Xamaas iyo xulafadooda Islamic Jihad ayaa Axaddii si xooggan uga soo horjeestay qorshe uu soo jeediyay Madaxweynaha Mareykanka Donald Trump oo ku saabsan "nadiifinta" Gaza, xilli xabbad-joojin aan cago badneyn oo loogu talagalay in si joogto ah loo joojiyo gardarrada Israa’iil ay gashay usbuucii labaad.

Dhanka kale, muran ka dhashay isweydaarsiga maxaabiista oo ka qeyb ahaa xabbad-joojinta lagu heshiiyey ayaa sababay in dad badan oo Falastiiniyiin ah ay soo buux dhaafiyaan waddo xeebeed kaddib markii laga hor istaagay inay ku noqdaan waqooyiga Gaza.

Isweydaarsigan ayaa Sabtidii lagu sii daayay afar haween ah oo ka tirsan askarta Israa’iil iyo 200 oo maxaabiis Falastiiniyiin ah, taasoo dhalisay farxad weyn, waana isdhaafsiga labaad oo noociisa ah ilaa hadda.

Ka dib 15 bilood oo dagaal socday, Trump ayaa sheegay in Gaza ay noqotay "goob burburtay", isagoo intaas ku daray inuu  Boqorka Urdun ee Cabdalla  Al-Thaani kala hadlay arrinta ku saabsan ka raridda Falastiiniyiinta dhulkaas.

“Waxaan jeclaan lahaa in Masar ay qaadato dadkan. Waxaan jeclaan lahaa in Urdun ay qaadato dadkan,” ayuu Trump u sheegay weriyeyaasha, isagoo intaas ku daray inuu filayo inuu Axadda la hadlo Madaxweynaha Masar Cabdil Fattah al-Sisi.

Inta badan Falastiiniyiinta Gaza waa qaxooti ama farac qaxooti.

Falastiiniyiinta, isku day kasta oo lagu rari lahaa meel ka baxsan Gaza wuxuu soo xusuusinayaa xusuuso mugdi ah oo ku saabsan wixii loo yaqaanay "Nakba" ama masiibo — barakicinta ballaaran ee Falastiiniyiinta xilligii Israa’iil la aasaasay 75 sano ka hor.

Digniin ka dhan ah ‘barakicin qasab ah’

Masar ayaa horey uga digtay “barakicin qasab ah” oo laga sameeyo Falastiiniyiinta Gaza oo loo raro saxaraha Siinaay, taasoo Sisi uu sheegay inay khatar galin karto heshiiska nabadeed ee ay Masar la gashay Israa’iil 1979-kii.

Urdun waxaa horey u degganaa ku dhawaad 2.3 milyan oo qaxooti Falastiiniyiin ah oo diiwaangashan, sida ay sheegtay Qaramada Midoobay.

“Waxaad ka hadlaysaa dad ah ugu yaraan hal milyan iyo bar, oo waxaan nadiifineynaa dhammaan meeshaas,” ayuu Trump ka yiri Gaza, oo ay ku nool yihiin qiyaastii 2.4 milyan oo qof.

“Waxaan doorbidi lahaa inaan la shaqeeyo qaar ka mid ah dalalka Carabta oo aan goob kale ka dhiso guryo ay ku noolaan karaan nabad waqti kale,” ayuu yiri Trump, isagoo intaas ku daray in raridda dadka Gaza laga dhigi karo "ku meel gaar ama muddo dheer."

 Wax laga xumaado

Bassem Naim, oo ka tirsan xafiiska siyaasadda ee Xamas, ayaa u sheegay wakaaladda wararka ee AFP in Falastiiniyiinta ay "fashilin doonaan mashaariicda noocaan ah," sidii ay sameeyeen qorshooyin la mid ah "oo ku saabsan barakicinta iyo dalal kale oo lagu beddelo sannadihii la soo dhaafay."

Wuxuu intaasi ku daray Falastiiniyiinta ku sugan Gaza, "in aysan aqbali doonaan wax dalabyo ama xal ah, xitaa haddii ujeeddooyinka muuqda ay wanaagsan yihiin xitaa haddii lagu sunto dib-u-dhis, sida uu soo jeediyay Madaxweyne Trump."

Kooxda Islamic Jihad, oo ka garab dagaallantay Xamaas gudaha Gaza, ayaa ku tilmaantay fikradda Trump inay tahay mid "naxdin leh," iyagoo sheegay in ay arrintani dhiirrigelinayso "dambiyo dagaal iyo dambiyo ka dhan ah aadanaha oo dadka lagu qasbayo inay ka tagaan dhulkooda."

Hase yeeshee, Wasiirka Maaliyadda Israa’iil ee midigta-fog, Bezalel Smotrich, oo ka soo horjeeday heshiiska xabbad-joojinta ee Gaza, ayaa sheegay in soo jeedinta Trump ee "In laga caawiyo helidda meel kale oo ay ka bilaabaan nolol wanaagsan ay tahay fikrad fiican."

Wuxuu intaas ku daray: "Kaliya fikirka ka baxsan sanduuqa oo leh xalal cusub ayaa keeni kara nabad iyo ammaan."

Ku dhawaad dhammaan Falastiiniyiinta ku sugan Gaza ayaa lagu barakiciyay dagaalka Israa’iil ee bilowday 7-dii Oktoobar 2023 kaddib weerar ay Xamaas qaadday.

Qaramada Midoobay ayaa sheegtay in ku dhawaad 70 boqolkiiba dhismayaasha ku yaalla Gaza ay burbursan yihiin ama la dhaawacay.

 Xigasho: AFP