Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya waxay si rasmi ah u muujisay qadarin iyo taageero buuxda oo ay u hayso Dowladda Suuriya, iyadoo la tixgelinayo caqabadaha kala duwan ee uu wajaahayo dalkaasi.
Mowqifkan ayaa imaanaya iyadoo ay jiraan xiisado gobolka ah oo sii kordhaya, gaar ahaan faragelinta milatari ee ay geysato Israa'iil gudaha Suuriya.
Dowladda Soomaaliya waxay si gaar ah u bogaadisay dadaallada Suuriya ee ku aaddan xoojinta madaxbanaanida, awoodda sharciga, iyo ilaalinta nabadda rayidka ah ee gobolka koonfureed.
Mowqifkan ayaa muujinaya sida ay Soomaaliya uga go'an tahay inay taageerto shacabka Suuriya ee ku jira xaalad adag.
Dowladda Soomaaliya waxay aaminsan tahay in dadaallada Suuriya ay horseedi doonaan xasilooni iyo horumar, iyadoo sidoo kale la xoojinayo xiriirka labada dal.
Warsaxaafadeed ka soo baxay Wasaaradda Arrimaha Dibadda ee Soomaaliya ayaa lagu yiri: "Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya waxay ka mahadcelineysaa mowqifka mas'uuliyadeed ee ay dowladda Suuriya ka qaadatay la tacaalidda caqabadaha jira, gaar ahaan dadaallada lagu doonayo in lagu xoojiyo madaxbanaanida gobolka koonfureed, laguna adkeeyo sharciga, laguna ilaaliyo nabadda rayidka ah.
“Wasaaraddu waxay xaqiijinaysaa garab istaagga Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya ay la garab taagan tahay Jamhuuriyadda Carabta ee Suuriya, waxayna muujineysaa taageerada buuxda ee ay u hayso madaxbanaanida, xorriyadda, midnimada dhuleed ee Suuriya iyo himilooyinka shacabkeeda walaalaha ah."
Bayaanka Soomaaliya ayaa ku soo beegmay ka dib markii Israa'iil ay kordhisay duqeymaha ay ka waddo gobolka Suwayda ee koonfurta Suuriya, taasoo ay xukuumadda Suuriya ku tilmaantay "gardarro khiyaano ah" iyo xadgudub halis ah oo lagu sameeyay sharciga caalamiga ah.
Duqeymaha cirka ee Israa'iil ayaa ku soo beegmaya xilli maamulka Madaxweynaha hore ee Mareykanka, Donald Trump, uu qaaday cunaqabateyntii uu ku hayay Suuriya, taasoo Dimishiq ay ugu dambeyntii isku dayeysay inay dib u bilowdo ganacsiga iyo dhaqaalaha dalalka kale ka dib sanado go'doon ah.
Saddexdii bilood ee ugu dambeeyay, ciidamada Israa’iil waxay sameeyeen ugu yaraan 10 saldhig oo cusub gobollada koonfureed ee Suuriya ee Quneitra iyo Daraa, iyagoo sii ballaarinaya joogitaankooda iyagoo ku xadgudbaya Heshiiskii Kala-goynta ee 1974-kii.
Burburkii xukuumadda Suuriya bishii Diseembar ee sannadkii hore ka dib, Israa'iil waxay kordhisay duqeymaha ay ka geysato Suuriya oo dhan.
Israa'iil ayaa dhowr jeer ku dhufatay Suuriya iyadoo ku marmarsiyoonaysa inay ilaalinayso qowmiyadda Druze.
Si kastaba ha ahaatee, hoggaanka ruuxiga ah ee beesha Druze ee Suuriya ayaa ku boorriyay dhammaan kooxaha hubeysan ee Suweida inay is dhiibaan oo si buuxda ula shaqeeyaan ciidamada amniga ee dawladda Suuriya.
Druze-ku waa koox laga tirada badan yahay oo diintoodu ay ka soo bilaabantay laan ka mid ah mad-habta Ismaili ee Shiicada Islaamka, laakiin markii dambe waxay isu beddeshay nidaam caqiido oo gaar ah oo madaxbannaan.
Talaadadii, Wasiirka Arrimaha Qurbajoogta Israa'iil Amichai Chikli ayaa ku baaqay in la ciribtiro Madaxweynaha Suuriya, Axmed Al Sharaa, sida ay ku warantay Israel Hayom.
Bayaanka Chikli ayaa imaanaya xilli ay socdaan dadaallo diblomaasiyadeed oo lagu horumarinayo heshiis amni oo labada dal ah.
Wasaaradda Arrimaha Dibadda ee Suuriya ayaa dhankeeda ku baaqday "in dhammaan dalalka iyo ururrada ay ixtirmaan awoodda Jamhuuriyadda Carabta ee Suuriya, ayna ka fogaadaan taageerada dhaqdhaqaaqyada gooni u goosadka ah".
Qoraal ay soo saartay, waxay ku boorisay dadka Suuriyaanka ah "in ay joojiyaan falalka rabshadaha, ay iska dhiibaan hubka sharci darrada ah, ayna fashiliyaan kuwa doonaya inay burburiyaan dhismaha bulshada Suuriya, ayna abuuraan khilaaf iyo kala qaybsanaan."
Turkiga ayaa door muhiim ah ka ciyaartay toddobaadkan dhexdhexaadinta xabbad-joojinta gobolka Suweida ee koonfurta Suuriya, halkaas oo xiisado taagnaa oo u dhexeeyay Carabta Bedawiga ah iyo beelaha Druze ay isu rogeen iska horimaadyo hubaysan oo ay ku lug lahaayeen ciidammo ay dawladdu taageyso, sida ay sheegeen ilo-wareedyo amni oo Turki ah Khamiista.
