hem? En waarom negeerden de Amerikaanse inlichtingendiensten de mogelijkheid dat hij werd gebruikt als pion in een groter spel?

De Cubaanse connectie: Slechts enkele weken voor de moord dook Oswald op in Mexico-Stad, waar hij zowel de Sovjet- als de Cubaanse ambassades bezocht. Een nieuw opgedoken memo beschrijft een onderschept telefoongesprek waarin hij sprak met een bekende KGB-officier.

De CIA luisterde mee. Ze volgden bewegingen, tapten ambassades af. Toch glipte Oswald op de een of andere manier door de mazen van het net.

Schaduwen van spionage: De documenten bieden een zeldzame blik op de spionagepraktijken tijdens de Koude Oorlog — geheime afluisteroperaties, surveillance en cryptische memo's.

De CIA deed er alles aan om haar methoden verborgen te houden, en redacteerde details decennialang. Maar één vraag blijft: wat wisten ze precies in de weken voorafgaand aan Kennedy's moord?

Maffia, de FBI en onbeantwoorde vragen

Jarenlang deden geruchten de ronde dat de maffia een rol speelde in Kennedy's dood. De nieuw vrijgegeven dossiers ontkrachten die theorie niet. Sterker nog, ze maken het aannemelijker.

FBI-rapporten bevestigen wat velen vermoedden: de maffia voelde zich verraden door de Kennedy's. JFK's verkiezingsoverwinning werd nauwlettend gevolgd door figuren uit de georganiseerde misdaad, alleen om Robert F. Kennedy, als procureur-generaal, de oorlog aan de onderwereld te zien verklaren.

De dossiers onthullen nu eerder verborgen namen van informanten — wat suggereert dat de maffia een motief, middelen en connecties had.

En dan is er nog Jack Ruby. De nachtclubeigenaar uit Dallas die Oswald doodschoot voordat hij kon praten, had diepe banden met misdaadsyndicaten. Sommige rapporten suggereren dat de FBI was gewaarschuwd voor Ruby's bedoelingen, maar niet handelde. Nog verontrustender?

Bepaalde documenten wijzen op Ruby's banden met Cubaanse ballingengroepen, wat een extra laag van intrige toevoegt aan een al ingewikkeld verhaal.

Een kluis vol geheimen

Zelfs met deze laatste documentdump blijft de puzzel onvolledig. Veel pagina's zijn nog steeds zwaar geredigeerd. Sommige bestanden wijzen op inlichtingenfouten; andere suggereren een mogelijke doofpotaffaire.

En het enorme volume — 64.000 pagina's — betekent dat het weken, misschien maanden zal duren om volledig te begrijpen wat ze onthullen over de moord die zes decennia geleden plaatsvond.

De jaren zestig in Amerika waren een bedwelmende mix van rebellie, romantiek en mogelijkheden. Het was een decennium waarin JFK's jongensachtige charme en verheffende retoriek Amerikanen deden geloven in een nieuw grensgebied, waarin The Beatles en Woodstock muziek als een beweging herdefinieerden, en waarin burgerrechtenactivisten marcheerden met onwankelbare hoop.

Tegen deze achtergrond was Kennedy's dood niet zomaar een moord; het was een breuk in de geschiedenis. En in het geheugen.

De zoektocht naar de waarheid gaat door

Dus, brengen deze dossiers afsluiting? Niet helemaal. Ze leveren geen keurig verpakte conclusie op, althans volgens de eerste analyses van wetenschappers en experts.

De documenten bieden niet het ene, onweerlegbare antwoord waar complottheoretici al decennia naar zoeken.

Wat ze wel onthullen, is iets net zo verontrustends: een wereld van geheimhouding, spionage en machtsstrijd die de nasleep van JFK's moord vormde.

Ze laten zien hoe geschiedenis wordt geschreven — niet altijd met feiten, maar met weglatingen, halve waarheden en zorgvuldig geconstrueerde verhalen door degenen die de macht hebben.