Papua - Yaña Gvineyada balalar paraliçı (poliomielit) êpidemiyäse iğ’lan itelde dip xäbär itte sälamätlek saqlaw räsmi zatları. Bu xäl vakśinaśiya däräcäse tübän bulğan ildä awıru taralu qurqınıçın arttıra.
Küp oçraqta kanalizaśiya häm pıçraq su aşa yoğa torğan poliovirus – bik yoğışlı häm ülemçel bula alğan awıru.
Bu virus invalidlıqqa häm paraliçlanuğa kiterergä mömkin, ul kübesençä biş yäş’tän keçeräk balalarğa täêsir itä.
Bötendön’ya sälamätlek saqlaw oyışması mäğ’lümatlarına qarağanda, virus Tın okean töbägendäge ildä — başqala Port- Morsbida häm ikençe iñ zur şähär Laêda — kanalizaśiya suında häm êkologik ürnäklärdä tabılğan.
Soñınnan ütkärelgän testlarda Laê şähärendä ike balanıñ poliovirusnıñ 2 nçe tibı belän awıruı açıqlandı dip belderä Bötendön’ya sälamätlek saqlaw oyışmasınıñ Papua - Yaña Gvineya wäkile Sevil Huseynova.
Huseynova süzlärençä, balalarda virusnıñ cämğıyät’ êçendä taraluınıñ raslanu balalar paraliçı êpidemiyäse digän süz.
Sälamätlek agentlığı raslanğan êpidemiyägä bik borçıluın belderde.
Genetik testlar Papua - Yaña Gvineyada tabılğan poliomielitnıñ Indoneziyädä taralğan virus belän bäyle ikänlegen kürsätkän.
Papua - Yaña Gvineya 2000 nçe yılda poliomielitsız dip sertifikatlanğan ide, ämma Bötendön’ya sälamätlek saqlaw oyışması mäğ’lümatlarına qarağanda, balalar arasında vakśinaśiya däräcäse 50% tan da tübän.
Huseynova: “Balalar paraliçı – bik yoğışlı awıru häm vakśinaśiya däräcäläre tübän bulğan cämğıyät’lärdä virus tiz arada ber keşedän ikençesenä yoğa”,- dip belderde.
Papua - Yaña Gvineya sälamätlek saqlaw ministrı Elias Kapavore wäzğıyät’ne citdi, ämma idarä itep bulırlıq dip bäyäläde.
“Bez moña qadär dä anıñ belän köräştek häm närsäneñ êşkä yarawın beläbez”, – dide ul jurnalistlarğa pänceşämbe könne.
“Vakśinaśiya – ışanıçlı häm täêsirle, bez balalarnı saqlaw öçen tiz xäräkät itäbez”,- dip östäde ul.