Tın okean töbägendä śunami kisätüläre beterelä başlağannan soñ millionlağan keşe öylärenä qayta.
Soñğı yıllardağı iñ köçle cirteträwlärdän berse Rusiyädän Êkvadorğa qadär śunami kisätülärenä säbäpçe buldı, dulqınnarnıñ kimüe häm kisätülärneñ beterelüe belän qurqular äzäyde.
Kamçatka sulıqlarında diñgez töbendä barlıqqa kilgän zur zilzilädän soñ yar buyı töbäklärennän êvakuaśiyalängän millionlağan keşe öylärenä qayta başladı.
1900 yıldan bügengä qadär terkälgän iñ köçle cirteträwlärdän berse bulğan 8,8 ball zurlığındağı bu afät Yaponiya, Amerika Quşma Ştatları häm Êkvadornı da kertep şaqtıy ildä śunami kisätülärenä säbäpçe buldı.
Qayber töbäklärdä dulqınnarnıñ 4 metrğa kütärelüeneñ farazlanuı kiñ qırlı özekleklärgä kiterde.
Peru, Tın okeandağı portlarnıñ yartısınnan artığın yaptı, Gavaynıñ Maudi utrawına başqarıluçı oçqıç säfärläre ğamäldän çığarıldı.
Läkin çärşämbe kiçen fäläkät qurqularınıñ kimüe belän illär beräm-beräm kisätü däräcälären töşerä başladı yäki bötenläy beterde.
Yaponiyada kisätülär betkänçe yaqınça 2 million keşegä biyek urınnarğa barırğa quştılar.
2011 yılda śunami cimergän Fukusima atom-töş stanśiyase çara bularaq waqıtlıça buşatıldı.
Cirle media qaçqan waqıtta maşinası belän upqınnan töşkän ber xatın-qıznıñ Yaponiyadağı berdänber ülem oçrağı buluın belderde.
Çili 1 million 400 meñ keşene yar buyı töbägennän yıraqlaştırdı. İlneñ êçke êşlär ministrlığı älege operaśiyane “bälki dä iñ zur êvakuaśiya” dip atadı.
Räsmi zatlar ülüçelär yäisä salınğan zıyan xäbäreneñ bulmawın, dulqınnarnıñ 60 santimetrğa citüen açıqladı.
Êkvadornıñ Galapagos utrawlarında 3 metrlı dulqınnar kötelä ide, diñgez ber metrğa ğına kütärelde, bernindi zıyan kürelmäde.
Santa Kruzda yäşäwçe İzabe’ Gridjalva: “Monda tınıç, êşkä kire çığam,” – dide.
Anonslar, ğadättän tış xäl kisätüläre häm parklarnıñ yabıluı plyajlar häm yar buylarınıñ buşap qaluına kitergän ide.
Turistlar êkskursiya köymälärennän tiz räweştä çığarıldı, mäktäplär yabılğan ide.
Śunami Rusiyäneñ Severo-Kuril’sk şähärendä barlıqqa kilde.
Rusiyä däwlät televideniyesendä kürsätelgän video yazmalardan kürengänçä binalar häm êş urınnarın su ağımı alıp kitte.
AQŞnıñ Geologik tikşerenülär oyışmasına kürä bu afät 1900dän bügengä qadär global’ bularaq terkälgän iñ köçle 10 cirteträw arasında.
