Fidan alizungumza wakati wa kongamano lililoandaliwa na Taasisi ya Masuala ya Kimataifa (IAI), mojawapo ya vituo vikuu vya utafiti vya Italia vilivyoko Roma, ambapo alichambua mabadiliko ya kimataifa na kujibu maswali.

Alisisitiza kuwa Uturuki na Italia si majirani wa Mediterania tu, bali pia ni washirika wa NATO na wanachama wa G20, akibainisha mchango wao wa pamoja katika kuimarisha utulivu katika Mediterania na Afrika.

“Ushirikiano kati ya Uturuki na Italia unapanuka kama mabawa ya tai juu ya Mediterania na Afrika Kaskazini... Huu si ushirikiano wa bahati nasibu. Ni mshikamano wa kimkakati uliozaliwa kutokana na historia, jiografia, na mustakabali wa pamoja,” alisema.

Katika kipindi hiki cha misukosuko ya kimataifa, ushirikiano kati ya Uturuki na Italia ni “muhimu zaidi kuliko wakati mwingine wowote,” aliongeza, akibainisha kuwa nchi hizi mbili zina uwezo wa kushawishi mabadiliko ya kikanda na kimataifa.

Fidan alitaja Italia kama mmoja wa washirika wakuu wa kiuchumi wa Ankara, akionyesha uwezekano mkubwa wa ushirikiano zaidi katika sekta za ulinzi, viwanda, nishati, sayansi, na miundombinu. Pia alizungumzia nafasi ya Uturuki ndani ya NATO na mazoezi ya pamoja na Italia, hasa katika vita dhidi ya ugaidi na ushirikiano wa kijasusi.

Kwa msaada wa Rais wa Uturuki Recep Tayyip Erdogan na Waziri Mkuu wa Italia Giorgia Meloni, aliona kuwa ushirikiano barani Afrika unaweza kuimarishwa. Alisifu msaada wa Italia kwa azma ya Uturuki kujiunga na Umoja wa Ulaya, akibainisha changamoto za sera ya kigeni ya EU na nafasi ya Roma katika kufufua mahusiano ya EU na Uturuki.

Alisema kuwa uwepo wa Uturuki kwenye meza ya Ulaya ni “muhimu kwa utulivu wa bara” na alitoa wito wa uongozi wa pamoja na wa kijasiri na Italia katika Mediterania na Afrika Kaskazini, kuhusu masuala kama uhamiaji, uwekezaji barani Afrika, na mageuzi ya mfumo wa kimataifa kwa kushirikiana na serikali na jamii za kiraia.

Hatua za kwanza kuelekea dunia yenye haki zaidi

Fidan alitangaza kuwa suala la Gaza litakuwa ajenda kuu wakati wa wiki ya ngazi ya juu ya Mkutano Mkuu wa Umoja wa Mataifa baadaye mwezi huu.

“Gaza ni kipimo halisi kwa jumuiya ya kimataifa kutofautisha kati ya mema na mabaya. Kutambua hali halisi ya Gaza na kulaani uhalifu wa kibinadamu wa Israel ni hatua ya kwanza kuelekea dunia yenye haki zaidi. Hakuna haja ya kuficha maneno yetu. Israel inafanya mauaji ya kimbari Gaza. Tunakusanya nchi zote zenye dhamiri upande wa ubinadamu. Katika hili, msaada wa wazi wa Italia utakuwa muhimu zaidi kuliko wakati mwingine wowote,” alisema.

Akijibu swali, Fidan alisema kuwa Israel haitafuti suluhisho bali ardhi. “Kama usalama ungekuwa lengo lake kuu, suluhisho la mataifa mawili lingekuwepo tayari,” alisisitiza, akilaani “udanganyifu ulioundwa na Israel” na kuongeza kuwa “kwa kweli, lengo lao daima limekuwa upanuzi wa ardhi.”

Akizungumzia mienendo ya usalama katika Ghuba, alibainisha kuwa hata Marekani haiwezi kuhakikisha usalama kamili dhidi ya Israel, kwani nchi hiyo inafanya kazi nje ya malengo ya Marekani, jambo ambalo linaongeza hofu kwa nchi za Ghuba.

Baada ya mashambulizi ya Israel dhidi ya Qatar wiki hii, Fidan alisisitiza kuwa “si jambo la kushangaza kuona mjadala ukijitokeza Ghuba kuhusu kufafanua upya usalama wa kikanda, kupitia malengo na uhusiano kati ya usalama wa kikanda na vipaumbele vya kijiografia vya kimkakati.”

Kuhusu Syria, alisema: “Tunapaswa kufanya kila tuwezalo kusaidia serikali ya Syria kujijenga upya ili kutoa huduma za msingi kwa watu wake, ikiwa ni pamoja na usalama.”

“Israel inataka majirani waliogawanyika, waliovunjika na dhaifu,” aliendelea, akibainisha kuwa sera ya Israel inapaswa kubadilika. Kwa maoni yake, utulivu wa kikanda na ustawi wa pamoja ni muhimu kwa usalama wa muda mrefu, na kutumia hali ya kutokuwa na utulivu kwa wengine kunaweza kuonekana kuwa na faida kwa muda mfupi, lakini husababisha hatari kubwa za kimkakati.

Aliongeza kuwa kuimarisha hali ya Syria ni “muhimu kwa amani na usalama wa Ulaya.”

Hatimaye, alisisitiza umuhimu wa jumuiya ya kimataifa na nchi za kikanda “kubaki waaminifu kwa ahadi zao za awali, yaani utulivu, umoja, na ustawi wa Syria,” akionya kuwa bila hivyo, “mamilioni ya wakimbizi watabaki na Syria itaendelea kuwa chanzo cha kutokuwa na utulivu.”