Na zeven weken werken in een noodziekenhuis in de Gazastrook keert de Nederlandse chirurg Ron van Doorn (63) deze week terug naar zijn woonplaats Dongen. In containers en tenten verrichtte hij levensreddende operaties te midden van puin, hitte en voortdurende bombardementen. “Het onrecht dat ik hier met eigen ogen zie, raakt me. Maar het is een voorrecht dat ik deze mensen kan helpen.”
Opereren in tenten en containers
Van Doorn werkte in een tijdelijk ziekenhuis van de Britse hulporganisatie UK-Med, net boven Rafah. Samen met een klein team behandelde hij vooral schot- en scherfwonden in buik, borst en ledematen. Soms betrof het kleinere ingrepen, maar vaak zware operaties zoals amputaties en reconstructies. “Sommige dagen gingen tot diep in de nacht door. Andere dagen stopten we rond zeven uur ’s avonds. Vrijdag was de enige dag dat we niet opereerden.”
Op zelfgemaakte foto’s is te zien hoe geïmproviseerd de operatiekamers waren: eenvoudige tafels, basisapparatuur en slechts een ventilator tegen de hitte van meer dan 35 graden. “Het contrast met Nederland is onvoorstelbaar. Mijn operatieklompen waren vertraagd, dus ik werkte tijdelijk op geleende slippers. Dat kun je je in Nederland niet voorstellen.”
Menselijk leed en erbarmelijke omstandigheden
De chirurg beschrijft de leefsituatie van de Palestijnen als “mensonterend”. Veel mensen slapen in tenten tussen de ruïnes van hun huizen, vaak zonder voldoende drinkwater of voedsel. In het overvolle Nasser-ziekenhuis, vlakbij het noodhospitaal, liggen zes- tot zevenhonderd patiënten terwijl er officieel plek is voor tweehonderd. “Mensen nemen hun eigen matras mee, anders liggen ze op de grond.”
Regelmatig ziet hij patiënten terugkeren met nieuwe verwondingen. “Een jonge jongen die ik eerder had geopereerd, kwam later terug met een nieuwe scherfwond. Je ziet hoe uitzichtloos hun situatie is.”
Compassie en luchtigheid
Ondanks de zware omstandigheden probeert Van Doorn ook lichtheid te brengen. “Even gek dansen of grapjes maken zodat kinderen weer even kunnen lachen. Ik noem mezelf een cliniclown zonder rode neus. Deze mensen verdienen compassie en een moment van ontspanning.”
Zijn vrouw en gezin in Dongen sprak hij dagelijks via de telefoon. “Het internet is redelijk stabiel. Ik vertel niet alles, want sommige dingen zijn te gruwelijk. Gelukkig kan ik alles goed verwerken.”
Veiligheid en terugkeer
Van Doorn voelt zich ondanks de voortdurende gevaren relatief veilig. “Veiligheid is een relatief begrip. Natuurlijk weet ik dat er altijd iets kan gebeuren, maar het voelt goed. Het kan schijnveiligheid zijn, maar ik ga niet gebukt onder angst.”
Na eerdere missies in onder meer Syrië, Afghanistan en Congo is hij gewend aan het contrast bij terugkeer. “De eerste keer was het een cultuurschok: daar had ik niets, en terug in Nederland weer alles. Hoe oneerlijk is dat? Maar ook daar wen je aan.”
Hoewel hij nu eerst moet uitrusten, weet hij al dat hij wil terugkeren. “De nood is hier enorm, maar de dankbaarheid van de mensen is onbeschrijfelijk. Dat vergeet je nooit meer. Als het lukt, ga ik in oktober weer terug.”
