Türkiyə, İspaniya, Böyük Britaniya və Almaniya İsrailin işğal altındakı İordan çayının qərb sahilinin E1 bölgəsində minlərlə yeni qeyri-qanuni yəhudi məskənlərinin tikintisinə razılıq verməsini pisləyib. Hər dörd ölkənin Xarici İşlər Nazirlikləri xəbərdarlıq edib ki, bu addım iki dövlət həllini sarsıdacaq və beynəlxalq hüququ pozacaq.
İsrail mediası avqustun 14-də bildirib ki, maliyyə naziri Bezalel Smotriç Qüdsün şərqində, Maale Adumimdə 3401 və ətraf ərazilərdə 3515 yaşayış məntəqəsinin tikintisini təsdiqləyib. Layihənin məqsədi İordan çayının qərb sahilini şimala və cənuba bölmək və Şərqi Qüdsü təcrid etməkdir.
Türkiyə Xarici İşlər Nazirliyi bu addımın “beynəlxalq hüquqa və Birləşmiş Millətlər Təşkilatının qətnamələrinə məhəl qoymadığını” və “iki dövlətli həllin təməli olan Fələstin Dövlətinin ərazi bütövlüyünü və davamlı sülh ümidlərini hədəfə aldığını” bildirib.
Bəyanatda Türkiyənin 1967-ci il sərhədlərinə əsaslanan və paytaxtı Şərqi Qüds olan müstəqil Fələstin dövlətinə dəstəyi bir daha təsdiqlənib.
İspaniyanın xarici işlər naziri Xose Manuel Albares genişlənməni "beynəlxalq hüququn yeni pozuntusu" kimi qiymətləndirərək, bunun "sülhə aparan yeganə yol olan iki dövlətli həll yolunun həyata keçirilmə imkanını sarsıtdığını" deyib və məskunlaşanların zorakılığını pisləyib.
Böyük Britaniyanın xarici işlər naziri Devid Lammi isə Qəzzadakı "dəhşətli" vəziyyətin İsrailin hərəkətləri ilə daha da pisləşdiyini və bunun iki dövlətli həll yolunu təhlükə altına aldığını deyib.
O, Kanada və Fransadan həmkarları ilə dərhal atəşkəsin təmin olunması, girovların azad edilməsi və humanitar yardımın artırılması məsələlərini müzakirə etdiyini bildirib.
Almaniya Xarici İşlər Nazirliyi İsraili “yaşayış məntəqəsinin tikintisini dayandırmağa” çağırıb və işğal altındakı İordan çayının qərb sahilində minlərlə yeni ev əlavə etmək planlarını “qətiyyətlə rədd etdiyini” açıqlayıb.
Fələstin Xarici İşlər Nazirliyi isə qərarı Baş nazir Benyamin Netanyahunun “Böyük İsrail” vizyonunun bir hissəsi kimi qiymətləndirərək, bunun işğalı möhkəmləndirəcək və Fələstin dövlətinin yaradılması ehtimalını aradan qaldıracağı barədə xəbərdarlıq edib.
Birləşmiş Millətlər Təşkilatı İsrailin İordan çayının qərb sahilində və Şərqi Qüdsdə məskunlaşmasını beynəlxalq hüquqa zidd hesab edir.
İyul ayında Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsi İsrailin Fələstin ərazilərini işğal etməsini qanunsuz hesab edərək, bütün yaşayış məntəqələrinin boşaldılmasını istəyib.
BMT rəsmiləri dəfələrlə vurğulayıblar ki, məskunlaşmanın genişlədilməsinin onilliklər boyu davam edən İsrail-Fələstin münaqişəsinə son qoymağın açarı kimi görünən iki dövlətli həllin həyata keçirilmə imkanını təhdid edir.
