De hoogste veiligheidsraad van Iran moet de definitieve beslissing nemen over het al dan niet sluiten van de Straat van Hormuz, meldde de Iraanse televisie zondag. Dit volgt nadat het parlement naar verluidt de maatregel steunde als reactie op Amerikaanse aanvallen op verschillende nucleaire locaties in Teheran.
Wat is de Straat van Hormuz?
De Straat van Hormuz ligt tussen Oman en Iran en verbindt de Perzische Golf in het noorden met de Golf van Oman in het zuiden en de Arabische Zee daarbuiten. Op het smalste punt is de straat 33 kilometer breed, met een scheepvaartroute van slechts 3 kilometer breed in beide richtingen.
Waarom is het belangrijk?
Ongeveer een vijfde van het totale wereldwijde olieverbruik passeert door de straat. Tussen begin 2022 en vorige maand stroomden dagelijks tussen de 17,8 miljoen en 20,8 miljoen vaten ruwe olie, condensaat en brandstoffen door de Straat van Hormuz, volgens gegevens van het analysebedrijf Vortexa.
OPEC-leden zoals Saoedi-Arabië, Iran, de Verenigde Arabische Emiraten, Koeweit en Irak exporteren het grootste deel van hun ruwe olie via de straat, voornamelijk naar Azië.
De Verenigde Arabische Emiraten en Saoedi-Arabië hebben gezocht naar andere routes om de zeestraat te omzeilen. Volgens de Amerikaanse Energy Information Administration zou ongeveer 2,6 miljoen vaten per dag (bpd) aan ongebruikte capaciteit van bestaande pijpleidingen in de Verenigde Arabische Emiraten en Saoedi-Arabië beschikbaar kunnen zijn om Hormuz te omzeilen, zo meldde de organisatie in juni vorig jaar.
Qatar, een van 's werelds grootste exporteurs van vloeibaar aardgas (LNG), vervoert bijna al zijn LNG via de straat.
De Amerikaanse Vijfde Vloot, gevestigd in Bahrein, is belast met de bescherming van commerciële scheepvaart in het gebied.
Geschiedenis van spanningen
De VS heeft zijn productie van vloeibare olie in de afgelopen twee decennia meer dan verdubbeld en is van 's werelds grootste olie-importeur uitgegroeid tot een van de grootste exporteurs.
Tijdens de oorlog tussen Iran en Irak van 1980-1988 probeerden beide partijen elkaars export te verstoren in wat de Tankeroorlog werd genoemd.
In juli 1988 schoot een Amerikaans oorlogsschip een Iraans passagiersvliegtuig neer, waarbij alle 290 inzittenden omkwamen. Washington noemde het een ongeluk, terwijl Teheran sprak van een opzettelijke aanval.
In januari 2012 dreigde Iran de straat te blokkeren als vergelding voor Amerikaanse en Europese sancties.
In mei 2019 werden vier schepen - waaronder twee Saoedische olietankers - aangevallen voor de kust van de VAE, buiten de Straat van Hormuz.
Drie schepen, twee in 2023 en één in 2024, werden door Iran in beslag genomen in of nabij de Straat van Hormuz. Sommige van deze inbeslagnames volgden op Amerikaanse inbeslagnames van tankers die banden hadden met Iran.
