Tekst ölgeseneñ küp maqsatı bulğan illär häm neft citeşterüçelär tarafınnan kire qağıluınnan soñ kiçekterelde.

Jenevada däwam itüçe BMOnıñ plastik kerlelek söyläşüläre äzerlängän tekst ölgesen barlıq taraflar kire qaqqannan soñ bügengä bilgelände. Bu täraqqıyät barışnıñ uñışsızlıq riskı astında buluın kürsätä.

Söyläşü başlığı Luis Vayas Valdiviyeso pänceşämbe kiçen 185 il wäkilenä küzdän kiçerelgän tekst östendä kiñäşülärneñ däwam itüen äytep, ğomum şuranı 15 avgustka qadär kiçekterü qararın qabul itte.

5 avgustta başlanğan söyläşülär plastik pıçranu urın alaçaq berençe global kileşü tözüne maqsat itä.

Soñğı tekst 3 yıl häm 5 näticäsez turdan soñ äzerlände.

Läkin tänqıytlärgä duçar qaldı.

“Yuğarı maqsat koaliśiyasen” täşkil itüçe häm köçle çaralar sorawçı illär tekstta plastmassa citeşterüne çikläw, toksik matdälärne êtaplı räweştä beterü häm global maqsatlar bilgeläw yöklämäläreneñ bulmawın äytep, monı barı tik tügenge belän êş itü kileşüe dip atadı.

Neft citeşterüçe Farsı qultığı illäre citäklägän “Oxşaş fikerdä bulğan illär törkeme” isä tekst ölgeseneñ qızıl sızıqnı küpläp uzuın häm kileşü qısasın citärle däräcädä taraytmawın citkerde.

Panama tekstnı “êtärüçe” häm “birelü” dip atadı, Keniya isä maqsatınnan taypıluın açıqladı.

Awrupa berlege üsep kilüçe keçkenä utraw däwlätläre belän Afrika, Latin Amerika häm Kariblärdän toruçı törkemnär belän ayırım cıyılışlar ütkärde.

Analitiklar söyläşülärdä ike sśenariy turında kisätte; xäzerge tekstka oxşağan zäğıyf kileşü yäisä kileşü tözemäw.

“Common Initiative” oyışmasınnan Aleksandar Rankovic: “Naçar sśenariy – illärneñ naçar kileşüne qabul itüe. Tağın da naçarı – bernindi kileşü tözemäw,” – dide.

Bötendönya tabiğatne saqlaw waqıfı illärneñ ministrlarınnan zararlı ximikatlar öçen global tıyular häm êtaplı beterülärne üz êçenä aluçı yaña tekst täqdim itülären soradı.

Waqıftan Zäynäp Sadan bolay dip belderde: “Annarı bu tesktnı tawışqa quyıp, ğamälgä kertergä äzer bulırğa tiyeş alar.”

Plastik tügente global kriziska äylände. 2019-2060 yıllar arasında plastmassa citeşterüneñ 3 tapqırğa artuı kötelä.

Mikroplastiklar iñ biyek tawlardan alıp okeannıñ iñ tirän çoqırlarına häm keşe organizmına qadär ütep kerde.