Iyadoo xogta dhaqaale ay muujineyso horumar muuqda, Soomaaliya waxay si rasmi ah u noqonaysaa xarun soo jiidata maalgashiga caalamiga ah.
Sida uu sheegay Xasan Aadan Hoosow, oo ah la taliyaha dhaqaalaha ee Madaxweynaha Soomaaliya, dalka ayaa u wareegaya ka-fiirsasho ku aaddan dhaqaale isku filnaasho halkii uu ku tiirsanaan lahaa gargaar shisheeye.
Sida uu Hoosow u sheegay warbaahinta, dhaqaalaha Soomaaliya wuxuu kobacayey tan iyo 2012-kii, iyadoo celceliska kobaca saddexdii sano ee la soo dhaafay uu gaarayey boqolkiiba 4%. Horumarkan waxaa horseeday horumarinta adeegyada iyo koritaanka baaxadda leh ee waaxda ganacsiga gaarka loo leeyahay.
Isaga oo hadalkiisa sii wata, waxa uu tilmaamay in dalku uu gaaray marxalad muhiim ah, sida ku-biiritaankii Ururka Bulshada Bariga Afrika (EAC).
Hiigsiga 2060: Qorshe Qaran oo Maalgashi iyo Horumar - Dowladda Soomaaliya waxay soo saartay qorshayaal laba-geesood ah oo mustaqbalka fog ah si ay u hagto horumarka dhaqaale: Qorshaha Isbeddelka Qaranka (National Transformation Plan) oo shanta sano ee soo socota ah, iyo "Vision 2060" oo ah hiigsiga 2060-ka.
Hoosow wuxuu sheegay in Hiigsiga 2060 (Vision 2060) uu yahay mid ay Soomaaliya ay ku taamayso inay noqoto waddan nabad ah oo barwaaqo ah, kaas oo dakhliga qofka sannadkiiba uu gaaro inta u dhaxaysa $6,000 ilaa $7,000, taas oo dalka gaarsiin doonta heerka dalalka dakhligoodu sareeyo.
Mid ka mid ah guulaha la taaban karo ee la gaaray ayaa ah kororka dakhliga dowladda. Tan iyo sannadkii 2022-kii, dakhliga gudaha ee dalka wuxuu kordhay 88%, taas oo ka dhigaysa mid sii xoogaysanaya oo madax-bannaan.
Yaraynta Deymaha iyo Fursadaha Ganacsi ee soo baxaya kadib dadaal dheer oo loo galay, Soomaaliya waxay si guul ah u yareysay deymihii lagu lahaa sannadkii 2023.
Hoosow wuxuu sheegay in deynta dalka ay ka soo dhacday 64% oo ah wax soo saarka guud ee dalka (GDP) ilaa 6%. Tani waxay dalka ka saartay liiska dalalka culeyska deymaha uu saaran yahay, taas oo fure u noqonaysa koboc dhaqaale oo degdeg ah.
Isaga oo ka hadlaya fursadaha maalgashi, Hoosow wuxuu carabka ku adkeeyay in Soomaaliya ay hodan ku tahay kheyraadka dabiiciga ah, dhul beereedka, iyo shaqaale da'yar.
Waxa uu si gaar ah u tilmaamay batroolka iyo gaaska ay Turkigu gacan ka geysanayaan sahamintooda iyo soo saaristooda, iyo weliba xeebta dheer ee ay Soomaaliya leedahay oo ah fursad weyn.
Hoosow wuxuu u mahadceliyay dalka Turkiga oo uu sheegay inuu yahay "hormuudka maalgashiga dhabta ah" ee Soomaaliya, isaga oo tilmaamay maalgashiga ay ku sameeyeen dhismaha garoomada diyaaradaha, dekedaha, iyo bangiga Ziraat.
Wuxuu ugu baaqay maalgashadayaasha caalamka inay yimaadaan Soomaaliya oo ay ka faa’ideystaan fursadaha jira, maadaama uu sheegay inay heli doonaan faa'iido weyn.
