Uchunguzi wa awali wa kijeshi wa Israeli umehitimisha kuwa vikosi vyake vilishambulia kile walichoamini kuwa ni nafasi ya kamera ya Hamas katika shambulio la Jumatatu kwenye Hospitali ya Nasser huko Gaza, ambalo liliua watu wasiopungua 20, wakiwemo waandishi wa habari watano. Hata hivyo, mamlaka za Kipalestina zimekataa madai hayo kama "ya uongo," zikisema kuwa kamera hiyo ilikuwa ya mwandishi wa shirika la habari la Reuters.
Jeshi lilisema kuwa wanajeshi walitambua kamera "iliyowekwa na Hamas" kufuatilia vikosi vyake, na wakaamua "kuondoa tishio hilo kwa kushambulia na kuharibu kamera hiyo."
Hata hivyo, Mkuu wa Majeshi aliamuru uchunguzi zaidi kuhusu "mapungufu" katika mchakato huo, ikiwa ni pamoja na idhini ya shambulio hilo, aina ya risasi iliyotumika, na maamuzi yaliyofanywa uwanjani.
"Mkuu wa Majeshi alisisitiza kuwa jeshi la Israeli linaelekeza shughuli zake tu kwa malengo ya kijeshi," taarifa hiyo ilisema.
Afisa mmoja mwandamizi wa usalama wa Israeli alisema hakuna waandishi wa habari waliouawa waliokuwa miongoni mwa malengo sita ya Hamas ambayo Israeli ilidai yalishambuliwa.
‘Shambulio la mara mbili’
Wengi wa waliouawa walikuwa wamekimbilia eneo la mlipuko wa kwanza, kabla ya kushambuliwa tena na mlipuko wa pili — shambulio ambalo lilirekodiwa kwenye televisheni na mitandao kadhaa.
Mbali na ziara za mara chache zinazoongozwa, Israeli imezuia vyombo vya habari vya kimataifa kufuatilia mauaji hayo. Mashirika ya habari yanategemea zaidi waandishi wa Kipalestina huko Gaza — pamoja na wakazi — kuonyesha ulimwengu kinachoendelea huko.
Israeli mara nyingi huhoji uhusiano na upendeleo wa waandishi wa habari wa Kipalestina lakini haiwaruhusu wengine kuingia.
Shambulio hilo liliua mpiga picha wa shirika la habari la Reuters, Hussam al-Masri, ambaye alikuwa akifanya matangazo ya moja kwa moja kutoka hospitalini wakati mlipuko wa kwanza ulipotokea. Matangazo hayo, ambayo yalikuwa yakitoa taarifa za kila siku kutoka hospitalini kwa vyombo vya habari duniani kote, yalikatika ghafla wakati wa mlipuko.
Waandishi wa habari waliouawa pia ni pamoja na Mariam Abu Dagga, mwandishi wa kujitegemea wa Associated Press; Mohammed Salama, mpiga picha wa Al Jazeera; Moaz Abu Taha, mwandishi wa kujitegemea aliyeshirikiana na vyombo mbalimbali, ikiwa ni pamoja na Reuters; na Ahmed Abu Aziz.
Vifo hivi vya karibuni vimefikisha idadi ya waandishi wa habari waliouawa huko Gaza tangu Oktoba 2023 kufikia 246.
Kukanusha madai
Ofisi ya Vyombo vya Habari ya Serikali ya Gaza imekataa maelezo ya Israeli kuhusu shambulio la kifo kwenye Hospitali ya Nasser huko Khan Younis, ikiliita "taarifa ya uongo" inayolenga kuficha shambulio la makusudi dhidi ya raia na waandishi wa habari.
Maafisa wa Gaza walisema kamera inayozungumziwa ilikuwa ya mpiga picha wa Reuters ambaye alikuwa miongoni mwa waliouawa.
Ofisi hiyo ilisema timu za uokoaji na waandishi wa habari waliokimbilia kusaidia majeruhi baada ya mlipuko wa kwanza walilengwa na shambulio la pili, lililofanywa kwa makusudi.
Pia walipinga madai ya Israeli kwamba wapiganaji sita waliuawa katika shambulio hilo, wakisema baadhi ya waliotajwa walikufa mahali pengine, na kwamba wale waliokuwa kwenye ngazi za hospitali wakati wa shambulio walijulikana kwa majina na taaluma zao na hawakuwa watu waliotafutwa.
Kikundi cha Haki za Binadamu cha Euro-Med pia kilikanusha maelezo ya Israeli, kikisema uchunguzi wake mwenyewe ulithibitisha kutokubaliana.
"Taarifa ya jeshi la Israeli kuhusu shambulio la hospitali ya Nasser ilikuwa na uwongo wa wazi," kikundi hicho kilisema katika taarifa ya dharura.
Euro-Med ilisema ilithibitisha kuwa Omar Abu Teem aliuawa siku moja kabla ya shambulio la hospitali, na kwamba mtu mwingine, Mohammad Abu Hudaf, pia alikufa mapema.
Kikundi hicho kiliongeza kuwa kamera ambayo Israeli ilidai kuwa ya Hamas ilikuwa kwa kweli ya mpiga picha wa Reuters aliyeuawa katika shambulio la kwanza.
Shambulio hilo limeibua shutuma za kimataifa, huku vikundi vya uhuru wa vyombo vya habari, watetezi wa haki za binadamu, na serikali zikidai uwajibikaji kwa kile wanachosema ni muundo wa mauaji ya waandishi wa habari na wafanyakazi wa matibabu huko Gaza.
Kulingana na Muungano wa Waandishi wa Habari wa Palestina, waandishi wa habari wasiopungua 273 wameuawa huko Gaza tangu Oktoba 2023.
