Ýapon raýatlarynyň ilaty 900 müňden gowrak adam aşaklap, 2024-nji ýylda rekord derejede azalandygy resmi maglumatlarda görkezilýär. Ýurduň pes dogluş derejesini ýokarlandyrmak üçin alyp barýan tagallalary yzgiderli dowam edýär.
Ösen ýurtlar pes dogluş derejesi bilen ýüzbe-ýüz bolýan bolsa-da, bu mesele Ýaponiýada has agyr bolup durýar, sebäbi ýurduň ilaty birnäçe ýyl bäri azalýar.
Premýer-ministr Şigeru Işiba bu ýagdaýy "asuda adatdan daşary ýagdaý" diýip atlandyryp, maşgalalara amatly çäreleri, şol sanda has çeýe iş sagatlaryny we mugt çaga idegini hödürlemek bilen bu tendensiýany üýtgetmäge söz berdi.
Geçen ýyl ýaponlaryň sany 908,574 adam, ýagny 0.75 göterim azalyp, 120.65 milliona ýetdi.
Içerki işler ministri “Bu aşaklama yzly-yzyna 16 ýyl dowam eden, 1968-nji ýylda başlanan hasaplamalardan bäri iň uly düşüş boldy” diýip, çarşenbe güni aýtdy.
Şeýle-de bolsa, daşary ýurtly ýaşaýjylaryň sany 2013-nji ýyldan bäri hasaba alnan iň ýokary çäge ýetdi.
2025-nji ýylyň 1-nji ýanwaryndaky maglumatlara görä Ýaponiýada 3.67 million daşary ýurtly ýaşaýjy bolup, ol ýurduň umumy ilatynyň takmynan üç göterimini emele getirýär. Şol döwürde Ýaponiýanyň umumy ilaty 124.3 milliondan gowrakdy.
Ýurduň jemi ilaty 2023-nji ýyldan 0.44 göterim azaldy.
Soňky görkezijiler hökümetiň pes dogluş derejesini ýokarlandyrmak üçin edýän tagallalarynyň garamazdan ýüze çykýar. Şol bir wagtyň özünde, käbir saýlawçylaryň inflýasiýa we beýleki aladalary sebäpli täze oppozision partiýanyň "Ilki Ýaponlar" şygary bilen meşhur bolmagyna sebäp boldy.
Bu anti-migrasiýa partiýasy daşary ýurtlularyň ýapon raýatlaryndan has köp sosial kömek alýandygy barada ýalňyş maglumat ýaýratdy.
Daşary ýurtly raýatlar, esasan, senagat, myhmanhana we söwda pudaklarynda işläp, ilatyň garramagy sebäpli ýüze çykan el güýji ýetmezçiligini ýeňilleşdirmäge goşant goşýar.
Ýaşaýyş jaýlary boşap galdy
Ýaş toparlary boýunça, 65 ýaşdan ýokary bolan ýapon raýatlary ilatyň takmynan 30 göterimini emele getirýär, 15-64 ýaş aralygyndaky topar bolsa 60 göterimini düzýärdi. Bu görkrezijiler geçen ýyl bilen deňeşdirilende kem-käs ýokarlandy.
Bütindünýä Bankynyň maglumatlaryna görä, Ýaponiýa dünýäde Monakodan soň iň garry ilatly ýurt bolup durýar.
Geçen ýyl Ýaponiýada doglan çagalaryň sany ilkinji gezek 700,000-den aşak düşdi diýip, Saglygy goraýyş ministrliginiň iýun aýynda çap eden maglumatynda beýan edilýär.
2024-nji ýylda ýurtda 686,061 çaga dünýä indi — ol 2023-nji ýyldan 41,227 az. Bu mukdar 1899-njy ýyldan bäri hasaba alnan iň pes görkeziji boldy.
Ilatyň azalmagy oba ýerlerini hem boşadýar, soňky 20 ýylda Ýaponiýada boş jaýlaryň sany dört milliona golaýlady diýip, hökümetiň geçen ýyl çap eden maglumatlarynda aýdylýar.
Şol jaýlaryň esasy bölegi uly şäherlerde ýaşaýan adamlara degişli bolup, olar bu jaýlary garyndaşlaryndan miras alýarlar, emma olary abatlamaga mümkinçilikleri ýa-da islegleri ýok.
Dünýäniň iň garry adamy, ýapon zenany Tomiko Itooka, dekabr aýynda 116 ýaşynda aradan çykdy.
Zenanlar adatça Ýaponiýada uzak ömür sürýärler, ýöne garry ilatyň köpelmegi saglyk we sosial üpjünçilik çykdajylarynyň ýokarlanmagyna, şeýle hem şol çykdajylary tölemek üçin el güýjüniň azalmagyna sebäp bolýar.
