AQŞ ilbaşı Donal’d Tramp säwdä söyläşüläre öçen östälgä utırırğa atlığıp toruçı yaqnıñ Amerika tügel, ä Qıtay bulırğa tiyeşlegen äytte. Aq Yort belderüenä kürä, ul “Boeing” belän bäyle zur kileşüdän Qıtaynıñ çigenüen ğayeplägännän soñ bu süzlärne äytkän.

Aq Yort süzçese Kêrolayn Livitt citkergänçä, Tramp: “Tup xäzer Qıtay qırında. Qıtay bezneñ belän kileşü tözergä tieş. Bez alar belän kileşü tözergä mäcbür tügel,” – digän.

“Qıtay belän başqa illär arasında ayırma yuq, berdänber ayırma - alarnıñ küpkä zurraq buluı,” – dip östägän ul.

Livitt açıqlawları Trampnıñ Qıtaynı “Boeing” belän zur kileşüdän çigenüdä ğayepläwennän soñ yasaldı. “Bloomberg” xäbärlärenä kürä, Qıtay aviakompaniyälärgä şirkät oçqıçların aludan baş tartırğa kürsätmä birgän.

Xäbärdä äytelgänçä, Qıtay AQŞ şirkätlärennän oçqıç öçen kiräkle cihazlar häm öleşlär satıp alunı tuqtatırğa da çaqırğan.

Tramp “Truth Social” platformasında: “Alar zur “Boeing” kileşüennän çigenep, tulısınça kileşengän oçqıçlarnı ‘qabul itmäyäçäkbez’ dip belderde,” – dip yazdı, tik bu kileşü turında neçkäleklärne citkermäde.

Tramp bıyıl ilbaşı känäfiyenä utırğannan soñ, berlektäş illärgä dä, köndäş illärgä dä yaña tamğaxanä tarifları kertte, ämma iñ zur basımnı Qıtayğa yasadı – küp kenä Qıtay importlarına 145% östämä salım quyıldı.

Awrupa komissiyäse başlığı Ursula fon der Leyen, Tramp Awrupa Berlegenä 10% salım kertkännän soñ, “Die Zeit” alman atnalıq matbuğatında AQŞ belän Awrupa Berlege mönäsäbätläreneñ “qatlawlı” buluın äytte.

Söyläşülär mömkinlege turında soralğanda, fon der Leyen: “Bez üz poziśiäbezne açıq itep kürsätäbez, häm amerikanlılar da şulay uq êşli,” – dip belderde.

Süz uñayınnan, Kanada xökümäte sişämbe könne avtomobil citeşterüçelärgä salımnan azat itü täqdimen yasadı, ämma bu citeşterüne Kanadada saqlap qalu şartı belän. Kanada Trampnıñ säyäsäte näticäsendä bu tarmaqnıñ AQŞqa küçüennän qurqa.

‘Xörmät yuq’

Tramp sişämbe könne “Truth Social” platformasında Qıtaynıñ êlekke säwdä kileşüe buyınça üz yöklämälären ütämäwen belderde. Ul berençe möddäte waqıtında tariflar suğışı çorında tözelgän kileşügä işarä itkän kebek.

AQŞ ilbaşı Qıtaynıñ kileşengän külämneñ tik “ber öleşen” genä satıp aluın belderde häm Pekinnı üzennän aldağı wazıyfadaşı Bayden idaräsenä xörmät kürsätmäwdä ğayepläde.

Bu yıl başınnan birle Tramp Qıtaydan importlarğa yuğarı salımnar kertte, şul isäptän küp kenä AQŞ säwdä partnerlarına 10% “baza” salım kertte.

Anıñ administraśiyäse tiz arada bu salımlardan smartfonnar häm noutbuklar kebek qayber texnologik produktlarnı azat itte.

Tramp sişämbe könne yasağan belderüendä AQŞ fermerların yaqlaw wäğ’däsen birde, alarnıñ “köndäşlär belän säwdä nizağ’larında gel alğı safqa quyıluların” äytte.

Küp kenä Qıtay importları haman da 145% östämä salımğa duçar, yäisä Trampnıñ fentanil täêminat çeltärenä bäyle ğayepläwläre arqasında kertelgän 20% salımğa.

Cawap itep, Qıtay AQŞ awıl xucalığı tovarlarına qarşı salımnar kertte, häm soñraq AQŞ importlarına 125% salım belän cawap qaytardı.

“Boeing” akśiyäläre sişämbe könne 2.4%qa töşte.