Washington, DC — Madaxweynaha Mareykanka Donald Trump ayaa muujiyay diyaar u ahaanshaha in ciidamada Mareykanka ay ku lug yeeshaan dagaalka sii xoogeysanaya ee u dhexeeya Israa’iil iyo Iiraan, isagoo soo jeediyay in ciidamada Mareykanka ay ka qeyb qaadan karaan weerarada Israa’iil ee lagu bartilmaameedsanayo "kaabayaasha nukliyeerka ee Tehran."
Talaadadii, sarkaal sare oo ka tirsan Waaxda Arrimaha Dibadda Mareykanka, oo codsaday in magaciisa la qariyo, ayaa u xaqiijiyay TRT World in weerar Mareykanku ku qaado "goobaha nukliyeerka" ee Iiraan uu yahay mid miiska saaran. "Waxaa laga fiirsanayaa," ayuu yiri sarkaalka. "Laakiin ugu dambeyn, go’aankaas annaga nagama go’o. Aqalka Cad ayaa ka talinaya arrintaas."
Qoraallada uu Trump ku daabacay baraha bulshada Talaadadii ayaa sii kordhiyay xiisadda, iyadoo Waaxda Arrimaha Dibadda ay soo saartay digniin safar oo adag, oo muwaadiniinta Mareykanka looga digayo inay u safraan Israa’iil iyo Iiraan.
Mid ka mid ah fariimihiisa Truth Social, Trump wuxuu ku sheegay in Mareykanku hadda leeyahay "xakame buuxa oo dhameystiran oo cirka Iiraan."
Fariin kale, wuxuu ku daray, "Waxaan si sax ah u ognahay meesha uu ku dhuumanayo waxa loogu yeero 'Hogaamiyaha Sare'... Dulqaadkayagu wuu sii yaraanayaa."
Wuxuu ku soo gabagabeeyay fariin saddexaad laba eray: "IS DHIIBID SHURUUD LA’AAN."
Washington gudaheeda, Tammy Bruce, afhayeenka Waaxda Arrimaha Dibadda, ayaa uga digtay dadka inay u safraan Bariga Dhexe. "Ha u safriin Israa’iil ama Iiraan," ayay tiri iyadoo codkeeda laga dareemayo wax weyn oo soo socda.
Dhanka kale, Koongaraska Mareykanka ayaa ka soo horjeestay. Koox labada xisbi ka kooban oo ka tirsan sharci-dejiyeyaasha ayaa isku dayaya inay hor istaagaan tallaabo kasta oo uu madaxweynuhu keligiis qaado.
Waxay soo bandhigeen Xeerka Awoodaha Dagaalka oo cusub oo looga gol leeyahay in loo baahdo ogolaanshaha Koongaraska ka hor inta Mareykanku uusan ku biirin dagaalka.
Senator Tim Kaine, oo ka mid ah kuwa taageeraya, ayaa yiri, "Mareykanku ma doonayo dagaal aan dhammaad lahayn."
Senatorada Bernie Sanders, Elizabeth Warren, Chris Murphy, iyo Rand Paul ayaa ka mid ah magacyada waaweyn ee ka soo horjeestay suurtagalnimada in Mareykanku ku biiro dagaalka ka dhanka ah Iiraan.
Sanders wuxuu yiri, "Dastuurku waa mid aad u cad. Waa Koongaraska oo go’aamiya haddii aan dagaal galeyno, ma aha Madaxweynaha. Trump waa in uusan qaadin tallaabo sharci-darro ah oo milateri oo ka dhan ah Iiraan."
Mucaaradnimada ayaa sidoo kale ka imaanaysa taageerayaasha Trump ee siyaasadda gudaha. Shaqsiyaadka muhiimka ah ee ka tirsan dhaqdhaqaaqa America First — oo ay ku jiraan Tucker Carlson, Charlie Kirk, Steve Bannon, iyo Wakiilka Marjorie Taylor Greene — ayaa ka digay in Mareykanku ku lug yeesho dagaalka.
Greene, oo ah taageere cod dheer u ah Trump, ayaa tiri, "Ma galeyno dagaal kale oo shisheeye. Dagaalada shisheeye/ faragelinta/ bedelka nidaamka waxay Mareykanka ka dhigayaan mid dambeeya, waxay dilaan dad aan waxba galabsan, waxayna nagu keenayaan burbur."
Sahan uu sameeyay Economist/YouGov intii u dhaxeysay Juun 15–17 ayaa muujiyay halista siyaasadeed ee arrintan. Kaliya 16 boqolkiiba dadka Mareykanka ayaa taageersan in Mareykanku ku lug yeesho dagaalka Israa’iil-Iiraan. Aqlabiyad cad — 60 boqolkiiba — ayaa ka soo horjeeda. Xitaa gudaha xisbiga Jamhuuriga, kaliya 23 boqolkiiba ayaa taageersan faragelinta.
Tirada badan ee dadka Mareykanka ayaa sheegaya in Mareykanku uu wadahadalo la galo Iiraan si looga wada xaajoodo barnaamijkeeda nukliyeerka (56 boqolkiiba). Qiyaas la mid ah oo ka tirsan Dimuqraadiyiinta (58 boqolkiiba) iyo Jamhuuriga (61 boqolkiiba) ayaa qaba in Mareykanku uu wadahadalo la galo.
Trump ayaa ku dhex jira laba garab: kuwa go’doonsan ee muxaafidka ah oo ka caawiyay inuu dib ugu soo laabto awoodda, iyo taageerayaasha Israa’iil ee dagaalka u janjeera — oo ay ku jiraan Senatorada Lindsey Graham iyo Ted Cruz — iyo sidoo kale deeq bixiyeyaasha waaweyn, kuwaas oo riixaya in Mareykanku ka qeyb qaato bartilmaameedsiga goobaha nukliyeerka ee Iiraan, gaar ahaan xarunta Fordow.
Shaqsiyaadka saameynta leh ee midigta sida Tucker Carlson, Steve Bannon, iyo Marjorie Taylor Greene ayaa si cad u sheegay inay ka soo horjeedaan ku lug lahaanshaha milateri ee Mareykanka, iyagoo ku dooday inay khiyaameyso ajendaha America First.
Trump waxaa la fahamsan yahay inuu u janjeero isticmaalka hantida milateri ee Mareykanka si uu u weeraro xarumaha nukliyeerka ee Iiraan, isagoo ka sii fogaanaya fikradda xal diblomaasiyadeed oo lagu soo afjaro dagaalka sii xoogeysanaya ee Tehran iyo Israa’iil, sida ay sheegtay CNN oo soo xiganaysa saraakiil sare oo Mareykan ah.
Pentagon-ka, si kastaba ha ahaatee, ilaa hadda wuxuu ka fogaaday tallaabo toos ah oo milateri. Laakiin qaabka Mareykanka ee gobolka ayaa is bedelay: nidaamyada difaaca gantaalaha ayaa la geeyay, maraakiibta dagaalka ayaa dib loo habeeyay Gacanka, waxaana la ballaariyay wadaagista sirdoonka ee Israa’iil.
Weerarada hal dhinac ah ee Israa’iil, oo loogu magac daray "Rising Lion," ayaa lagu bartilmaameedsaday xarumaha nukliyeerka ee Iiraan ee ku yaalla Isfahan iyo Natanz, iyo dad rayid ah, taasoo keentay in Tehran ay ka jawaabto iyadoo adeegsaneysa weeraro gantaalo ballistic ah.
Xiisadda gobolka ayaa sare u kacday, taasoo cabsi ku abuurtay Washington in dagaal ballaaran uu soo dhow yahay. Ilaa hadda, Iiraan si toos ah uma aysan weerarin hantida Mareykanka. Saraakiisha Pentagon-ka ayaa ka digay in haddii shaqaalaha Mareykanka la dilo, jawaabtu ay noqon doonto mid degdeg ah.
Dadaallada diblomaasiyadeed ayaa sii socda si isku mid ah, laakiin wada hadallada aan tooska ahayn ee loo marayo Cumaan iyo Qatar ayaa hakad galay. Baaqyada Yurub ee xasilloonida ilaa hadda wax saameyn ah ma yeelan.
Ilaa hadda, Trump wuxuu ka dhigaya go’aankiisa mid qarsoon. "Ma doonayo dagaal aan dhammaad lahayn," ayuu yiri xeeldheere ku sugan Washington oo ku dhow howlaha Aqalka Cad. "Laakiin sidoo kale ma doonayo inuu noqdo ninka u ogolaada Iiraan inay noqoto awood nukliyeer ah."