Zur qunaqxanälärdän tanılğan muzeylarga çaqlı, mäçelär iñ abruylı urınnarga üz yulların tapqannar - häm alar monda kerep kenä çıqmıylar.  Bu dürt ayaqlı can iyäläre, üzläre yäşi torğan urınnarınıñ simvolları, talismannarı, xätta tanılğan şäxeslärenä äwerelgännär.

Bez säyäxätebezne turıdan-turı ber film’nan alınğan xikäyä belän başlıybız. Ber uram mäçeseneñ säyäsi mitingqa kergänen küz aldına kiteregez. Bu mömkin tügel. Ä menä Uilou isemle sorı mäçe belän näq’ şundıy xäl bula.

2020 yılda, yäşel küzle keçkenä mäçe Pensil’vaniyädä Bayden mitingına kerergä qarar qıla. Ul säxnägä menä häm kiläçäktäge First Lady Djill Baydennıñ iğ’tibarın cälep itä. Bu mäçe annan soñ Aq Yort mäçesenä äwerelä. Küp mäçe xıyallanğan tormışta yäşi başlıy.

Uilou mondıy bäxetle oçraqqa êläkkän berdänber mäçe tügel. Dön’yanıñ här poçmağında mäçelär şaqtıy yaxşı cirlärdä üzlärenä urın tabalar.

Londonda mäçelär barı tik yort xayvannarı ğına tügel - alar patşa ğailäse. Tanış bulığız: Lilibet, Yelizabet 2 nçeneñ iseme belän atalğan matur Seber urman mäçese.

Lilibet biş yoldızlı Leynsboro qunaqxanäsen üz öye itkän. Dön’yanıñ törle poçmaqlarınnan qunaqlar anı kürergä kilgändä ul kamin yanında ayaqların suzıp yata. Qayberläre barı tik anı kürü öçen genä qunaqxanädä qala. Ä nigä şulay bulmasın?  Ul – zatli moxitkä cılılıq häm öy xise östi.

Ul tarixi London binasında yäşäwçe berdänber mäçe tügel. Xodc isemle mäçe Sautvark soborında izge äyberlär saqlana torğan bülmäne üz öye itä. Ul biregä kilüçelär arasında bik populyar. Xätta büläklär satu kibetendä anıñ yomşaq uyınçıq versiyäsen dä satalar!

Läkin, bälki dä iñ tanılğan İngliz mäçese -  Larridır. Larri 10 Downing Street'ta – Angliya baş ministrınıñ räsmi yortı häm ofisında yäşi. Anıñ räsmi iseme - "Kabinet ofisınıñ baş tıçqan totuçısı”. İñ zur êşe - baş ministr yortın tıçqannardan saqlaw. Larri anda şaqtıy baş ministrdan ozağraq yäşägän. Bu mäçe öçen zur uñış!

Mäçelär barı tik zatli qunaqxanälärdä yäki xökümät ofislarında ğına yäşämilär. Alarınıñ qayberläre dön’yaküläm tanılğan muzeylarda da yäşilär. Rusiyädä, Sankt-Peterburgtagı iskitkeç Êrmitaj muzeyında ber yäki ike tügel, ä 80 tiräse mäçe bar.

Bu mäçelär muzey podvalında yäşilär. Baştaraq alarnı tıçqan populyaśiyäsen kontrol'dä totarğa dip biregä kitergännär. Bügenge köndä dä alar bu êşne başqaralar, läkin alar şul qädär tanılğannar ki, xätta üz matbuğat wäkilläre dä bar.

Şul uq waqıtta, Floridanıñ Ki-Uest şähärendä, başqa ber muzeyda maxsus mäçelär törkeme yäşi. Xeminguey yortı häm muzeyında 59 mäçe bar. Alarnıñ kübese Êrnest Xeminguêynıñ altı barmaqli mäçese Snoi Uaytnıñ toqımınnan. Mäçelär irekle räweştä yörilär, Xeminguêynıñ östälenä menep yatalar häm tanılğan yazuçınıñ mirasın öyränüçelärne ozatıp yörilär.

Muzeyda eşläwçe Aleksa Morgan äytüençä, keşelär nigezdä  tarix öçen biregä kilälär, läkin yonlı dustlarnı bik oşatuların belderälär.  Qayberläre xätta yonlaç dusların kürergä dip qabat kilälär. Kürüebezçä bu mäçelär Xeminguêynıñ üze kebek ük xikäyäneñ ber öleşenä äwerelgännär.

Läkin här tanılğan mäçeneñ ozın näsel ağaçı yäki zatli öye yuq. Qayberläre üzlegennän kilälär, üz urınnarın tabalar häm bütän berqaya kitmilär.

İstanbul uramnarında, Kadıköy rayonında, ikonik utırışı belän şähärneñ häm internenıñ yörägen yawlağan sorı-aq töstäge yuantıq uram mäçese bar ide. Ul ülgännän soñ Kadıköy cirle xakimiyäte anıñ xörmätenä häykäl quydı. Häykäl tanılğan fotografiya töşerelgän basqıçlarğa urnaştırıldı.

Ä Venesuelada Karakastaği Milli saylaw şurası yanında yörergä yaratuçı mäçe bar. Ul säyäsät belän qızıqsınmıy, älbättä. Pesi tawış kabel’läre belän uynarğa häm xäbärçelär yaña mäğ’lümat kötep torğanda alar belän bergä bulırğa yarata.

Annan soñ Kosovonıñ Priştina şähärendä Lule isemle mäçe bar. Lule “Dit' e Nat” kafeda yäşi, anda ul şul qädär tanılğan  ki, xätta kafenıñ şikär paketlarında anıñ yözen kürergä bula. Ul barı tik yort xayvanı ğına tügel - ul urınnıñ canı,ruxı, di kafe xucası.

Patşa saraylarınnan kafelar häm keşe qaynağan uramnarğa qadär mäçelär dön’yanıñ här poçmağına yulların tabalar, alar barğan cirlärendä üz êzlären qaldıralar.

Tanılğan berär cirgä barğanda yäki qähwä eçkändä, iğ’tibarlı bulığız. Bälki sez dä ul cirdä idarä itüçe, ul tiräneñ xucası bulğan mäçene oçratırsız.