Törkiyä İlbaşı idaräseneñ Êlemtä başlığı Fahrettin Altun Kiprnıñ Törkiyä öçen tışqı säyäsät mäs’äläse genä tügel, ä urtaq qärdäşlek bağlanışlarına nigezlängän milli däğwa buluın äytte.
Lefkoşada oyıştırılğan konferenśiyädä çığış yasawçı Altun, Kipr grek liderlığındağı ENOSİS xäräkäte häm êtnik çistartu tırışuları qısalarında Kipr töreklärenä qullanılğan basımnı häm qırıslıqnı xäterlätep, bolarnıñ tirän yaralar qaldıruına basım yasadı.
Altun böten diplomatik tırışular näticäsez qalğannan soñ Törkiyäneñ, garant il xoquqın qullanıp, 1974nçe yılda Kipr tınıçlıq xäräkäten başlatuın xäterlätte.
Altun bu xäräkätneñ Kipr törekläre öçen tarixi borılış noqtası buluın häm tınıçlıq belän iminlek çorınıñ başlanğıçın täşkil itüen belderde.
Ul waqıttan birle Kipr törekläreneñ tınıçlıq söyläşülären häm federal çişeleş êzlänülären härwaqıt yaqlawların iskärtep uzuçı Altun Kipr grek yağınıñ isä bu tırışularnı küp tapqır cawapsız qaldıruın äytte.
2004nçe yıldağı Annan planı referendumın xäterlätüçe Altun referendumda Kipr törekläreneñ 65%ınıñ uñay tawış birüen, moña bärabär Kipr greklarınıñ 76%ınıñ tiskäre tawış birep, BMO yaqlağan tınıçlıq iniśiativasın totqarlawın belderde.
Altun Awrupa Berlegen dä, şuşı näticäne kürmämeşkä salınıp, Kipr grek tarafın beryaqlı bularaq äğza itep qabul itüen tänqitläde häm Kipr törekläreneñ ixtıyarınıñ sanğa suğılmawına basım yasadı.
Distä yıllar däwamında federativ däwlät tözelüe belän bäyle söyläşülärneñ uñışsız buluına basım yasawçı Altun monnan arı suveren tigezlek häm ike däwlätle çişeleş nigezendä yaña yulnı üz itü waqıtınıñ citüen bilgeläp uzdı.
Altun Törkiyäneñ Kipr törekläreneñ tigez xalıqara statusqa iyä buluı häm xoquqların tulısınça saqlaw mäs’äläsendäge täwäkkälegenä dä basım yasadı.
Ärdoğannıñ Tönyaq Kipr Törek Cömhüriyäteneñ tanıluı mäs’äläsendäge qatğilığı
Altun, Änkaranıñ Tönyaq Kipr Törek Cömhüriyätenä qaqşamas yärdämen täqrarlap, İlbaşı Räcäp Tayyip Ärdoğannıñ xalıqara mäydanda Tönyaq Kipr Törek Cömhüriyäten tanırğa çaqıruın xäterlätte.
Altun, Ärdoğannıñ Berläşkän Millätlär Oyışmasınıñ 77nçe ğomum şurasındağı (general assambleyasındağı) çığışın iskä töşerep, biredä Törkiyä Däwlät başlığınıñxalıqara cämäğätçelekne Tönyaq Kipr Törek Cömhüriyäten möstäqil däwlät bularaq tanırğa çaqıruın belderde.
2025nçe yılnıñ may ayında Tönyaq Kiprğa yasağan säfäre waqıtında İlbaşı Ärdoğan Törkiyäneñ Tönyaq Kipr Törek Cömhüriyäteneñ xalıqara mäydandağı torışın nığıtu yöklämäsen täqrarlağan häm Tönyaq Kipr Törek Cömhüriyäten hiç yalğız qaldırmayaçaqların beldergän ide.
