De luchthaven van Luik (Liège Airport) is de afgelopen maanden uitgegroeid tot een belangrijke schakel in een reeks omstreden luchtbruggen waarbij honderden ezels vanuit Gaza naar Europa zijn overgebracht. De transporten, gecoördineerd door de Israëlische dierenrechtenorganisatie Starting Over Sanctuary, worden door sommigen geprezen als een daad van compassie – maar ze roepen wereldwijd ook felle kritiek en morele vragen op.
Op 29 juli kondigde Starting Over Sanctuary haar tiende "Donkey Flying Project"-vlucht aan, waarbij 50 ezels via Luik naar Zuid-Frankrijk werden gevlogen. De dieren worden daar opgevangen in onder andere instellingen die verbonden zijn aan de Fondation Brigitte Bardot. Op videobeelden die de organisatie zelf deelde, is duidelijk het logo van Liège Airport te zien, wat de rol van de Belgische luchthaven bevestigt.
Sinds het begin van de oorlog in oktober 2023 zouden via dit project al zo’n 600 ezels zijn geëvacueerd, waarvan minstens 550 via Luik. Volgens Starting Over Sanctuary waren de dieren “uitgemergeld, gewond of verlaten” en zouden ze zonder hulp een pijnlijke dood zijn gestorven. “Ons werk is politiek neutraal en uitsluitend gebaseerd op mededogen en respect voor het leven,” aldus oprichtster Sharon Cohen.
Kritiek: “Israël zal je ezel redden, maar niet je kind”
Toch is de operatie allerminst onomstreden. De Arabische nieuwszender Al Jazeera+ stelt dat het om een cynische praktijk gaat waarbij Israël dieren evacueert uit Gaza onder het mom van dierenwelzijn, terwijl humanitaire hulp voor de burgerbevolking systematisch wordt tegengehouden. “Israël zal je ezel redden, maar niet je kind,” citeert het Palestijnse analist Ahmed Najar. Volgens hem past het project binnen een bredere strategie om de bewegingsvrijheid van Palestijnen te beperken: “Ezels zijn in Gaza een essentieel transportmiddel, zeker bij evacuaties. Door ze te verwijderen, ontneem je mensen hun mobiliteit en overlevingskansen.”
Ook op sociale media weerklinkt scherpe kritiek. Activisten noemen het “een verdraaide vorm van menselijkheid” en “de zoveelste vorm van koloniale ontmanteling, ditmaal van zelfs het meest basale vervoermiddel.”
Luik: “Wij bieden enkel infrastructuur”
Bij Liège Airport erkent woordvoerder Christian Delcourt de vluchten, maar benadrukt hij dat de luchthaven slechts een logistieke rol speelt: “Wij bieden enkel de infrastructuur. De dieren verblijven hier minder dan 24 uur vooraleer ze hun weg naar opvangcentra vervolgen. De meeste komen aan in slechte gezondheid.”
Delcourt verwijst ook naar het Horse Inn, een gespecialiseerde loods op de luchthaven voor levende dieren, waar jaarlijks duizenden paarden passeren. Dat de luchthaven nu ook ezels opvangt, is uitzonderlijk. “We hebben dagelijkse verbindingen met Tel Aviv, en kunnen dieren tijdelijk onderbrengen bij gezondheidsproblemen. Het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen (FAVV) voert hier controles uit.”
Dubbel gevoel bij Vlaamse adoptante
De commotie raakte ook een gevoelige snaar in Vlaanderen. In Hoeilaart adopteerde Betty Bergen onlangs een ezel uit Israël via een dierenasiel. Pas achteraf vernam ze dat het dier mogelijk afkomstig is uit Gaza. “Een van onze ezels was gestorven, en we wilden een ander ouder dier adopteren om onze eenzame ezel gezelschap te houden,” vertelt ze aan Radio 2. “In het asiel zagen we meteen hoe verwaarloosd de dieren waren – ondervoed, sommige met open wonden. Natuurlijk wilden we helpen.”
Maar nu ze op de hoogte is van de bredere context, blijft ze achter met een dubbel gevoel. “Als je weet dat er mensen in Gaza verhongeren, snap je dat ook de dieren er erg aan toe zijn. Maar misschien is mijn ezel wel van iemand geweest die hem broodnodig had om gewonden te vervoeren.”
Gaia: “Dieren redden, ja – maar niet op deze manier”
De Belgische dierenrechtenorganisatie Gaia reageert gemengd. Directeur Ann De Greef stelt: “We geloven dat dieren in nood hulp verdienen. Maar om ze naar Europa te vliegen is geen structurele oplossing. Idealiter zouden ze ter plaatse geholpen worden. Mijn hart breekt voor een lijdende ezel, maar evengoed voor een hongerend kind.”
Politiek neutraal of ethisch problematisch?
De controverse raakt aan een dieper moreel en politiek debat: kunnen dierenrechten gescheiden worden van mensenrechten in een conflictgebied als Gaza? Terwijl Starting Over Sanctuary blijft benadrukken dat haar missie puur ethisch is, werpen tegenstanders op dat het redden van dieren terwijl mensen aan hun lot worden overgelaten, een perverse vorm van prioritering is.
De luchthaven van Luik blijft intussen een centrale schakel in deze complexe situatie, waar logistiek, dierenwelzijn, internationale solidariteit en politieke gevoeligheden ineenstrengelen – met als tragisch middelpunt: de ezel.
