Op 11 juli heeft de Nationale Asielrechtbank van Frankrijk (CNDA) geoordeeld dat alle Palestijnen in Gaza in aanmerking komen voor asiel, verwijzend naar vervolging door Israëlische militaire acties onder het Verdrag van Genève van 1951.

De uitspraak volgde op een beroep om internationale bescherming door een Palestijnse vrouw en haar zoon, die Gaza ontvluchtten nadat Israël begon met bombardementen op de Palestijnse enclave na de grensoverschrijdende operatie van Hamas op 7 oktober 2023.

De vrouw en haar zoon kregen aanvankelijk geen asiel van het Franse Bureau voor de Bescherming van Vluchtelingen en Staatlozen.

Die beslissing werd echter door de CNDA herzien, die hen volledige vluchtelingenstatus verleende vanwege de “indiscriminate oorlogvoering” en de humanitaire crisis in Gaza, die alle Palestijnen treft op basis van hun nationaliteit.

Ondanks de verstrekkende aard van de uitspraak merken juridische analisten op dat de praktische impact beperkt kan zijn, aangezien ongeveer 80 procent van de bevolking in Gaza al geregistreerd staat als vluchteling bij de Verenigde Naties (UNRWA). Deze mensen komen al in aanmerking voor internationale bescherming, ook in Frankrijk.

De uitspraak van de rechtbank zal naar verwachting directe gevolgen hebben voor de resterende 20 procent van de bevolking in Gaza, die eerder niet onder de bestaande vluchtelingenstatus viel.

Rechtengroepen, voorstanders verwelkomen uitspraak

Amnesty International en andere mensenrechtenorganisaties prezen de uitspraak als een cruciale stap in het handhaven van internationale humanitaire normen en het bieden van bescherming aan burgers in een verwoest oorlogsgebied.

Amnesty International Frankrijk noemde de uitspraak “historisch voor de rechten van Palestijnen”.

“Deze beslissing opent de deur voor bredere erkenning van de vluchtelingenstatus voor Gazanen die vluchten voor Israëlische vervolging,” aldus Amnesty.

Door de militaire acties van Israël te karakteriseren als “daden van vervolging” tegen de Palestijnse bevolking, erkende de CNDA dat het hier niet ging om “zelfverdediging, maar om systematische aanvallen gericht op het vernietigen en doden van burgers,” aldus de mensenrechtenorganisatie.

Campagnevoerders gaven aan dat de impact “beperkt” is, maar dat de uitspraak toch “symbolisch” blijft.

De Democratische kandidaat voor het burgemeesterschap van New York City, Zohran Mamdani, juichte de beslissing ook toe.

Een gebruiker op sociale media merkte op dat dit Frankrijk onderscheidt en ware compassie toont.

Een andere pagina op sociale media noemde de uitspraak een sprankje hoop en een “krachtige erkenning van de ondraaglijke omstandigheden waarmee Palestijnen onder belegering worden geconfronteerd.”

Europa kan niet wegkijken

Palestijnen die asiel zoeken in Europa worden al lange tijd geconfronteerd met aanzienlijke obstakels, omdat veel landen terughoudend zijn om vluchtelingenstatus toe te kennen vanwege de aanname dat UNRWA voldoende bescherming biedt.

Recente uitspraken, waaronder een beslissing van het Europees Hof van Justitie in 2024, bevestigen echter het recht van Palestijnen op asiel wanneer de hulp van UNRWA onvoldoende is.

Deze ontwikkelingen benadrukken de voortdurende humanitaire crisis en de verantwoordelijkheid van Europa, geworteld in zijn koloniale geschiedenis en geopolitieke rol, om de behoeften van Palestijnse vluchtelingen aan te pakken.

Het probleem is niet veroorzaakt door Arabische of moslimlanden, maar blijft een complexe Europese erfenis die dringende aandacht vereist.

Extreemrechts reageert fel

Hoewel pro-Palestijnse activisten de uitspraak prezen, leidde deze tot kritiek van extreemrechtse figuren zoals Marine Le Pen, die het “pure waanzin” noemde om Palestijnen asiel te verlenen in Frankrijk, omdat dit volgens haar de maatschappelijke balans zou verzwakken en zou leiden tot ongecontroleerde immigratie.

Eric Zemmour, leider van de extreemrechtse partij Reconquête, waarschuwde voor “miljoenen moslims” die zouden binnenkomen en beweerde dat de beslissing de democratische controle omzeilt.

Eric Ciotti, voorzitter van de Union de la Droite pour la République, een extreemrechtse politieke partij in Frankrijk, noemde de uitspraak een “veiligheids- en migratoire waanzin.”

Eerste in zijn soort

Voorheen konden alleen Palestijnen die onder het mandaat van UNRWA vielen, in aanmerking komen voor vluchtelingenstatus in Frankrijk onder specifieke voorwaarden.

Deze beslissing markeert de eerste keer dat Palestijnen buiten dat VN-kader een dergelijke status hebben gekregen, wat een precedent schept.

Deze uitspraak komt te midden van de recente houding van de Franse president Emmanuel Macron over de oorlog in Gaza, waarin hij opriep tot een staakt-het-vuren, Israëlische aanvallen op burgers veroordeelde en pleitte voor de erkenning van een Palestijnse staat.

Hoewel de CNDA een onafhankelijke gerechtelijke instantie is, weerspiegelt de politieke nasleep de groeiende spanningen in Frankrijk over immigratie, nationale identiteit en het Midden-Oostenbeleid.

Naarmate de oorlog in Gaza voortduurt, zou deze baanbrekende asielbeslissing een bepalend brandpunt kunnen worden in de bredere culturele en politieke strijd in het land.