Leiders van de Turkse Republiek Noord-Cyprus (TRNC) en de Grieks-Cypriotische administratie hebben elkaar in Genève ontmoet voor een informeel overleg over de Cypriotische kwestie. Ondanks het ontbreken van een gemeenschappelijke basis voor een definitieve oplossing, kwamen zij overeen een reeks vertrouwenwekkende maatregelen te nemen.

De gesprekken, georganiseerd door VN-secretaris-generaal António Guterres, resulteerden in overeenkomsten over het openen van nieuwe grensovergangen tussen de twee zijden, het opruimen van mijnen en het ontwikkelen van zonne-energieprojecten binnen de VN-bufferzone op het eiland. Dit werd dinsdag aangekondigd door Oncu Keceli, woordvoerder van het Turkse ministerie van Buitenlandse Zaken.

Vertrouwen opbouwen te midden van een impasse

Met de vredesonderhandelingen in een impasse richtten de besprekingen zich op praktische gebieden die samenwerking kunnen bevorderen en het dagelijks leven voor beide gemeenschappen kunnen verbeteren. De leiders bereikten ook overeenkomsten over milieu en klimaatinitiatieven, het herstellen van begraafplaatsen en het oprichten van een technische commissie gericht op jeugdinitiatieven.

Keceli beschreef de bijeenkomst als een belangrijke stap in het versterken van goede nabuurschapsrelaties tussen de twee zijden. Een andere informele bijeenkomst in een vergelijkbaar format staat gepland voor juli, voegde hij eraan toe.

Turkije steunt samenwerkingsinspanningen

VN-chef Guterres wordt verwacht een persoonlijke gezant aan te stellen om verdere dialoog over de kwestie te faciliteren.

Keceli herhaalde Turkije’s inzet om samenwerking tussen de twee zijden te bevorderen in nauwe coördinatie met de TRNC-leiding.

Ondanks decennia van onderhandelingen blijft Cyprus verdeeld tussen de internationaal erkende Grieks-Cypriotische administratie in het zuiden en de TRNC in het noorden, die wordt gesteund door Turkije. De recente bijeenkomst is een poging om de dialoog te onderhouden en vertrouwen op te bouwen door middel van praktische samenwerking, bij gebrek aan een alomvattende politieke oplossing.

Decennialang Cyprus-probleem

Het Cyprus-conflict duurt al decennia voort, met het eiland verdeeld sinds 1974 na een door Griekenland gesteunde staatsgreep en de daaropvolgende militaire interventie van Turkije. Als gevolg hiervan werd in 1983 de Turkse Republiek Noord-Cyprus opgericht.

In de afgelopen jaren is er een wisselend vredesproces geweest, waaronder een mislukte poging in 2017 in Crans-Montana, Zwitserland, onder auspiciën van de garantielanden.

De Grieks-Cypriotische administratie trad in 2004 toe tot de Europese Unie – hetzelfde jaar waarin de Grieks-Cyprioten in een referendum een VN-plan om het conflict op te lossen verwierpen.

Bij de meest recente poging om de impasse te doorbreken werd in 2021 een driedaagse bijeenkomst gehouden in Genève. Guterres concludeerde echter dat er nog steeds onvoldoende gemeenschappelijke basis was om formele onderhandelingen te hervatten.