Een onbekende en mogelijk dodelijke verlammingsziekte die kinderen treft in de Gazastrook zorgt voor wereldwijde bezorgdheid onder artsen. De Nederlandse arts-onderzoeker Lotta Plomp luidde recent de noodklok over een snel verlopende aandoening die al meer dan honderd mensen zou hebben getroffen, voornamelijk kinderen. Toch is er veel onduidelijkheid over de aard van de ziekte, en het Erasmus MC, waar Plomp werkzaam is, neemt afstand van haar uitlatingen.
Snel verlopende symptomen, weinig behandelmogelijkheden
In een persbericht sprak Plomp over verontrustende gevallen zoals die van de negenjarige Sadeen Salim Al-Najjar uit Khan Younis. Het ernstig ondervoede meisje kreeg eerst diarree, daarna verlammingsverschijnselen die binnen korte tijd haar ademhalingsspieren aantastten. Ze ligt inmiddels aan de beademing, net als andere jonge patiënten in hetzelfde ziekenhuis, waar ook al kinderen zijn overleden met vergelijkbare symptomen.
Plomp vermoedt dat het hier niet om polio of het zeldzame Guillain-Barré-syndroom (GBS) gaat, hoewel de ziekte daar wel op lijkt. De symptomen treden in Gaza echter veel sneller op dan bij GBS, en de verlamming is vaker asymmetrisch. “Patiënten raken soms binnen enkele uren volledig verlamd. Zonder beademingsapparatuur stikken ze,” aldus Plomp. “Artsen moeten keuzes maken over welke kinderen ze wel of niet kunnen helpen.”
Onderzoek in Gaza sterk bemoeilijkt
De omstandigheden in Gaza maken onderzoek en behandeling bijzonder moeilijk. Door de Israëlische blokkade zijn diagnostische middelen en medicijnen nauwelijks beschikbaar. Volgens Plomp werken artsen internationaal samen met lokale ziekenhuizen in Gaza, maar blijven cruciale vragen onbeantwoord: wat is de oorzaak, hoe verspreidt de ziekte zich, en hoe ernstig is de uitbraak werkelijk?
Erasmus MC distantieert zich van eigen onderzoeker
Het Erasmus MC benadrukt dat het formeel nog niet betrokken is bij het onderzoek en distantieert zich van het bericht dat in Plomps naam werd verstuurd, ondanks dat dit gebeurde vanaf een ziekenhuismailadres. “Wij zijn in gesprek over een mogelijk internationaal onderzoek naar verlammingsziekten in Gaza, waaronder GBS, maar op dit moment is er nog geen sprake van een actieve betrokkenheid,” aldus een woordvoerder. Volgens het ziekenhuis kwam het bericht “te vroeg” en baseert het zich op onvoldoende bevestigd bewijs.
Ook andere media, waaronder de NOS en RTL Nieuws, kwamen na publicatie van eerdere berichten terug op hun berichtgeving. De NOS plaatste zelfs een correctie, omdat de beweringen voornamelijk afkomstig waren van één enkele bron: Lotta Plomp. Onduidelijk blijft op welke “artsen wereldwijd” Plomp zich baseert.
Palestijnse bronnen spreken van toename GBS-gevallen
De Palestijnse gezondheidsautoriteiten melden intussen dat drie mensen – twee kinderen en een oudere vrouw – zijn overleden aan GBS, en dat het aantal geregistreerde gevallen sinds het begin van de oorlog fors is toegenomen. Onderzoek van het ministerie toont daarnaast sporen van enterovirussen en het poliovirus aan in recente monsters. Hulporganisaties zoals Artsen zonder Grenzen bevestigen dat zij tientallen patiënten met neurologische symptomen behandelen in hun faciliteiten in Gaza.
Verband met ondervoeding en vervuild water
De oorzaak van de uitbraak blijft daarmee onduidelijk. Mogelijk speelt ernstige ondervoeding door de oorlog, in combinatie met vervuild drinkwater, een rol. De Verenigde Naties spreken inmiddels van een “systematische ontmanteling van het zorgsysteem” in Gaza, en waarschuwen voor de humanitaire gevolgen van het voortdurende conflict. Meer dan 180 mensen zijn sinds het begin van de oorlog overleden door honger, onder wie 93 kinderen.
Terwijl de gezondheidscrisis in Gaza blijft verergeren, blijven artsen aandringen op snel onderzoek en internationale hulp. “Ziektes houden zich niet aan grenzen,” zegt Plomp. “Als dit een nieuwe ziekteverwekker betreft, kunnen we ons geen uitstel veroorloven.” Maar voorlopig blijft de medische wereld in het duister tasten.
