Serikali ya Niger imetangaza utaifishaji wa mgodi pekee wa dhahabu wa viwandani nchini humo, ikimtuhumu mwendeshaji wake wa Australia kwa "uvunjaji mkubwa" huku nchi hiyo ya Afrika Magharibi ikitafuta udhibiti zaidi wa rasilimali zake za asili.
Niger, Burkina Faso na Mali zimevunja uhusiano na kampuni nyingi za kigeni za uchimbaji madini katika miaka ya hivi karibuni, ambapo Niger ilitaifisha tawi la ndani la kampuni kubwa ya uranium ya Ufaransa, Orano, mnamo Juni.
Kundi la Australia, McKinel Resources Limited, lilichukua udhibiti wa mgodi wa dhahabu wa Societe des mines du Liptako (SML), ulioko kando ya Mto Niger, mwaka 2019 baada ya kununua hisa nyingi kutoka kwa kampuni ya umma.
"Kwa kuzingatia uvunjaji mkubwa (na) kwa lengo la kuokoa kampuni hii ya kimkakati sana, serikali ya Niger imechukua uamuzi wa kutaifisha SML," ilisema amri kutoka kwa Rais wa Niger, Jenerali Abdourahamane Tiani, iliyosomwa kwenye televisheni ya taifa siku ya Ijumaa.
‘Deni kubwa’
"Hatua hii ni sehemu ya maono ya rais wa jamhuri, ambayo ni kukuza umiliki kamili wa rasilimali zake za asili na watu wa Niger," iliongeza taarifa hiyo.
Mnamo mwaka wa 2023, uzalishaji wa dhahabu wa viwandani katika mgodi huo ulifikia kilo 177, huku uzalishaji wa kienyeji nchini ukifikia tani 2.2, kulingana na ripoti ya Mpango wa Uwajibikaji wa Sekta ya Madini (Extractive Industries Transparency Initiative).
Niger ilisema tangu McKinel kuchukua udhibiti wa SML, mgodi huo umeingia katika "hali ya kiuchumi ya kutisha."
Serikali ilikosoa kampuni hiyo ya Australia kwa kushindwa kutekeleza mpango wa uwekezaji wa dola milioni 10, ambao ilisema umesababisha malimbikizo ya kodi na mishahara, kufutwa kazi kwa wafanyakazi, "deni kubwa zaidi," pamoja na kusitishwa kwa uzalishaji.
