Bezneñ sälamätlegebezgä bolarnıñ niqadär qurqınıç tudıruın barıbız da beläbez. Ämma tağın da xätärräk närsä barın beläsezme? Yalğızlıq.
Ul - bezneñ härberebez qayçandır toyğan, kiçergän närsä. Bügenğe giper bäyläneşle dön’yada, ğäcäp, keşe üzen yalğız xis itä. Xalıq arasında da, xätta aktiv sośial’ tormış belän yäşägändä dä, üzeñne yalğız itep toyarğa mömkin. Tormış qorğan yäki küp keşele ğailädä yäşäsäñ dä, üzeñne kürenmi torğan keşe kebek xis itärgä mömkin, äyterseñlä sine añlawçı berkem dä yuq. Bügen yalğızlıq tudırğan qurqınıçlar häm anı ğädi xistän tağın da xätär qılğan faktorlarğa tuqtalabız.
Yalğızlıq - ul moñsu bulu yäki yalğız qalu ğına tügel. Bötendön’ya sälamätlek saqlaw oyışması mäğ’lümatlarına qarağanda, bu böten dön’yada millionlağan keşegä yoğıntı yasawçı, könnän - kön arta baruçı cämğıyät’ problеması. Näticäläre dä bik citdi. Bötendön’ya sälamätlek saqlaw oyışması assızıqlawınça, yalğız keşelärneñ üz-üzlärenä qul salu ixtimalı yuğarıraq. Alarnıñ yöräk awıruı, insul’t, borçılu häm dеprеssiyägä duçar bulu riskı da yuğarı. Qayber tikşerenülär yalğızlıqnıñ yöräk-qan tamırları awıruları qurqınıçın 30%qa arttıruın kürsätä.
Küplär yalğızlıq tik qart keşelärgä genä yoğıntı yasıy dip uylasa da, ul keşeneñ yäşenä yäki çığışına qaramastan, barlıq keşelärgä dä täêsir itä. Bötendön’ya sälamätlek saqlaw oyışması tikşerenüläre kürsätkänçä, ölkän yäş’täge keşelärneñ dürttän bere üzlären cämğıyät’tän ayırılğan itep xis itüen äytä, yäğ’ni qartlarnıñ 25%ı şundıy xäldä. Şulay uq dön’yada yäş’lärneñ 5-15 %ı üzlären sośial’ cähättän ayırım, yalğız itep xis itä.
Bu sannar çınında tagın da yuğarıraq bulırğa mömkin. Bötendön’ya sälamätlek saqlaw oyışması beldergänçä, yalğızlıqnıñ çın täêsire tağın da naçarraq bula ala. Sälamätlek saqlaw belgeçläre yalğızlıqnı dön’yanı tiz arada yuqqa çığara torğan "tawışsız pandеmiya" dip atıylar. Tikşerenülär kürsätkänçä, sośial’ bäyläneşneñ bulmawı başqa bilgele risk faktоrları belän çağıştırğanda irtä ülem riskın tiñ yäki annan da yuğarıraq däräcädä arttıra.
İñ naçarı şunda, yalğızlıq - ul buş prośess. Keşelär üzlärenä kiräkle yärdäm almasa, alar cämğıyät’tän tağın da kübräk çitläşergä mömkin. Mäsälän, urta mäktäptä yalğızlıq kiçergän yäş’lärneñ univеrsitеtqa kerü teläge bulmasqa mömkin. Şulay uq, üzen sośial’ cähättän bäyläneşsez, yalğız xis itkän keşelärneñ êştä näticälelege dä tübän bula ala. Mäktäpne taşlaw yäki eştän çığaru bu keşelärne tağın da yalğızlaştıra.
Yalğızlıq mäs’äläsendä närsä êşli alabız soñ? Uzğan yıl Bötendön’ya sälamätlek saqlaw oyışması sälamätlekkä citdi yanaw bularaq yalğızlıq belän köräşü öçen sośial’ bäyläneşlärgä qağılışlı yaña komissiya tözede. Kiläse öç yıl däwamında kоmissiya bu mäs’äläne çişüneñ iñ näticäle yulların êzläyäçäk.
Kоmissiyäneñ täq’dimnären kötkändä, inde yärdäm itä ala torğan raslanğan adımnar da bar. Sośial’ mediada ütkärä torğan waqıtnı kimetü häm daimi fizik xäräkät - yörü, yоga yäki fitnеs däreslärendä qatnaşu ruxi xalätebezne sizelerlеk däräcädä yaxşırta ala.
Üz-üzebezgä qarata miherbanlı bulu da möhim. Yalğızlıq - ul kiñ taralğan täcribä häm bu toyğılarnı xökemnär çığarmıyça xis itü normal’. Bötendön’ya sälamätlek saqlaw oyışması assızıqlawınça, sośial’ bäyläneş - eş urınında, mäxällädä yäki cämğıyäteñdä başqalar belän niqadär yaqın buluıñ belän bäyle.
Yäğ’ni sośial’ bäyläneş barı tik san yağınnan ğına keşelär belän aralaşunı tügel, ä ul keşelär belän êmośional’ yaqtan da küpme däräcädä bäyläneştä buluıbıznı üz êçenä ala. Bötendön’ya sälamätlek saqlaw oyışması beldergänçä, keşelärneñ üzlären yaqın xis ittergän sośial’ mönäsäbätlär urnaştıru yalğızlıqtan qotılu öçen möhim faktor.
Belgeçlär köndälek tormışıbızğa kürşe yäki barista belän qısqa ğına äñgämälärne kertergä täq’dim itälär. Ğailä häm duslar belän bergä bulu da faydalı. Telefonnan söyläşü, yazışu yäki vidеоlı küreşülär sezgä üzegezne yalğız xis itmäskä yärdäm itä ala. Şulay uq, yaña keşelär belän tanışu öçen klublarğa, kurslarğa yäki ictimaği çaralarğa yöregez. Üzixtiyarıy êşläw dä sośial’ izolyaśiyädän qotılu öçen şäp yul. Ul sezgä maqsat xise genä birep kenä qalmıy, yaña keşelär belän tanışu mömkinlege dä tudıra.
Läkin, ägär yalğızlıq xise däwam itsä, yäki mönäsäbätläregez sez telägänçä tügel dip uylıysız ikän êşkä kereşü bik möhim. Tеrapiya häm kiñäş birü kebek psixоlоgik yärdämneñ näticäle ikänlege raslanğan häm ägär üzegezne yalğız xis itäsez ikän yärdäm sorawdan çitensenmägez.
Keşelär belän bäyläneş, êlemtä sälamätlek öçen möhim. Yalğızlıq bilgelären tanıp, cämğıyätebez belän bäyläneştä torıp, bez bu tawışsız pandеmiyäneñ yoğıntısın kimetä alabız.