Daga Ongama Mtimka

Ko da yake labarin hukuma ta bayar ya nuna cewa korar jakadan Afirka ta Kudu daga Amurka ya biyo bayan wasu kalaman gaskiyar da ya faɗa amma marasa daɗi game da gwamnatin Amurka, amma yadda aka yi hakan cikin gaggawa ya nuna wani ƙuduri da aka tsara daga gwamnati da ke nuna fifikon biyayya fiye da diflomasiyya.

Korar Ambasada Rasool ba kawai mataki ne na mayar da martani ba, wani shiri ne da aka tsara don cire wani jakada wanda zai iya zama mai ƙarfi wajen tattaunawa da Washington, la’akari da aƙidarsa ta gaskiya da ta dace da sadaukarwar Afirka ta Kudu ga tsarin haɗin gwiwa da bin doka.

Bugu da ƙari, gwamnatin Afirka ta Kudu ba ta ma samu sanarwa game da shirin korar jakadan ba. Ta ji labarin hakan ne ta kafafen sada zumunta, ba tare da wata sanarwa ta hukuma ba.

Manufar harkokin waje ta gwamnatin Trump ta bambanta sosai da tsarin diflomasiyya na gargajiya. Maimakon yin aiki don warware bambance-bambance tare da sauran ƙasashe, gwamnatin ta ɗauki matsayi na buƙatar cikakkiyar biyayya daga abokan hulɗa da maƙiyanta.

Wannan salon ya bayyana musamman a hulɗarta da ƙasashen da suka ƙi bin muradun Amurka, ko da kuwa waɗannan muradun sun saɓa wa manufofinsu na ƙasa ko ƙa’idojin duniya.

A wannan yanayi, za a iya kallon korar Ambasada Rasool a matsayin wani ɓangare na dabarar daƙushe muryoyin da ke kalubalantar tasirin Washington da kuma tabbatar da ikon Amurka ta hanya ɗaya.

Maganganun Ambasada Rasool, ko da suke gaskiya ne, ba su kasance babban dalilin korarsa ba. Maimakon haka, sun zama wata hujja mai sauƙi ga wata gwamnatin da dama ba ta yi maraba da jakadan ba, tana zaɓar yin hulɗa da ƙungiyoyin da ba na hukuma ba maimakon karɓar ƙoƙarinsa na haɗuwa da gwamnatin.

Maganganunsa sun bayyana takaicin da ake ji game da yadda gwamnatin Trump ke yin rashin mutunci da rashin ladabi, da kuma yadda take kai hari kan Afirka ta Kudu.

Ta hanyar korar Rasool, gwamnatin ta aika da sako mai ƙarfi: ba za a yarda da rashin biyayya ba, kuma waɗanda suka ƙi bin umarni za su fuskanci sakamako.

Korar Jakada Rasool ta kuma nuna rashin girmamawar gwamnatin Trump ga ƙa’idojin diflomasiyya.

Batun cewa Afirka ta Kudu ta ji labarin wannankora ne a hanyar kafafen sada zumunta, maimakon ta hanyar diflomasiyya a hukumance, wata shaida ce ta rashin girmamawa ga tsarin.

Wannan salon ba rage ƙimar Amurka kawai ya yi a matsayin abokiyar diflomasiyya ba, yana kuma nuna wata mummunar al’ada wajen tafiyar da bambance-bambance tsakanin ƙasar mai masaukin baƙi da wani jakada.

Duk da waɗannan ƙalubalen, dole ne Afirka ta Kudu ta mayar da martani cikin nutsuwa da mutunci na diflomasiyya da kuma dabarun tunani.

Bai kamata a mayar da martani kan korar Jakada Rasool da irin wannan matakin da zai ƙara dagula al’amura ba, wanda zai iya rage damar tattaunawa a nan gaba.

Maimakon haka, kamata ya yi Afirka ta Kudu ta aika wani madadi da zai iya fahimtar rikita-rikitar da dabarun gwamnatin Amurka ta yanzu tare da nuna hankali da ƙarfi.

Wannan mutum dole ne ya zama mai ƙwarewa wajen gudanar da al’amarin diflomasiyya da gwamnati mai sauyin hali da kuma buƙatu masu yawa.

Manufar ita ce a ci gaba da tsare dabarun da za su ba Afirka ta Kudu damar kare muradunta ba tare da miƙa wuya ga matsin lamba na bin manyan ƙasashe a kan abin da ya saba wa ƙa’idodinta ba.

Martanin Afirka ta Kudu ga wannan lamarin dole ne ya nuna sadaukarwarta ga tsarin duniya na kare haƙƙin ɗan’adam da adalci.

Ƙasar ba za ta iya goyon bayan manyan ƙasashe kawai saboda suna da ƙarfi ba. Maimakon haka, dole ne ta ci gaba da fafutukar adalci da daidaito, ko da kuwa yin hakan zai sa ta saɓa wa Amurka ko wasu manyan ƙasashe na duniya.

Wannan matsayi na gaskiya ba kawai yana nuna ƙimar Afirka ta Kudu ba, har ma yana zama amsa mai muhimmanci ga salon mulkin kama-karya da gwamnatin Trump ke gabatarwa.

Gwamnatin Trump ta fi son biyayya fiye da diflomasiyya, tana watsi da ƙa’idojin diflomasiyya, da kuma amfani da dabaru masu tsauri, waɗanda ke nuna babban sauyi a harkokin waje na Amurka a ƙarƙashin Shugaba Trump.

Afirka ta Kudu dole ne ta mayar da martani ga wannan lamari da dabaru masu ƙarfi, ta aika da jakada wanda zai iya fahimtar rikita-rikitar da dabarun gwamnatin Amurka ta yanzu, yayin da take ci gaba da sadaukar da kanta ga adalci da haƙƙin ɗan’adam.

Ta yin haka, Afirka ta Kudu za ta iya ci gaba da tsayawa kan matsayinta na rashin miƙa wuya ga manyan ƙasashe kuma ta tsaya kan ƙa’idodinta a cikin duniya mai rarrabuwa kai.

Marubucin, Dr Ongama Mtimka, masani ne mai zaman kansa kan harkokin siyasa a Afirka ta Kudu.