TÜRKİYE
3 minuta leximi
Jeta sfiduese e nomadëve të Tuncelit: Nga kullosja në pllaja deri te prodhimi tradicional i djathit
Provinca Tunceli, e rrethuar nga male të pjerrëta, posedon kushte të mira për blegtorinë me burimet e tij të ujit. Çdo maj, familjet nomade në rajon nisen për udhëtime sfiduese drejt maleve 3.000 metra të larta në rrethet Ovacık dhe Pülümür.
Jeta sfiduese e nomadëve të Tuncelit: Nga kullosja në pllaja deri te prodhimi tradicional i djathit
Jeta sfiduese e nomadëve të Tuncelit: Nga kullosja në pllaja deri te prodhimi tradicional i djathit / TRT Balkan
9 Gusht 2025

Në Pllajat e Tuncelit në Anadoll të Türkiyes, nomadët e shndërrojnë qumështin e deleve të tyre në djathë të kripur dhe djathë në qyp duke përdorur metoda natyrale.

Provinca Tunceli, e rrethuar nga male të pjerrëta, posedon kushte të mira për blegtorinë me burimet e tij të ujit. Çdo maj, familjet nomade në rajon nisen për udhëtime sfiduese drejt maleve 3.000 metra të larta në rrethet Ovacık dhe Pülümür.

Nomadët transportojnë furnizimet e tyre në rrugët e pllajave me kuaj dhe gomarë. Gjatë gjithë verës, ata qëndrojnë në tenda në zona të caktuara dhe kujdesen për bagëtinë e tyre të imët ditë e natë.

Nomadët punojnë me orë të tëra për të mjelë qindra dele që sjellin nga kullotat në pllaja dy herë në ditë.

Ata i mjelin delet e tyre në një zonë që e quajnë "beri". Pas trajtimeve të nevojshme, e përpunojnë qumështin në djathë të kripur dhe djathë në qyp duke përdorur metoda natyrale.

Ata i ruajnë kopetë e tyre me qen "Kangall"

Nomadët, të cilët i fitojnë të ardhurat duke shitur prodhimet e tyre, i ruajnë kopetë me qen "Kangall" nga sulmet e arinjve të murrmë, ujqërve dhe çakejve. Duke u përballur me një jetë plot vështirësi, nomadët do të kthehen në shtëpitë dimërore në fshatrat e tyre kur moti të ftohet në vjeshtë.

Hıdır Çakmaz, një nga nomadët, për Anadolu tha se vazhdon profesionin që trashëgoi nga paraardhësit e tij me mbështetjen e familjes së tij. Ai shpjegoi se ata duhet të kujdesen për kafshët gjatë gjithë vitit.

"Sapo zgjohemi në mëngjes, i nxjerrim delet nga vathat në pllajë dhe i nxjerrim në kullotë. Pasi i kullosim delet për një kohë, i kthejmë në pllajë dy herë në ditë, në mesditë dhe në mbrëmje. Pjesa më sfiduese e kohës sonë në pllajë është mjelja e deleve. Ne mjelim secilën dele individualisht dhe mbledhim qumështin e tyre. Pas mjeljes, ne fermentojmë qumështin dhe e shndërrojmë në djathë", tha Çakmaz.

Ai thotë se ata e shesin djathin që prodhojnë me pakicë ose shumicë. Çakmaz thekson rëndësinë e kuajve dhe gomarëve në pllaja, duke thënë: "Jeta e pllajës ka sfidat dhe avantazhet e veta. Reshjet e zgjatura ose erërat e forta, në veçanti, na e bëjnë jetën të vështirë. Madje, kemi parë disa burime uji në pllaja të ngrijnë këtë sezon".

"Ne presim vazhdimisht para deleve, flemë shumë pak"

Sirianja Heni Elhadi tha se ka qenë bareshë në Tunceli për 11 vjet dhe ka fituar jetesën. Ajo thekson aspektet sfiduese të bareshës.

"Kur kullotat pakësohen, unë i çoj delet në vende më të izoluara dhe më të larta. Në rajonin Bellehesen të Rrafshnaltës Kepır, u ngjita në një shkëmb për të vëzhguar përreth. Papritmas, u gjenda ballë për ballë me një ari gri, i cili më ulëriti. Arrita të bëja zhurmë dhe ta largoja pa e dëmtuar. Nëse ariu do të më kishte sulmuar, do të më kishte shqyer", thotë ajo duke shtuar:

"Ne presim vazhdimisht para deleve, flemë shumë pak. Delet nuk rrinë të palëvizura natën dhe ikin. Ne qëndrojmë roje para deleve deri në agim".


BURIMI:TRT Balkan dhe Agjencitë
Hidhini një sy TRT Global. Ndani komentet tuaja!
Contact us