Amerikanıñ tön’yaq-könçığış häm üzäk-könbatışında yäşäwçe distälägän million keşe bu atnada köçle êsselek dulqınına duçar buldı. Temperaturalar kütärelgän sayın, êlektr çeltärläre köçänep êşli, transport xezmätläre kiçekterelä, häm zur şähärlärdä xalıq sälamätlege öçen borçular arta.
Milli hawa torışı xezmäte (NWS) AQŞnıñ könçığış öleşendä êsselek kisätüläre yasadı. Dımlılıq isäpkä alınğanda, qayber urınnarda "toyıla torğan" temperaturalar 43°C qa (110°F) qädär citär dip kötelä.
Bu köçle êsselekneñ şimbä-yäkşämbe könnärendä başlanıp, atna buyı däwam itäçäge farazlana.
Tönge temperatura töşüe dä yärdäm itmi, çönki alar 21° - 27° gradus tiräse tora, bu isä ayıruça zäğıyf törkemnär öçen xätär däräcädä sanala. Nyu-York şähärendä sişämbe könne temperaturanıñ 36°C buluı kötelä, bu 1888nçe yıldan birle torğan rekordnı uzarğa mömkin.
Transport häm êlektr çeltärlärendä özeklek
Amtrak poyezdları düşämbe könne kiçekterelde yäisä aqrınaytıldı, çönki hawa temperaturası 35° gradusqa citkäç timer yulnıqı 54°C bula. İminlek öçen çikläwlär kertelä. Şundıy uq xällär Könçığış Yar buyındağı başqa şähärlärdä dä terkälgän.
Êlektr çeltärläre operatorları yuğarı taläp turında kisätte, çönki xalıq ventilyatorlar häm konditsionerlarnı kübräk qullana başladı. Êlektr stansiälärenä, özekleklär çıqmasın öçen, tulı quät belän êşlärgä äzer bulırğa quşılğan.
Xalıq sälamätlege borçuları arta
Sälamätlek saqlaw xezmätkärläre açıq hawada êşläwçelärgä daimi yal itärgä, su êçärgä häm êsselek suğudan yäisä arudan barlıqqa kilä torğan simptomnarnı küzätergä kiñäş itte.
"Êsselek dulqınnarınıñ cämäğätçelek sälamätlege öçen qurqınıç buluı belän xalıqnıñ bu qurqınıçnı añlawı arasında ayırma bar," dide Vaşington Universitetınnan êkologik sälamätlek belgeçe Govard Frumkin.
Mediśina tikşerenüçeläre fikerençä, köçle êsselek, taşqınnar yäisä uraganğa qarağanda, kübräk ülem oçraqları kiterä, häm ul xäzer klimat üzgäreşläre belän bäyle iñ qurqınıç hawa torışı yanawı dip sanala.
Galimnär bu atnadağı êsselek dulqının global borçu tudıruçı tendensiä dip atıy. Alyaska ştatı uzğan atnada berençe tapqır êsselek kisätüe yasadı.
Klimat riskın analizlawçılar iqtisadi näticälärneñ citdi bulaçağı turında da kisätä.
