Shirika la Afya Duniani limeonya kuwa maambukizi ya ugonjwa wa kipindupindu nchini Sudan yanatarajiwa kuongezeka na huenda yakaenea katika nchi jirani, ikiwa ni pamoja na Chad, ambayo inahifadhi mamia kwa maelfu ya wakimbizi wa vita vya wenyewe kwa wenyewe nchini Sudan katika mazingira ya msongamano wa watu.
Vita vya zaidi ya miaka miwili kati ya jeshi la Sudan - ambalo lilichukua udhibiti kamili wa jimbo la Khartoum - na Vikosi vya RSF vimeeneza njaa na magonjwa na kuharibu vituo vingi vya afya.
Mashambulizi ya ndege zisizo na rubani katika wiki za hivi karibuni yamekatiza usambazaji wa umeme na maji katika mji mkuu wa Khartoum, na kusababisha maambukizi huko.
"Wasiwasi wetu ni kwamba kipindupindu kinaenea," Dkt. Shible Sahbani, Mwakilishi wa WHO nchini Sudan, aliwaambia waandishi wa habari mjini Geneva kwa njia ya video kutoka mji wa Port Sudan siku ya Ijumaa.
Alisema kuwa ugonjwa wa kipindupindu umefika katika majimbo 13 nchini Sudan, ikiwa ni pamoja na Darfur Kaskazini na Kusini ambayo inapakana na Chad, na kwamba watu 1,854 tayari wamekufa katika wimbi la hivi karibuni wakati msimu hatari wa mvua ukianza.
"Tunafikiri kwamba ikiwa hatutawekeza katika hatua za kuzuia, katika ufuatiliaji, katika mfumo wa tahadhari ya mapema, katika chanjo na katika kuelimisha idadi ya watu, kwa hakika, nchi jirani, lakini si hivyo tu, labda inaweza kuenea kwa kanda," alisema.
Alitoa wito kwa njia za kibinadamu na kusitishwa kwa mapigano kwa muda ili kuruhusu kampeni kubwa za chanjo dhidi ya kipindupindu na milipuko ya magonjwa mengine kama vile homa ya dengue na malaria.
Hatari ya kipindupindu
Kipindupindu, ugonjwa mbaya wa kuhara unaoweza kusababisha kifo, huenea haraka wakati maji taka na maji ya kunywa hayatatibiwa ipasavyo.
Sahbani alisema kuwa hii iliweka hatari kubwa kwa wakimbizi wa Sudan, ikiwa ni pamoja na baadhi ya walionusurika mashambulizi kwenye kambi ya watu waliokimbia makazi yao huko Darfur, na ambao wanaishi katika maeneo finyu, ya mpakani kwenye upande wa mpaka wa Chad.
"Katika msongamano wa watu, hali isiyo ya usafi, mlipuko wa ugonjwa unaweza kuwa mbaya," Francois Batalingaya, Mratibu Mkazi wa Umoja wa Mataifa na Misaada ya Kibinadamu nchini Chad katika mkutano huo huo fupi, akielezea hali ya baadhi ya watu 300,000 waliokwama huko na huduma chache za misaada kutokana na uhaba wa fedha.
Ugonjwa huo bado haujathibitishwa nchini Chad, ingawa msemaji wa WHO alisema kuwa maambukizi yanayoshukiwa yameripotiwa huko Geneina, Sudan ambayo iko umbali wa kilomita 10 tu.
Sahbani pia alisema kuwa ufuatiliaji wa magonjwa ulikuwa mdogo kwenye mpaka wa Libya na kwamba unaweza kuenea huko.
Viwango vya vifo vimepungua katika wiki za hivi karibuni ndani na nje ya mji mkuu Khartoum kutokana na kampeni ya chanjo ya mdomo ya kipindupindu iliyoanza mwezi huu, Sahbani alisema.
