Ramadan, de heiligste en meest verwachte maand in de islamitische kalender, is al aangekomen. De maand waarin bijna twee miljard moslims wereldwijd zijn begonnen aan hun maandlange vastenperiode. Gedurende deze tijd vasten zij van zonsopgang tot zonsondergang en onthouden zich van eten en drinken. Als je niet bekend bent met Ramadan, zijn hier een paar belangrijke zaken om te weten.

Ramadan is een tijd van diepe spirituele vernieuwing, waarin discipline, dankbaarheid en verbinding worden bevorderd – de impact ervan gaat veel verder dan het vasten van voedsel en drinken.

Hoewel de fysieke gezondheidsvoordelen van vasten al lang bekend zijn, zijn er daarnaast ook vele manieren waarop Ramadan de menselijke geest voedt en versterkt. Een paar aspecten springen hierbij in het bijzonder in het oog.

Vasten voor de ziel

Profeet Mohammed moedigde de gelovigen aan om de hoogste en meest holistische vorm van spiritueel vasten na te streven door afleidingen – zoals eten en drinken – te elimineren en zich te richten op een diepere verbinding met het Goddelijke.

Daardoor wordt Ramadan een tijd van diepe spirituele reflectie en zelfontdekking, waarin degenen die het observeren de kans krijgen om te pauzeren, zich te heroriënteren en te streven naar hun beste zelf. Het liefst strekt deze transformatie zich uit voorbij de maand en vormt het hun karakter en daden gedurende het hele jaar.

Zoals de vroeg-20e-eeuwse islamitische geleerde Bediuzzaman Said Nursi uitlegde, is het doel om alle innerlijke en uiterlijke vermogens te betrekken in een spiritueel vasten en een bijna engelachtige staat te bereiken.

Het vermijden van ongezonde en negatieve gevoelens en acties is een van de aspiraties van het vasten. Meer dan ooit proberen moslims zich te onthouden van slechte spraak zoals roddelen, woede en oneerlijkheid. De focus ligt op zelfzuivering en persoonlijke ontwikkeling in moreel karakter. Zich onthouden van onfatsoenlijke spraak, blikken en gedrag zijn allemaal manieren om dit hoge ideaal van vasten te bereiken.

In dit proces van volledige toewijding en diepe contemplatie spant degene die vast zich in om meer bewustzijn en andere belangrijke deugden zoals compassie, vriendelijkheid, nederigheid, geduld, doorzettingsvermogen en veerkracht te cultiveren. Hierin is de Koran – die voor het eerst werd geopenbaard in de maand Ramadan – de ultieme gids voor het doormaken van dit seizoen van spirituele zelftransformatie.

De kracht van eenvoud: minder is meer

In een wereld die wordt gedreven door een consumentistische houding, herinnert Ramadan de menselijke geest door middel van zachte en gematigde onthouding aan dat een terugkeer naar de essentie gezond is voor de menselijke geest.

Te veel bewerkte voedingsmiddelen eten en overconsumptie zijn niet bevorderlijk voor een gezonde levensstijl. Een leven van eenvoud en tevredenheid laat de geest weer ademen. Het kweekt meer respect voor de natuurlijke hulpbronnen van deze aarde.

Verspilling en overdaad moeten worden vermeden. Begrijpen dat men niet veel nodig heeft om tevreden te zijn, is een krachtig moment van innerlijke bevrijding. Tegelijkertijd vergroot Ramadan de dankbaarheid en waardering voor existentiële zaken zoals water en voedsel door hun ware waarde te benadrukken.

Essentialisme omvat ook het minimaliseren van afleiding, het ontlasten van het hart van zware lasten en het bevrijden van zichzelf van giftige relaties. Afstand nemen van stress en jaloezie en het beperken van een materialistische levensstijl zijn goede manieren om je te richten op eenvoud.

Een digitale detox van sociale media, als dit te veel wordt en de mentale gezondheid beïnvloedt, lijkt ook verstandig. Ramadan is een tijd van introspectie en het heroverwegen van iemands leven en relaties.

Versterken van banden

Het voedsel dat men aan het einde van de dag geniet, wordt vaak bereid door vele menselijke handen die samenwerken. Meer dan ooit herinnert Ramadan ons aan menselijke onderlinge afhankelijkheid en onze fundamentele behoefte aan elkaar.

Er is een verhoogd gevoel van gemeenschap, solidariteit en liefdadigheid. Inderdaad, Ramadan roept mensen op om elkaar te voeden en te versterken door gul hun rijkdom en goederen te delen. In deze tijd van geven doneren moslims doorgaans 2,5 procent van hun rijkdom aan de behoeftigen als vervulling van hun verplichte aalmoes (zakat).

Ze organiseren en sponsoren ook veel openbare iftars en nodigen hun niet-moslimburen uit om mee te doen. Deze programma's bieden een prachtige gelegenheid om van elkaar te leren en verbinding te maken.

Daarnaast is het bevorderen van gezonde en betekenisvolle sociale verbindingen essentieel voor menselijk welzijn en vitaliteit.

De heilige maand nodigt mensen uit om sociale banden te koesteren en in te spelen op elkaars emotionele en mentale behoeften. Eenzaamheid is schadelijk voor de menselijke gezondheid. Sterke gemeenschapsbanden zijn essentieel voor algeheel welzijn.

Samen het vasten verbreken, meer tijd doorbrengen in gemeenschappelijke gebeden, elkaar bereiken door middel van vriendelijkheid en liefdadigheid – dit alles helpt isolatie tegen te gaan en een groter gevoel van verbondenheid te bevorderen.

Het is inn deze geest dat Ramadan een mandaat geeft om holistisch in te spelen op de behoeften van medemensen. Zorgen voor families, verwanten, vrienden, buren en medemensen is een cruciaal aspect van holistisch vasten. Pogingen doen om wrok en wrevel los te laten, proberen elkaar te vergeven en te verzoenen zijn allemaal manieren om het hart te zuiveren van onnodige lasten.

Om al deze en nog veel meer redenen wordt Ramadan terecht beschreven als de maand van genade en wordt het door moslims altijd verwelkomd als een gelegenheid voor spirituele wedergeboorte en vernieuwing. Met de focus op persoonlijke zelfontwikkeling en gezonde gemeenschapsopbouw kunnen ook niet-moslims de vele voordelen van dit rijke spirituele seizoen van Ramadan waarderen.