Madagascar imepokea mafuvu matatu ya binadamu yaliyochukuliwa na wanajeshi wa kikoloni wa Ufaransa wakati wa mauaji ya mwaka 1897, hatua ambayo nchi zote mbili ziliitaja Jumanne kama urejeshaji wa kihistoria.

Mabaki hayo, moja likiaminika kuwa la Mfalme Toera wa watu wa Sakalava, yalihifadhiwa kwa zaidi ya karne moja katika Makumbusho ya Kitaifa ya Historia Asilia mjini Paris, kulingana na ripoti ya kituo cha habari cha Ufaransa BFMTV.

Mafuvu hayo yalichukuliwa baada ya vikosi vya Ufaransa kufanya shambulio la kikatili huko Ambiky, mji mkuu wa kifalme wa zamani wa Menabe, wakati wa awamu za mwanzo za ukoloni.

“Mafuvu haya yaliingia kwenye makusanyo ya kitaifa kwa hali ambazo kimsingi zinakiuka heshima ya binadamu na katika muktadha wa vurugu za kikoloni,” alisema Waziri wa Utamaduni wa Ufaransa Rachida Dati wakati wa hafla ya Paris.

‘Jeraha wazi moyoni’

Waziri wa Utamaduni wa Madagascar Volamiranty Donna Mara alielezea kutokuwepo kwa mabaki hayo kama “jeraha wazi moyoni mwa kisiwa chetu kwa zaidi ya karne moja, miaka 128.”

mafuvu hayo, zilizobebwa kwenye masanduku yaliyofunikwa kwa vitambaa vya kitamaduni, zilikabidhiwa kwa mamlaka za Madagascar Jumanne na zitapelekwa nchini Madagascar tarehe 31 Agosti.

yanatarajiwa kuzikwa baada ya siku kadhaa za sherehe.

Urejeshaji huu ni wa kwanza kufanyika chini ya sheria mpya iliyopitishwa mwishoni mwa mwaka 2023, ambayo inaruhusu Ufaransa kurudisha mabaki ya binadamu licha ya kanuni ya kisheria ya kutokuweza kuhamisha mali za umma. Muswada tofauti wa sheria kuhusu urejeshaji wa mali za kitamaduni uliwasilishwa kwa Baraza la Mawaziri la Ufaransa mwezi Julai.

‘Ishara ya umuhimu mkubwa’

Rais wa Ufaransa Emmanuel Macron, ambaye alihimiza hatua hiyo wakati wa ziara yake nchini Madagascar mwezi Aprili, alisema urejeshaji wa mabaki hayo unaweza kusaidia kuunda “mazingira” ya “msamaha” juu ya “kurasa za damu na huzuni” za ukoloni.

Ufaransa ilitawala Madagascar kutoka mwaka 1897 hadi nchi hiyo ilipopata uhuru mwaka 1960.

“Ishara hii ya umuhimu mkubwa inafungua enzi mpya ya ushirikiano kati ya nchi zetu,” alisema Donna Mara.

Wakati Dati alithibitisha kuwa fuvu hizo zilitoka kwa kabila la Sakalava, alisema sayansi haiwezi kutoa uhakika kamili kwamba moja lilikuwa la Mfalme Toera. “Ni jambo linalokubalika kisayansi kudhani kwamba moja ya fuvu hizi ni lake, bila uhakika wa asilimia mia moja,” alibainisha.

Urejeshaji huu unafuatia hatua ya Ufaransa ya mwaka 2020 ya kurudisha fuvu 24 nchini Algeria, ingawa uchunguzi wa baadaye ulihoji asili ya mabaki hayo.