Takriban miezi saba ya vita kati ya jeshi la Sudan na kundi la wanamgambo imeacha wimbi la uharibifu huku zaidi ya nusu ya watu wakihitaji msaada wa kibinadamu na kuzusha hofu ya kurudiwa kwa mzozo mbaya wa kijamii huko Darfur miaka 20 iliyopita.
"Kinachotokea kinaelekea kwenye uovu tupu," mratibu wa Umoja wa Mataifa wa masuala ya kibinadamu katika taifa hilo la Afrika alisema Ijumaa.
Sudan imeacha kuangaziwa tangu ilipokumbwa na machafuko kuanzia katikati ya mwezi wa Aprili, wakati mvutano mkali kati ya mkuu wa jeshi Jenerali Abdel-Fattah Burhan na kamanda wa Kikosi cha Msaada wa Haraka, Jenerali Mohamed Hamdan Dagalo, ulipolipuka na kuwa wazi vita.
Lakini Clementine Nkweta-Salami, mratibu mkazi wa Umoja wa Mataifa wa masuala ya kibinadamu nchini Sudan, aliuambia mkutano wa Umoja wa Mataifa kuwa "hali ni ya kutisha na ya kusikitisha" na "kusema ukweli, tunaishiwa maneno ya kuelezea hofu ya kile kinachotokea." Alisisitiza kuwa "mgogoro wa Sudan una watu wachache sawa."
Wachache wanaoteseka hivyo
Mapigano yanaendelea kupamba moto licha ya pande zinazozozana kutia saini taarifa baada ya mazungumzo ya amani huko Jeddah, Saudi Arabia yakiahidi kuwalinda raia na kutoa ufikiaji usiozuiliwa wa kibinadamu kwa watu milioni 25 wanaohitaji msaada, alisema.
Majenerali wanaopigana walijitolea kuanzisha Jukwaa la Kibinadamu, na ushiriki wa Umoja wa Mataifa, Nkweta-Salami alisema. Na baada ya kuzinduliwa siku ya Jumatatu, Umoja wa Mataifa unatumai kwamba ahadi zao huko Jeddah zitatekelezwa.
Alisema sekta ya afya iliyopungua - ikiwa na zaidi ya 70% ya vituo vya afya katika maeneo yenye migogoro havina huduma - ilikuwa na wasiwasi mkubwa kutokana na kuzuka kwa kipindupindu na homa ya dengue, malaria na surua; ripoti za kuongezeka kwa unyanyasaji dhidi ya raia; na mapigano kuenea kwenye kapu la chakula la Sudan.
"Tunachokiona ni njaa inayoongezeka," mratibu wa masuala ya kibinadamu alisema, na viwango vya juu vya utapiamlo miongoni mwa watoto.
Umoja wa Mataifa unalenga takriban watu milioni 12 kwa ajili ya misaada - karibu nusu ya wale wanaohitaji. Lakini rufaa yake ya dola bilioni 2.6 kwa mwitikio wa kibinadamu wa 2023 nchini Sudan ni zaidi ya thuluthi moja iliyofadhiliwa, na Nkweta-Salami aliwataka wafadhili kutoa pesa za ziada.
Alisisitiza kuwa upatikanaji wa vitu kama vile maeneo yenye watu wengi pamoja na ulinzi wa raia ni changamoto kuu.
