Tramp və Putin arasında keçirilən sammit hər iki liderin Alyaska danışıqlarını məhsuldar adlandırmasına baxmayaraq, Ukraynadakı müharibəni bitirəcək və ya dayandıracaq bir razılaşma əldə edə bilmədi.
ABŞ prezidenti Donald Tramp və Rusiya prezidenti Vladimir Putin Alyaska sammitini heç bir razılaşma, o cümlədən Trampın başlıca prioriteti olaraq bəyan etdiyi Ukraynadakı müharibəyə son qoymaq məqsədini açıqlamadan yekunlaşdırıb.
Avqustun 15-də "Joint Base Elmendorf-Richardson"da təxminən üç saat davam edən görüşdən sonra keçirilən birgə mətbuat konfransında Tramp deyib: "Biz bir çox şeydə razıyıq. Hələ tam razılaşa bilmədiyimiz bir neçə böyük məsələ var, lakin müəyyən irəliləyiş əldə etdik".
"Sülhə doğru səylər" yazılmış fon qarşısında çıxış edən Tramp əlavə edib ki, bir razılaşma olana qədər heç bir razılaşma yoxdur.
Tramp qalan məsələləri dəqiqləşdirməyib və ya onların birbaşa Ukraynaya aid olub-olmadığını təsdiqləməyib.
Putin isə Rusiyanın mövqeyində heç bir dəyişiklik olmadığına işarə edərək, münaqişəni “əsas təhlükəsizlik təhdidləri” ilə əlaqələndirərək, davamlı həllin “münaqişənin əsas səbəblərini” aradan qaldırmağı tələb etdiyini bildirib. Moskvanın bu açıqlamaları Ukraynanın ərazi verməsi, tərksilah etmək, NATO üzvlüyündən imtina etmək və hökumətini dəyişmək tələblərinə aiddir.
“Biz gözləyirik ki, Kiyev və Avropa paytaxtları bunu konstruktiv şəkildə qəbul edəcəklər və məsələlərə xələl gətirməyəcəklər”, - Putin bildirib.
“Növbəti görüş Moskvada”
Putin həmçinin Trampın 2022-ci ildə prezident olacağı təqdirdə müharibənin başlamayacağı iddiasını təkrarlayaraq, “Mən həqiqətən də belə olacağına əminəm” deyib.
Tramp NATO liderlərini, Ukrayna prezidenti Volodimir Zelenskini və digərlərini danışıqlarla bağlı məlumatlandıracağını bildirib.
Alyaskanı tərk etməzdən əvvəl jurnalistlərin suallarını cavablandıran Tramp Putinə “Yəqin ki, tezliklə görüşəcəyik” deyib. Putin ingiliscə “Növbəti görüş Moskvada” deyə cavab verib. Tramp “Hmm, bu maraqlı təklifdir... Mən buna görə bir az tənqid ala bilərəm, amma bunun ola biləcəyinii görürəm” deyə cavab verib.
Sammit ABŞ sanksiyaları altında olan və Ukraynada hərbi cinayətlərə görə Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsi tərəfindən axtarışa verilmiş Putinin olduqca səmimi qarşılanması ilə başlayıb. Tramp Putini uçuş-enmə zolağında əl sıxaraq, təbəssümlə və qırmızı xalıda gəzinti ilə qarşılayıb. ABŞ döyüş təyyarələri, o cümlədən B-2 bombardmançı təyyarəsi havaya qalxıb.
İki lider ABŞ prezidentinin limuzinində tərcüməçi olmadan birlikdə səyahət ediblər ki, bu da iki rəqib gücün liderləri üçün qeyri-adi hərəkətdir.
İrəliləyiş əldə edilir
Digər tərəfdən, Kremlin sözçüsü bildirib ki, Putin və Tramp arasındakı danışıqlar ölkələrə həll yollarını araşdırmaqda davam etməyə imkan verib.
"İnterfaks" xəbər agentliyi Kremlin sözçüsü Dmitri Peskovun bu gün səhər verdiyi açıqlamada deyib: "Görüş həqiqətən çox müsbət keçdi və iki prezident bu barədə danışdılar. Bu, həll yollarının axtarışında birlikdə inamla irəliləməyə imkan verən söhbətdir".
Qeyd edək ki, iki liderin çıxışı zamanı Ukraynada müharibə qızışıb, ölkənin şərqindəki bir çox bölgə hava hücumu xəbərdarlığı altında olub. Rusiyanın Rostov və Bryansk vilayətlərinin qubernatorları onların bəzi ərazilərinin Ukrayna pilotsuz təyyarələri tərəfindən hədəf alındığını bildiriblər.
Zelenski rəsmi olaraq Moskvaya hər hansı ərazinin verilməsini rədd edir və ABŞ-ın dəstəklədiyi təhlükəsizlik zəmanəti tələb edir. Kiyevdən sammitlə bağlı dərhal reaksiya verilməyib.
"Görünür, Putin özünə daha çox vaxt qazandırıb. Hər hansı atəşkəs və ya gərginliyin azaldılması ilə bağlı razılıq əldə olunmayıb", - Ukraynanın müxalifətçi deputatı Oleksiy Honçarenko "Telegram" mesajlaşma proqramında bildirib.
Çexiyanın xarici işlər naziri Yan Lipavski Trampın səylərini alqışlayıb, lakin Putinin razılaşmaya vasitəçilik etmək niyyətinə şübhə etdiyini bildirərək deyib: “Əgər Putin sülh danışıqlarına ciddi yanaşsaydı, bu gün bütün günü Ukraynaya hücum etməzdi".
Həm Moskva, həm də Kiyev üç ildən çox davam edən müharibədə mülki əhalinin hədəf alındığını inkar edir. Bununla belə, böyük əksəriyyəti ukraynalı olan minlərlə mülki şəxs münaqişədə həlak olub. Müharibə hər iki tərəfdən bir milyondan çox insan ölüb və ya yaralanıb.