Bik küp ğäräp däwläte, İzrail Başministrı Benyamin Netanyahunıñ "Böyek İzrail" küzallawına tuğrılığın citkergän belderüen gäyepläp, bu süzlärnen däwlätlärneñ möstäqillegenä yanawın häm xalıqara xoquqnı bozuın belderde.
Netanyahu sişämbe könne “i24” xäbär kanalına birgän äñgämäsendä: "Böyek İzrail" küzallawına “bik bäyle” buluın äytep, üzen “biregä kilüne xıyal itkän yähüd buınnarın häm üzlärennän soñ kiläçäk yähüd buınnarın” wäkillek itkän “tarixi häm ruxi burıçlı keşe” dip tanıttı.
“Böyek İzrail” - İzrail säyäsätendä yaw astındağı Yordannıñ könbatış üzänlegen, qamalış astındağı Ğazzäne, Süriyäneñ yawlap alınğan Golan qalqulıqların, Misırnıñ Sina yarımutrawın häm Ürdünneñ (İordaniyäneñ) qayber töbäklären üz êçenä alaçaq itep kiñäytelüen añlata torğan termin.
Ürdün (İordaniyä) tışqı êşlär ministrlığı, Netanyahunıñ belderüen “qurqınıç häm qotqı saluçı kiyerenkelek” tudıru tırışlığı dip bäyäläp, bu süzlärneñ däwlätlärneñ suverenlığına yanawın häm BMO Şartnamäsen bozuın belderde. Ministrlıq mondıy "xıyalıy däğwalärneñ” Fälästin xalqınıñ legitim xoquqların kimetmäyäçägen häm barı tik Ğazzä belän yaw astındağı Yordannıñ könbatış üzänlegendä “köç qullanu häm bäreleş śiklların” qabızıp cibäräçägen belderde.
Fälästin citäkçelege bu belderüne "Fälästin xalqınıñ legitim xoquqların kürmämeşkä salınu” häm "regional iminlekkä yanawçı qurqınıç provokaśiyä häm kiyerenkelek” dip bäyäläp, 1967nçe yılğı çik buylarında, başqalası Könçığış Qodüs bularaq qabul itelgän bäysez Fälästin däwlätenä tuğrılığın da täqrarladı.
Qatar tışqı êşlär ministrlığı bu belderüneñ "okkupaśiyä citäkçelegeneñ täkäbberlek, krizislarnı häm bäreleşlärne uyatu häm däwlätlärneñ möstäqillegen açıqtan-açıq bozu totışın” çağıldıruın belderep, "ğadel, kiñqırlı häm totrıqlı tınıçlıq” tırışuların yaqlawın citkerde.
Soğud Ğäräbstanı, "êkspanśionist fikerlärne häm proyektlarnı” kire qağuın belderep: "Fälästin xalqınıñ üz cirlärendä bäysez häm suveren däwlät tözü mäs’äläsendäge tarixi häm xoquqi xoquqın qabat rasladı.
Ğäräp Ligası, İzrailneñ "agressiv häm êkspanśionist tendenśiyälären” xökem itep, "kollektiv ğäräp milli qurqınıçsızlığına citdi yanaw barlıqqa kilüe” mäs’äläsendä kisätte.
İzrailneñ Ğazzädäge genośidı
İzrail, 2023nçe yılnıñ oktyabr ayınnan birle Ğazzädä kiñqırlı genośid qılıp, yartısı diyärlek xatın-qızlar häm balalardan torğan 61 meñ 700dän kübräk fälästinlene üterde.
Xalıqara cinäyät mäxkämäse uzğan noyabr ayında Ğazzädäge suğış cinayätläre häm keşelekkä qarşı cinayätläre arqasında Netanyahunı häm êlekke saqlanu ministrı Yoav Gallantnı qulğa alu boyırığın birde. Monnan tış BMO Xalıqara mäxkämäsendä genosidta gäyeplänüçe İzrailgä qarşı mäxkämä êşe bara.
