Yaponiyä, Kön’yaq Koreya häm Qıtay tışqı êşlär ministrları Tokioda ütkän söyläşülärdä xezmättäşlekne arttıru turında kileşte, dip belderde Yaponiyä tışqı eşlär ministrı Takeşi Ivaya.

“Bez öç’yaqlı xezmättäşlek häm regional’ xalıqara mäs’älälär turında kiñ qaraş belän fiker alıştıq häm kiläçäkkä yünältelgän xezmättäşlekne alğa sörü turında kileştek,” dip äytte Ivaya şimbä könne ütkän oçraşudan soñ jurnalistlarğa.

Oçraşu başında Ivaya bolay dide: “Xalıqara wäzğıyät’neñ torğan sayın qatlawlana baruın isäpkä alıp, bez tarixta, çınnan da, borılış noqtasında torabız dip ışanam.”

“Bu büleneşlärne häm qarşılıqlarnı dialog häm xezmättäşlek aşa ciñep çığu tağın da möhimräk bula,” dip östäde ul.

2023 yıldan birle berençe tapqır ütkän bu oçraşu — AQŞ ilbaşı Donald Trampnıñ yıllar buyı däwam itkän berlektäşlekne üzgärtü çorında — Tön’yaq Koreya atom qoralı, säwdä mäs’äläläre turında söyläşülär häm uzğan yıl Seulda ütkän sammittan soñ yaña öç’yaqlı sammitka yul açu öçen kötelä.

“Koreya yarımutrawınıñ tınıçlığı häm iminlege — Könçığış Aziä häm dönyanıñ tınıçlığı häm çäçäk atuı öçen möhim şart, häm bügen Tön’yaq Koreya atom-töş qoralı mäs’äläse turında açıq söyläşülär bulır dip ömetlänäm,” dip belderde Kön’yaq Koreya tışqı êşlär ministrı Ço Tae-yul.

İrekle säwdä söyläşüläre

Bu yıl İkençe Bötendönya suğışınıñ tämamlanuına 80 yıl tuluı uñayınnan, Qıtay tışqı êşlär ministrı Wang Yi Yaponiyäneñ suğış çorında Koreya yarımutrawında kolonial’ xakimiyät alıp abruın xäterlätep — ul waqıtta Qıtay Yaponiyägä qarşı köräşkän — Pekinnıñ irekle säwdä söyläşülären alğa sörergä teläwen belderde.

“Bez öç il tarixınıñ çınbarlıqlarına döres qararğa häm kiläçäkkä yünälü turında urtaq añlawıbıznı yañadan raslarğa häm Könçığış Aziyä xezmättäşlegen nığıtırğa tiyeş,” dip äytte Wang.

Tokio häm Seul üz cirlärendä meñlägän AQŞ xärbien urın birä häm Vaşington belän yaqın berlektäşlär. Alar barısı da Qıtaynı, dön’yanıñ ikençe iñ zur iq’tisadın, regional iminlekkä yanaw dip sanıy.

Ivaya üzeneñ Qıtay häm Kön’yaq Koreya ministrları belän ayırım oçraşular, şul isäptän, Pekin belän altı yıl êçendä berençe yuğarı däräcäle iq’tisadi dialog ütkäräçägen belderde.

Bu oçraşu, 2023 yılda Fukusimada cimerelgän atom-töş stansiyäsennän su çığarılğannan soñ, Qıtaynıñ Yapon diñgeze êşlänmälärenä kertkän tıyuların tikşerüne dä üz eçenä alaçaq, dip äytte Ivaya bu atnada.